Tiêu chuẩn hóa hệ thống lưu trữ năng lượng tại Việt Nam

Nhà máy Điện gió Ia Pết - Đak Đoa 1 (Gia Lai). Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN

Nhằm tăng cường công tác xây dựng tiêu chuẩn quốc gia trong lĩnh vực này, đồng thời nâng cao nhận thức và hợp tác quốc tế, ngày 26/6, tại Hà Nội, Ủy ban Tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ) phối hợp cùng Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tổ chức Hội thảo “Trao đổi kinh nghiệm về tiêu chuẩn, quy chuẩn và quản lý hệ thống pin lưu trữ năng lượng”.

Hiện thực hóa lộ trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam

Hội thảo có sự tham gia của nhiều chuyên gia quốc tế, đại diện cơ quan quản lý đến từ Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và tổ chức quốc tế hoạt động trong lĩnh vực tiêu chuẩn, năng lượng. Hội thảo hướng đến thúc đẩy sự hài hòa giữa tiêu chuẩn quốc gia với thông lệ quốc tế, đồng thời nâng cao năng lực xây dựng, thử nghiệm và chứng nhận BESS tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Hà Minh Hiệp, Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia khẳng định, Hội thảo có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang thực hiện cam kết chuyển đổi năng lượng công bằng và đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Trong tiến trình đó, hệ thống lưu trữ năng lượng không chỉ là một giải pháp công nghệ mà còn là một cấu phần thiết yếu để đảm bảo ổn định hệ thống điện, tối ưu hóa nguồn tái tạo và nâng cao khả năng dự phòng trong điều kiện khí hậu ngày càng bất định. Để triển khai BESS an toàn, hiệu quả và quy mô lớn, cần một hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và cơ chế quản lý phù hợp.

Từ khi Tuyên bố chính trị thiết lập Quan hệ đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP) được công bố vào tháng 12/2022, Việt Nam đã nhanh chóng vào cuộc, thiết lập Ban Thư ký thực hiện JETP và các nhóm công tác chuyên môn, xây dựng Kế hoạch huy động nguồn lực trong đó nêu bật các chính sách và danh mục dự án ưu tiên để hiện thực hóa lộ trình chuyển đổi năng lượng. Trong tiến trình này, đầu tư phát triển hệ thống lưu trữ năng lượng đóng vai trò nền tảng để xử lý tính gián đoạn của năng lượng tái tạo, tăng cường tính linh hoạt của hệ thống và cải thiện độ tin cậy, khả năng phục hồi của lưới điện, góp phần phát triển hệ thống truyền tải điện thông minh và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Xây dựng các tiêu chuẩn và quy chuẩn quốc gia cho BESS có ý nghĩa then chốt trong việc giảm rủi ro kỹ thuật và tài chính, tạo hành lang pháp lý rõ ràng để huy động đầu tư trong nước và quốc tế cho các dự án chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam nói chung và các dự án JETP nói riêng.

Triển khai BESS an toàn, hiệu quả

Tại hội thảo, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã thảo luận về các thách thức kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm để hiểu rõ hơn vai trò của tiêu chuẩn trong bảo đảm triển khai BESS an toàn, hiệu quả và có thể mở rộng.

Bà Anna Gibson – Tham tán khí hậu, Đại sứ quán Anh tại Việt Nam nhấn mạnh, việc xây dựng tiêu chuẩn cho hệ thống lưu trữ năng lượng là điều then chốt để bảo đảm an toàn và độ tin cậy, thúc đẩy tính nhất quán kỹ thuật và bảo đảm chất lượng, hài hòa với thông lệ quốc tế; từ đó hỗ trợ khả năng huy động tài chính và tạo niềm tin cho nhà đầu tư.

Theo ông Nguyễn Văn Dương, Viện Năng lượng (Bộ Công Thương), lưu trữ năng lượng có vai trò quan trọng trong điều tiết phụ tải và nâng cao hiệu quả vận hành hệ thống điện. Vị trí của BESS đặt ở đâu cũng không có ảnh hưởng nhiều tới sự ổn định của tần số điện. Bởi vậy, với mục tiêu tăng cường sự ổn định tần số, có thể lắp đặt BESS ở bất kỳ nút nào trong hệ thống điện (nếu sẵn đất và kế hoạch kết nối cho phép).

Trong Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII), Việt Nam đặt mục tiêu điện tái tạo chiếm 30,9-39,2% tổng sản lượng điện vào năm 2030, và hướng tới 47%. Để mục tiêu này thành hiện thực đòi hỏi sự hợp tác vô cùng lớn của hệ thống lưu trữ.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Phan Quang Minh, Trưởng phòng Kinh doanh BESS, Công ty Cổ phần Năng lượng VINENERGO nhận định, phát triển BESS trong nước có thể góp phần giảm chi phí nhập khẩu, tăng tính tự chủ công nghệ và thúc đẩy chuỗi cung ứng.

Tại Hội thảo, các chuyên gia đến từ Hiệp hội Lưu trữ Năng lượng Trung Quốc, Viện Thử nghiệm và Chứng nhận Hàn Quốc, Hội đồng Viện Kỹ sư Phòng cháy Singapore chia sẻ các quy định kỹ thuật và chiến lược hợp tác quốc tế nhằm xây dựng hệ sinh thái BESS bền vững; giới thiệu chương trình chứng nhận, kinh nghiệm thực tiễn trong xây dựng quy chuẩn kỹ thuật và đảm bảo an toàn hệ thống BESS tại các nước.

Ông Patrick Haverman, Phó Trưởng Đại diện Thường trú Chương trình Phát triển Liên hợp quốc tại Việt Nam đánh giá, Hội thảo cho thấy tiềm năng to lớn của hệ thống lưu trữ năng lượng trong quá trình chuyển đổi công bằng. Chương trình Phát triển Liên hợp quốc cam kết đồng hành cùng Bộ Khoa học và Công nghệ, Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng quốc gia và các đối tác trong khuôn khổ JETP để phát triển các tiêu chuẩn quốc gia, nền tảng thúc đẩy đầu tư và tạo lập niềm tin thị trường. Việc tháo gỡ rào cản kỹ thuật và xây dựng môi trường thuận lợi sẽ là chìa khóa để nâng cao năng lực lưu trữ năng lượng theo đúng mục tiêu Quy hoạch điện VIII.

Thông qua Hội thảo, Ủy ban Tiêu chuẩn đo lường chất lượng quốc gia và Chương trình Phát triển Liên hợp quốc kỳ vọng tiếp tục mở rộng hợp tác với các bên liên quan trong lĩnh vực tiêu chuẩn và năng lượng từ xây dựng quy định, thử nghiệm, chứng nhận, đến phát triển sản xuất trong nước và tích hợp hiệu quả vào hệ thống điện quốc gia. Đây là nền tảng thiết thực góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển xanh, công bằng và bền vững của Việt Nam.

Hoàng Vân (TTXVN)