Tiêu dùng xanh là xu hướng thông minh và bền vững

Song, ngoài nỗ lực của DN, vai trò của Nhà nước trong kích cầu, như giảm thuế VAT, chương trình khuyến mại quốc gia là rất cần thiết để thực hiện. Đó là các chia sẻ của các diễn giả tại Diễn đàn "Tiếp thị và Tiêu dùng Việt Nam” do Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh (BCSI) phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức ngày 11/9, tại Hà Nội.

Toàn cảnh Diễn đàn. Ảnh: Khắc Kiên

Sự kiện thu hút sự tham dự của hơn 200 đại biểu, bao gồm lãnh đạo các Bộ, ngành, cơ quan quản lý, chuyên gia, hiệp hội, DN cùng các cơ quan báo chí, truyền thông.

Tiềm năng lớn trong thách thức

Thực tế cho thấy, trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang trên đà phục hồi và tăng trưởng, thị trường tiêu dùng tiếp tục chứng tỏ vai trò là động lực quan trọng của phát triển. Kết thúc quý II/2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đã tăng trên 9% so với cùng kỳ, trong khi GDP đạt mức tăng trưởng ấn tượng 7,52%.

Sức mua trong xã hội được duy trì tích cực, các lĩnh vực dịch vụ du lịch, lưu trú, ăn uống phục hồi mạnh mẽ, còn thương mại điện tử và thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục bứt phá. Những con số này cho thấy tiềm năng lớn của thị trường Việt Nam, đồng thời phản ánh sự thay đổi nhanh chóng trong hành vi của người tiêu dùng, đặc biệt ở nhóm thế hệ trẻ, gắn liền với nhu cầu về sản phẩm xanh, minh bạch và bền vững.

Tuy nhiên, cơ hội luôn song hành với thách thức. DN Việt Nam hiện nay không chỉ đối diện với áp lực cạnh tranh gay gắt trên thị trường nội địa mà còn phải đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe từ quốc tế về tiêu chuẩn chất lượng, quy trình xanh và năng lực đổi mới sáng tạo. Bối cảnh này càng đặt ra tính cấp thiết khi Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã xác định chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và phát triển khoa học công nghệ là một trong những đột phá chiến lược, trong đó lĩnh vực thương mại và tiêu dùng đóng vai trò đặc biệt quan trọng.

May 10 đã đưa ra các sản phẩm mang thương hiệu Việt để chiếm lĩnh thị trường trong nước và xuất khẩu. Ảnh: Khắc Kiên

Với sự góp mặt của nhiều chuyên gia kinh tế, nhà quản lý và đại diện DN hàng đầu là cơ hội để các bên liên quan cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, từ đó gợi mở các khuyến nghị chính sách thiết thực, đồng thời tìm kiếm giải pháp để DN Việt nắm bắt cơ hội, vượt qua thách thức.

Diễn đàn mang đến giá trị khác biệt cho từng nhóm tham dự. Với cơ quan quản lý, đây là dịp lắng nghe thực tiễn và ý kiến từ DN để hoàn thiện chính sách. Với cộng đồng DN, đây là cơ hội kết nối, cập nhật xu hướng, mở rộng hợp tác và quảng bá thương hiệu. Với các viện nghiên cứu và chuyên gia, đây là môi trường học thuật – thực tiễn để thử nghiệm ý tưởng và đồng hành cùng DN. Còn với cộng đồng người tiêu dùng, thông điệp của sự kiện góp phần lan tỏa tinh thần tiêu dùng có trách nhiệm, văn minh và bền vững.

"Với nội dung thiết thực, sự tham gia của các diễn giả uy tín cùng đông đảo DN và cơ quan truyền thông, Diễn đàn Tiếp thị và Tiêu dùng Việt Nam được kỳ vọng sẽ trở thành một dấu mốc quan trọng, góp phần định hình xu hướng, thúc đẩy kết nối và tạo động lực phát triển mới cho thị trường tiêu dùng Việt Nam" - TS Võ Trí Thành - Viện trưởng BCSI nói.

