Tiết lộ tài sản ngầm của nhiều chính trị gia thế giới trong Hồ sơ Pandora gây chấn động

Tiết lộ chấn động

Bắt đầu từ 3/10, Hiệp hội các Nhà báo Điều tra Quốc tế (ICIJ) đã công bố những giao dịch và tài sản “ngầm” ở nước ngoài của 35 nhà lãnh đạo và cựu lãnh đạo thế giới, hơn 330 chính trị gia và quan chức chính phủ cấp cao ở 91 quốc gia, vùng lãnh thổ cũng như của hơn 130 tỉ phú.

ICIJ đã tiếp cận được hơn 11,9 triệu hồ sơ bí mật rò rỉ đến từ 14 công ty dịch vụ tài chính nước ngoài. Hơn 600 nhà báo từ 150 hãng tin từ 117 quốc gia trên khắp thế giới, bao gồm The Washington Post, BBC, The Guardian, Radio France, Indian Express,... đã dành 2 năm để thẩm tra, sàng lọc và bổ sung tài liệu từ việc khai thác hồ sơ tòa án cũng như các tài liệu công khai khác,.. trong một cuộc điều tra lớn nhất trong lịch sử báo chí, để phơi bày hệ thống tài chính trong bóng tối của giới siêu giàu và quyền lực nhất thế giới, bao gồm những kẻ chạy trốn, lừa đảo và giết người.

Hơn 330 chính khách tại hơn 90 quốc gia có tên trong Hồ sơ Pandora. Nguồn: ICIJ/Aljazeera.

Cuộc điều tra Pandora có quy mô lớn hơn và toàn cầu hơn cả cuộc điều tra trong Hồ sơ Panama đình đám mang tính bước ngoặt của ICIJ, đã làm rung chuyển thế giới vào năm 2016, tạo ra các cuộc đột kích của cảnh sát ở hàng chục quốc gia kéo theo sự hạ bệ của nhiều lãnh đạo quốc gia.

Hồ sơ Pandora cung cấp nhiều gấp đôi thông tin về quyền sở hữu của các công ty nước ngoài. Vụ rò rỉ tài liệu mới tiết lộ chủ sở hữu thực sự của hơn 29.000 công ty nước ngoài. Chủ sở hữu đến từ hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó nhiều nhất là Nga, Anh, Argentina và Trung Quốc.

Cuộc điều tra của Pandora Papers đã vạch mặt những chủ sở hữu bí mật của các công ty nước ngoài, tài khoản ngân hàng ẩn danh, máy bay phản lực tư nhân, du thuyền, biệt thự siêu sang, thậm chí các tác phẩm nghệ thuật vô giá của các họa sĩ lừng danh Picasso, Banksy ,.. cung cấp nhiều thông tin hữu ích có cho các cơ quan thực thi pháp luật.

Một phân tích của ICIJ về các tài liệu bí mật đã xác định 956 công ty ở các thiên đường thuế ở nước ngoài gắn liền với 336 chính trị gia và quan chức chính phủ cấp cao, bao gồm các nhà lãnh đạo quốc gia, bộ trưởng nội các, đại sứ,... Hơn hai phần ba trong số các công ty đó được thành lập tại Quần đảo Virgin thuộc Anh, một trung tâm tài chính được coi là một mắt xích trong hệ thống thiên đường thuế ngoài khơi với hệ thống ngân hàng bảo mật.

Ngoài các chính trị gia và nguyên thủ quốc gia, nhiều ca sĩ, siêu sao thể thao, siêu mẫu,.. nằm trong số những người nổi tiếng có tên trong cuộc điều tra.

Thế giới chao đảo

Sau khi ICIJ và các đối tác truyền thông bắt đầu tiết lộ thông tin trong Hồ sơ Pandora vào ngày 3/10, nó nhanh chóng trở thành chủ đề “nóng sốt” số 2 trên toàn thế giới trên Twitter với các phản ứng lan rộng khắp thế giới.

Các cơ quan chính phủ ở ít nhất 8 quốc gia đã công bố các cuộc điều tra về các hoạt động tài chính của một số tổ chức và công dân của họ.

Các quan chức ở Pakistan, Mexico, Tây Ban Nha, Brazil, Sri Lanka, Úc và Panama đã nhanh chóng cam kết các cuộc điều tra trong khi các nhóm giám sát toàn cầu yêu cầu hành động sau những thông tin tiết lộ cách các tỷ phú, chính trị gia và tội phạm khai thác một hệ thống tài chính ngầm che đậy trốn thuế và rửa tiền.

Các nhà chức trách ở Cộng hòa Séc hôm 4/10, tuyên bố sẽ điều tra những người có tên trong Hồ sơ Pandora Papers, bao gồm cả những ứng cử viên đang trong chiến dịch tái tranh cử.

Trước các thông tin liên quan đến các cộng sự thân tín của Tổng thống Nga Vladimir Putin, hôm 4/10, phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov đã đặt câu hỏi về độ tin cậy của thông tin và cho biết, không có kế hoạch điều tra thêm.

Một số chính trị gia có tên trong Hồ sơ Pandora. Nguồn: ICIJ/Aljazeera.

Thủ tướng Pakistan Imran Khan tuyên bố sẽ điều tra tất cả các công dân có tên trong cuộc điều tra và "có hành động thích hợp" nếu phát hiện hành vi sai trái.

"Chúng tôi hoan nghênh các tài liệu Pandora phơi bày sự giàu có bất chính của giới thượng lưu, được tích lũy thông qua trốn thuế, tham nhũng và rửa tiền ở các thiên đường tài chính.", ông Khan viết trên Twitter.

Chính phủ Panama cho biết họ sẽ bắt đầu "giám sát" các nhà cung cấp nước ngoài được đề cập trong Hồ sơ Pandora. Một trong những nhà cung cấp đó, một công ty luật có trụ sở tại Panama được gọi là Alcogal, bị cáo buộc đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp tầng lớp chính trị Mỹ Latinh thành lập các công ty bình phong tại các thiên đường thuế. Nó cũng đã phục vụ các nhân vật liên quan đến một số vụ bê bối tham nhũng lớn nhất trong lịch sử gần đây, bao gồm cả vụ bê bối bóng đá quốc tế được gọi là FIFAgate.

Ngoài ra, cơ quan thuế Panama cho biết họ sẽ kiểm toán tất cả những người nộp thuế ở Panama đã được đề cập trong cuộc điều tra.

Tại Brazil, lãnh đạo phe đối lập của nước này, Alessandro Molon, tuyên bố, sẽ yêu cầu cơ quan thực thi pháp luật điều tra các hoạt động ở nước ngoài của các quan chức có tên trong Hồ sơ Pandora.

Cơ quan thuế Tây Ban Nha tuyên bố vào chiều 3/10, sẽ điều tra các tội phạm có thể xảy ra của những người được nêu tên trong Hồ sơ Pandora.

Cơ quan Tình báo Tài chính của Mexico chuyên giám sát tội phạm tài chính, cũng hứa sẽ điều tra để phản ứng với Hồ sơ Pandora.

Văn phòng Thuế Úc cho biết, sẽ điều tra bất kỳ mối liên hệ nào với những công dân nước này xuất hiện trong Pandora.

Tại Sri Lanka, Ủy ban Điều tra các cáo buộc hối lộ hoặc tham nhũng sẽ phải điều tra tài sản của bất kỳ chính trị gia nào có tên trong Hồ sơ Pandora.

Huy Anh (theo ICIJ)