Tiếp nhận nhiệm vụ để nâng cao hiệu quả cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện

Tinh giản bộ máy, tiết kiệm kinh phí cho công tác cai nghiện

Trong những năm qua, công tác phòng, chống và cai nghiện ma túy được cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp đặc biệt quan tâm; Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương, giải pháp chỉ đạo triển khai quyết liệt, hiệu quả công tác phòng, chống ma túy, qua đó đã góp phần ngăn chặn "nguồn cung", từng bước làm giảm "nguồn cầu" và giảm thiểu nguy cơ, tác hại của ma túy.

Từ ngày 1/3/2025, Bộ Công an tiếp nhận nhiệm vụ quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai. Ảnh: Kiểm tra sức khỏe học viên cai nghiện ma túy.

Lực lượng CAND đã tham mưu Đảng, Nhà nước, Chính phủ nhiều chủ trương, chính sách lớn để thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy, trong đó có công tác quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghi sử dụng trái phép chất ma túy, người bị quản lý sau cai nghiện ma túy...

Bên cạnh đó, Cục CSĐT tội phạm về ma túy - Bộ Công an thực hiện vai trò chỉ đạo, kiểm tra, hướng dẫn hệ lực lượng CSĐT tội phạm về ma túy, Công an cấp xã trên phạm vi toàn quốc thực hiện rà soát, thống kê, lập danh sách quản lý người sử dụng trái phép chất ma túy, người nghiện ma túy, người đang tham gia điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; người nghiện đang trong quá trình chờ đưa đi cai nghiện bắt buộc và người bị quản lý sau cai nghiện ma túy...

Thực hiện Kế hoạch số 141/KH-BCĐTKNQ18 ngày 6/12/2024 của Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết 18-NQ/TW về việc ban hành Kế hoạch định hướng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công an đã xây dựng Đề án "Tiếp nhận nhiệm vụ quản lý Nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy từ Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về Bộ Công an" (sau đây gọi tắt là Đề án).

Với vai trò là Cơ quan Thường trực phòng, chống ma túy của Bộ Công an, Cục CSĐT tội phạm về ma túy được Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ giao nhiệm vụ là cơ quan chủ trì, tham mưu và giúp Bộ Công an xây dựng, triển khai Đề án. Quá trình xây dựng, chỉ trong một thời gian ngắn, Ban Chỉ đạo xây dựng Đề án đã hoàn thành khối lượng công việc rất lớn với tinh thần đảm bảo được sự đổi mới căn bản, hiệu lực, hiệu quả đối với công tác cai nghiện và quản lý sau cai nghiện ma túy.

Song song với việc rà soát, tập hợp chính xác số liệu 97 cơ sở cai nghiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị, nhân lực để tính toán bố trí mô hình, cơ cấu tổ chức, phương án tiếp nhận, bố trí nhân lực, kinh phí hoạt động sau khi chuyển về ngành Công an quản lý; Cục CSĐT tội phạm về ma túy đã phối hợp với các đơn vị chức năng rà soát toàn bộ các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đề xuất sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới, trọng tâm là Luật Phòng, chống ma túy và các văn bản quy định chi tiết; Luật Xử lý vi phạm hành chính và các văn bản có liên quan…

Ngày 21/2/2025, Trung tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng đã ký Quyết định số 984/QĐ-BCA-C04 phê duyệt Đề án để Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chính thức tiếp nhận các cơ sở cai nghiện ma túy từ các Sở Lao động, Thương binh và Xã hội và các ngành liên quan hiện đang quản lý từ 0h ngày 1/3/2025.

Việc tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ và nguyên trạng cơ sở vật chất, một phần nhân sự tại các cơ sở cai nghiện ma túy từ Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về Bộ Công an sẽ tận dụng được các nền tảng sẵn có, qua đó tiết kiệm rất lớn kinh phí của Nhà nước để xây dựng cơ sở vật chất, đào tạo nhân lực cho công tác này.

Bên cạnh đó, thông qua việc sắp xếp, giảm đầu mối từ 97 cơ sở cai nghiện tương đương cấp phòng khi thuộc ngành Lao động, Thương binh và Xã hội quản lý xuống còn 77 đầu mối là đơn vị cấp đội thuộc Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an cấp tỉnh đã thực hiện nhất quán tinh thần chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tinh giản đầu mối, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả và làm giảm các chi phí về vận hành bộ máy, trả lương cho cán bộ, nhân viên, người lao động và các nội dung liên quan khác đối với công tác phòng, chống ma túy nói chung, công tác cai nghiện ma túy, quản lý sau cai nói riêng.