Mong sự đồng hành

Tại diễn đàn, TS Võ Trí Thành - Viện trưởng BCSI cho biết, kích cầu tiêu dùng có sự cải thiện nhưng tiêu dùng của người Việt vẫn còn khá yếu. Mức tăng trưởng tổng bán lẻ nếu trừ yếu tố giá cả thì chỉ tăng khoảng 7,2% - tính đến hết tháng 8/2025. Sau nhiều năm, tiêu dùng vẫn chưa trở thành động lực tăng trưởng.

"Thứ nhất, dù kinh tế tăng trưởng, người dân vẫn duy trì tâm lý chi tiêu thận trọng do niềm tin vào thu nhập và thị trường chưa vững sau đại dịch. Thứ hai, xu hướng tích lũy và “tiền phòng thủ” lên ngôi, khi nhiều người ưu tiên tiết kiệm. Thứ ba, lối sống xanh, sạch, an toàn ngày càng phổ biến, tạo động lực mới cho xu hướng tiêu dùng" - TS Võ Trí Thành chỉ ra ba vấn đề nổi bật.

Các sản phẩm của Trung Thành Foods trên kệ trong siêu thị. Ảnh: Khắc Kiên

Hơn nữa, DN Việt Nam hiện không chỉ đối diện áp lực cạnh tranh thị trường nội địa, mà còn phải đáp ứng yêu cầu khắt khe từ quốc tế về tiêu chuẩn chất lượng, quy trình xanh và năng lực đổi mới sáng tạo.

Đánh giá vấn đề, ông Tạ Hoài Nam - Giám đốc Thương mại xã hội của Tập đoàn Novaon, thương mại xã hội (Social commerce) cho rằng, đây là chìa khóa bứt phá doanh thu cho DN. Shopee, TikTok Shop là 2 nền tảng hiện được người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn mua sắm online, dẫn đầu trong đóng góp tăng trưởng năm 2025. Thị trường đang chuyển dịch rõ rệt theo hướng nội dung giải trí kết hợp thương mại và trải nghiệm người dùng.

Nền kinh tế số Việt Nam tiếp tục tăng trưởng hai con số vững chắc nhờ sự đóng góp lớn từ thương mại điện tử (TMĐT). Trong 6 tháng đầu năm 2025, thị trường TMĐT chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ của các nền tảng kết hợp giải trí và mua sắm như TikTok Shop (tăng trưởng doanh số 69%, tăng thị phần từ 29% lên 39%). Ngược lại, các sàn TMĐT truyền thống như Lazada và Tiki gặp khó khăn, doanh số giảm sâu. Shopee vẫn dẫn đầu với 58% thị phần nhưng bắt đầu có dấu hiệu giảm nhẹ.

Thị trường đang chuyển dịch rõ rệt theo hướng nội dung giải trí kết hợp thương mại và trải nghiệm người dùng, ông Nguyễn Viết Thịnh - Tổng Giám đốc CGS Việt Nam cho biết, người tiêu dùng ngày càng chú trọng yếu tố bền vững trong mua sắm. DN cần tập trung xây dựng chuỗi cung ứng bền vững tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và tài chính trong toàn bộ quá trình cung ứng từ nguồn cung tới sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

“Chuỗi cung ứng là trung tâm tạo niềm tin, không chỉ là sản phẩm xanh mà cách sản phẩm được làm ra đều được người tiêu dùng đánh giá” - ông Nguyễn Viết Thịnh nhấn mạnh.

Các chuyên gia nhận định, việc giúp DN nâng cao năng lực cạnh tranh, tối ưu chiến lược tiếp thị, thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa, phát triển tiêu dùng bền vững và mở rộng hợp tác ngành là rất quan trọng.

Tuy nhiên, DN nhỏ và vừa còn gặp khó trong tiếp cận vốn, đối mặt áp lực từ thương hiệu quốc tế. Vì vậy, vai trò của Nhà nước trong kích cầu, như giảm thuế VAT, chương trình khuyến mại quốc gia là rất cần thiết. Trong bối cảnh hội nhập, DN phải vừa giữ thị phần trong nước, vừa đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng, sản xuất xanh, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo – những trụ cột chiến lược để xây dựng một thị trường tiêu dùng thông minh, bền vững và có trách nhiệm.

Khắc Kiên