Tìm vốn cho chuyển đổi xanh

Nhiều doanh nghiệp tìm cách chuyển đổi xanh. Ảnh: S.X.

Khó tiếp cận vốn chuyển đổi xanh

Theo thống kê, hiện nay các ngân hàng Việt Nam đã cấp khoảng 650.000 tỷ đồng tín dụng xanh, trong đó gần 45% được phân bổ cho các dự án năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, tỷ trọng tài chính xanh trong tổng dư nợ cho vay vẫn còn hạn chế và nguồn vốn dài hạn cho các dự án bền vững chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Ông Nguyễn Tấn Lộc - Giám đốc Công ty TNHH Tái chế cà phê Lộc Nhân cho rằng, vấn đề tín dụng luôn là rào cản lớn cho đầu tư, chuyển đổi... Mong muốn các ngân hàng có chính sách hỗ trợ tốt hơn đối với các dự án trong lĩnh vực tái chế, dự án xanh khởi nghiệp bằng cách đơn giản hóa quy trình thẩm định cũng như điều kiện cấp tín dụng.

Nhận định về chuyển đổi xanh, ông Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam cho hay, trước sức ép chuyển đổi xanh, Nhà nước đã ban hành một số chính sách hỗ trợ DN về tín dụng xanh đến các chương trình quản lý tài nguyên và môi trường. Mặc dù vậy, phần lớn DN nhỏ và vừa vẫn đang gặp nhiều khó khăn. “Nhiều DN chưa biết nên đầu tư vào lĩnh vực nào, lựa chọn công nghệ nào hay có thể vay vốn từ đâu để thực hiện chuyển đổi. Ngay cả các ngân hàng cũng đang gặp lúng túng khi chưa có hướng dẫn cụ thể về tiêu chí xanh, dẫn đến khó khăn trong việc cấp vốn cho các dự án thân thiện với môi trường” - ông Tùng bày tỏ quan ngại.

Chia sẻ khó khăn với DN khi thiếu vốn đầu tư chuyển đổi xanh, ông Lim Dyi Chang - Giám đốc Khối khách hàng DN Ngân hàng UOB Việt Nam thông tin, UOB Việt Nam đang tích cực mở rộng danh mục tài trợ thương mại xanh. Ngân hàng đã tài trợ cho 17 dự án năng lượng tái tạo, đồng thời không ngừng mở rộng quy mô tài chính bền vững. Nhằm tối ưu hóa tác động của các khoản tài trợ xanh, UOB Việt Nam tập trung vào 6 ngành có cường độ phát thải carbon cao, bao gồm năng lượng, bất động sản, xây dựng, thép, điện và ô tô. Theo đánh giá của UOB Việt Nam, cách tiếp cận này giúp ngân hàng tập trung nguồn lực vào những lĩnh vực có ảnh hưởng lớn nhất đến quá trình giảm phát thải và chuyển đổi sang nền kinh tế xanh. Ngoài ra, ngân hàng cung cấp các khoản vay xanh với điều kiện ưu đãi, có thể bao gồm tỷ lệ tài trợ cao hơn, lên đến 70% đối với các dự án đáp ứng tiêu chuẩn bền vững quốc tế.

Là ngân hàng tham gia nhiều trong chuyển đổi xanh của DN, ông Vương Thành Long - Giám đốc Ban Kinh doanh Vốn và Tiền tệ Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) cho biết, tính đến hết năm 2024, BIDV là tổ chức tín dụng cung cấp tín dụng xanh lớn nhất tại Việt Nam với tổng dư nợ đạt khoảng 81.000 tỷ đồng.

Cần chính sách tài chính xanh

Mặc dù nỗ lực cho DN vay vốn chuyển đổi xanh, song để thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh BIDV kiến nghị, Chính phủ và các cơ quan quản lý sớm ban hành danh mục dự án xanh, tiêu chuẩn và điều kiện cụ thể giúp DN và ngân hàng có căn cứ trong việc tiếp cận vốn. Khi danh mục này được công bố, Chính phủ có thể dành một phần ngân sách tái cấp vốn cho các ngân hàng. Từ đó tạo động lực giảm lãi suất và phí cho vay các dự án xanh. Mong muốn nguồn vốn cho chuyển đổi xanh đa dạng và phong phú hơn, đại diện UOB Việt Nam khuyến cáo, các tổ chức tài chính cần tiếp tục mở rộng các kênh tài trợ xanh, khuyến khích DN đầu tư vào các giải pháp bền vững và năng lượng tái tạo. Việc thúc đẩy các hình thức huy động vốn như trái phiếu xanh và tín dụng ESG (môi trường, xã hội và quản trị) sẽ giúp tăng cường khả năng tiếp cận nguồn lực tài chính cho các DN, từ đó đẩy nhanh quá trình chuyển đổi xanh trên phạm vi toàn quốc.

“Để thúc đẩy quá trình này một cách hiệu quả, Việt Nam cần sớm xây dựng cơ chế xanh riêng cho từng ngành, giúp DN có định hướng rõ ràng về tiêu chuẩn, công nghệ, nguồn vốn và các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước. Sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, DN, ngân hàng và các tổ chức tài chính sẽ là chìa khóa giúp Việt Nam thực hiện thành công mục tiêu phát triển bền vững, hướng tới một nền kinh tế xanh hiện đại và hiệu quả”- ông Hoàng Dương Tùng nêu quan điểm.

Đề cập đến tín dụng cho chuyển đổi xanh, ông Nguyễn Văn Nguyện - Phó Trưởng phòng tổng hợp, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực 2 lý giải, nhu cầu vốn xanh ngày càng lớn, nhưng muốn tiếp cận nguồn vốn này bản thân DN cần nâng cao năng lực và xanh hóa hoạt động đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. “Một trong những thách thức lớn hiện nay là sự lệch pha giữa nhu cầu tài chính cho các dự án năng lượng tái tạo và nguồn vốn ngân hàng. Các ngân hàng chủ yếu huy động từ nguồn vốn ngắn hạn, trong khi các dự án xanh thường yêu cầu vốn trung và dài hạn. Điều này gây áp lực lớn lên hệ thống tín dụng”- ông Nguyện chỉ rõ bất cập.

Theo ông Nguyễn Văn Nguyện, Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước hướng tới huy động vốn trên thị trường chứng khoán và các kênh tài chính khác. Đây sẽ là giải pháp quan trọng giúp các dự án năng lượng tái tạo tiếp cận nguồn vốn bền vững hơn. Song song đó, DN cũng có thể tìm kiếm các khoản đầu tư từ nước ngoài. Tuy nhiên, làm được điều này cần phải nâng cao năng lực, minh bạch tài chính và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn khắt khe mà các nhà đầu tư quốc tế yêu cầu. Nhìn chung, sự phối hợp giữa ngân hàng, doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước sẽ đóng vai trò quyết định trong việc thúc đẩy tín dụng xanh, ngân hàng xanh và tài chính xanh, tạo nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển đổi xanh tại Việt Nam.

THANH GIANG