Tiết lộ mới về quyết định gây bất ngờ của ông Biden

Quyết định không tranh cử nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Joe Biden là một trong những thời khắc quan trọng nhất của cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm nay. Ảnh: New York Times.

Trong những ngày cuối cùng trước khi tuyên bố dừng tranh cử hôm 21/7, Tổng thống Mỹ Joe Biden phải chống chọi với Covid-19 ở căn nhà nghỉ của gia đình tại thành phố Rehoboth Beach, bang Delaware. Bên cạnh ông là Đệ nhất phu nhân Jill Biden và các cố vấn thân cận, New York Times cho biết.

Tại đây, Steve Ricchetti và Mike Donilon, hai cố vấn thân cận của ông Biden, chia sẻ với tổng thống các kết quả khảo sát nội bộ. Các con số này thể hiện những gì người Mỹ đã nhận thấy trong nhiều tuần trở về trước: Ông Biden đang dần bị bỏ xa, cả ở quy mô toàn quốc lẫn tại các bang chiến địa.

Ông Biden vẫn có cửa thắng, theo các cố vấn, nhưng sẽ rất khó khăn. Khi đó, ông sẽ phải đối mặt với các nhà tài trợ, một nửa nghị sĩ Dân chủ và một nửa số đảng viên Dân chủ - những người cho rằng ông đã quá già.

Những nhân vật thân cận với ông Biden cho biết kết quả thăm dò dư luận không phải nguyên nhân duy nhất khiến ông rời bỏ cuộc đua. Ông vẫn tin rằng mình có thể đánh bại ông Trump, các nguồn tin cho biết. Tuy nhiên, ông chủ Nhà Trắng nhận ra một điều khác: Nếu tiếp tục “theo lao”, ông sẽ phải đơn độc tham gia cuộc chiến và có thể gây chia rẽ đảng Dân chủ.

Quyết định không bất ngờ

Đối với nhiều nhà quan sát, việc ông Biden từ bỏ cuộc đua là điều không thể tránh khỏi.

Kết quả thăm dò dư luận trong nhiều tuần cho thấy lượng lớn cử tri mong muốn tìm kiếm gương mặt mới. Ngày càng có nhiều nghị sĩ Dân chủ công khai kêu gọi ông Biden lùi bước, nhận xét ông không thể giành chiến thắng. Các nhà tài trợ dừng chi tiền. Một số nhân vật nổi tiếng thậm chí rút lại tuyên bố ủng hộ với ông Biden.

Trong những ngày cuối cùng trước khi ông Biden rút lui, đội ngũ thân cận quanh ông đã thu nhỏ đáng kể so với trước đó: Chỉ gồm Đệ nhất phu nhân Jill Biden và một số cố vấn thân cận. Hunter Biden, con trai ông, cũng thường xuyên ghé qua.

Theo nguồn tin nội bộ được New York Times tiết lộ, các nhân vật thân cận với ông Biden không thuyết phục ông từ bỏ, dù không ai giấu ông thực tiễn không mấy tốt đẹp. Chỉ một ngày trước khi ông Biden bắt đầu viết tuyên bố rời cuộc đua, ông nhận được cuộc gọi từ cựu Chánh văn phòng Nhà Trắng Ron Klain, người kêu gọi ông tiếp tục.

“Đây là dự định của tôi”, ông Biden đáp lời.

16h ngày 20/7, ông Donilon và ông Ricchetti - hai chuyên gia lão luyện với nền chính trị Mỹ - tới gặp ông Biden. Hunter Biden cũng tham gia cuộc họp từ xa. Họ chỉ ra dù tỷ lệ ủng hộ đang suy giảm, tình hình chưa tệ đệ mức không thể hồi phục.

Xét đến nội bộ, các đại biểu mà ông Biden có được trong bầu cử sơ bộ đã cam kết bầu cho ông. Về cơ bản, không ai có khả năng thay thế ông trừ khi bản thân ông quyết định từ bỏ.

Tuy nhiên, ông đang ngày càng bị cô lập về chính trị. Các chuyên gia dự đoán ngày càng có nhiều người sẽ muốn ông từ bỏ cuộc đua.

Sau khi nghe xong, ông Biden tỏ ra mệt mỏi. Kể từ sau cuộc tranh luận với ông Trump hôm 27/6, những nỗ lực của ông đều không đem lại kết quả. Khi đó, ông Biden vẫn chưa hoàn toàn hồi phục sau khi mắc Covid-19. Ông ngày càng sẵn sàng chấp nhận những lời kêu gọi lùi bước từ đồng minh, mặc dù ông không đồng ý với luận điểm của họ.

Ông Biden không đặt câu hỏi nào về tính chính xác của các cuộc thăm dò, cũng như không đòi hỏi thêm thông tin giống như những tuần trước đó. Thay vào đó, ông hỏi hai chuyên gia về điều từng không thể tưởng tượng nổi: Từ bỏ nỗ lực ở lại Nhà Trắng. Ông muốn có bản dự thảo tuyên bố gửi tới người dân Mỹ.

Tổng thống Joe Biden tin mình vẫn có thể đánh bại ông Trump, nhưng sợ gây chia rẽ trong đảng Dân chủ. Ảnh: New York Times.

Động cơ tránh chia rẽ

Sau cuộc trao đổi, ông Biden cùng hai chuyên gia đi ra để gặp những người khác trong nhóm thân cận. Dù ông Biden không nói thẳng, ai cũng hiểu rằng ông đang ngả về phương án rút lui. Không ai cảm thấy quá bất ngờ.

Ông Biden yêu cầu ông Donilon và ông Ricchetti dự thảo tuyên bố, còn những người khác nghỉ ăn tối với món pizza.

Khi ông Biden gặp lại hai cố vấn, ba người tiếp tục chỉnh sửa bản tuyên bố cho đến khi ông Biden tỏ ý muốn đi ngủ. Vào ngày hôm sau, ông Biden chính thức đưa ra tuyên bố, mở đường cho sự kết thúc gần 50 năm hoạt động ở thượng tầng chính trị Mỹ - từ vị trí thượng nghị sĩ, phó tổng thống tới tổng thống cường quốc số một thế giới.

Bài trả lời phỏng vấn của ông Biden một ngày sau sự kiện phần nào hé lộ quan điểm của ông về nguy cơ đảng Dân chủ bị chia rẽ - điều góp phần dẫn đến quyết định dừng cuộc đua.

“Các cuộc thăm dò cho thấy đây là cuộc đua sát nút với kết quả chỉ biết được ở những phút cuối cùng”, ông nói với CBS News. “Nhưng một số đồng nghiệp Dân chủ của tôi tại Hạ viện và Thượng viện cho rằng tôi sẽ khiến họ gặp bất lợi khi tranh cử. Tôi lo rằng nếu tôi tiếp tục, đây sẽ là chủ đề được bàn luận”.

“Trong những tuần qua, tôi thấy rõ tôi cần đoàn kết đảng mình”, ông nói trong bài phát biểu gửi tới người dân Mỹ đầu tuần sau đó. “Tôi tin những gì tôi đã làm trên cương vị tổng thống, vai trò lãnh đạo thế giới, tầm nhìn của tôi với tương lai nước Mỹ đều xứng đáng nhiệm kỳ thứ hai. Tuy nhiên, không gì có thể ngăn cản tôi cứu lấy nền dân chủ - bao gồm tham vọng cá nhân”.

Cuộc gọi quan trọng từ ông Obama và phu nhân tới bà Harris Cựu Tổng thống Barack Obama và phu nhân đã liên lạc với Phó tổng thống Kamala Harris để bày tỏ sự ủng hộ với bà trong cuộc đua trở thành ứng viên đại diện đảng Dân chủ.

Việt Hà