Công tác cai nghiện được Bộ Công an triển khai thực hiện có hiệu quả sẽ giảm "nguồn cầu", từ đó tiết kiệm chi phí cho công tác phòng, chống ma túy, phòng, chống các loại tội phạm, vi phạm pháp luật do người nghiện ma túy gây ra. Cai nghiện ma túy và quản lý sau cai được thực hiện thống nhất, xuyên suốt, đồng bộ và có hiệu quả góp phần bảo đảm an ninh trật tự tại các địa phương; đồng thời giúp người nghiện từ bỏ ma túy, tái hòa nhập cộng đồng, tái tạo sức lao động cho gia đình, cộng đồng, đóng góp cho sự phát triển kinh tế, xã hội.

Đại tá Đặng Trọng Cường, Giám đốc Công an tỉnh Sơn La (đứng giữa) thăm Cơ sở điều trị nghiện ma túy tỉnh Sơn La.

Phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và toàn dân

Mục tiêu của phương án tiếp nhận nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và toàn dân, trong đó CAND là lực lượng nòng cốt, chủ trì công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy, qua đó từng bước kiềm chế, ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm và tệ nạn ma túy. Bên cạnh đó, nâng cao hiệu quả công tác cai nghiện và quản lý sau cai, làm giảm số người nghiện ma túy mới. Quản lý chặt chẽ người nghiện ngoài xã hội, không để phát sinh tình hình phức tạp, góp phần xây dựng môi trường xã hội an toàn, lành mạnh.

Công tác cai nghiện, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy và quản lý sau cai được tổ chức đồng bộ, thống nhất, xuyên suốt trong lực lượng CAND. Đồng thời, thực hiện có hiệu quả các nội dung, mục tiêu về công tác cai nghiện ma túy và quản lý sau cai trong Chương trình mục tiêu Quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030.

Đó là, 100% người nghiện ma túy, người sau cai nghiện ma túy và gia đình người nghiện ma túy được cung cấp, tiếp cận chính sách, pháp luật, thông tin hệ thống dịch vụ về cai nghiện, quản lý, hỗ trợ xã hội đối với người sau cai nghiện ma túy; 100% người nghiện ma túy có hồ sơ quản lý được tư vấn cai nghiện; 100% người sau cai nghiện ma túy được hỗ trợ phòng, chống tái nghiện ma túy và hỗ trợ hòa nhập cộng đồng theo quy định của pháp luật; 100% cán bộ làm công tác cai nghiện ma túy, quản lý sau cai và quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy các cấp được tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực chuyên môn nghiệp vụ; 100% cơ sở cai nghiện ma túy bảo đảm tốt an ninh, trật tự; các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị theo quy định của Luật Phòng, chống ma túy để thực hiện có hiệu quả công tác cai nghiện ma túy.

Về chức năng, nhiệm vụ cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy, tại Trung ương giao Cục CSĐT tội phạm về ma túy tham mưu lãnh đạo Bộ thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy...; tiếp nhận toàn bộ chức năng quản lý Nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy từ Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội; tiếp nhận toàn bộ chức năng, nhiệm vụ của Phòng Chính sách cai nghiện ma túy, Cục Phòng, chống tệ nạn xã hội (Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội) về Phòng Hướng dẫn, quản lý người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy (Phòng 6/Cục CSĐT tội phạm về ma túy).

Tại Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tiếp nhận chức năng quản lý Nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy từ Sở Lao động - Thương binh và Xã hội; giao Phòng CSĐT tội phạm về ma túy là đơn vị tham mưu Ban giám đốc thực hiện chức năng quản lý Nhà nước và công tác cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy; trực tiếp quản lý, tổ chức cai nghiện tại cơ sở cai nghiện trên địa bàn. Đối với các cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện dân lập do tư nhân quản lý còn giấy phép hoạt động, Công an các địa phương tiến hành rà soát, thực hiện quản lý Nhà nước đối với các hoạt động của các cơ sở này.

Đề án cũng xác định, đối với các cơ sở cai nghiện của các tỉnh, thành phố: TP Hồ Chí Minh và Cần Thơ đặt tại các tỉnh khác như: Bình Phước, Đắk Nông, Kon Tum, Bình Dương, Đồng Nai và Hậu Giang thì giao cho Công an các tỉnh quản lý. Tuy nhiên, các cơ sở cai nghiện này vẫn tiếp nhận người nghiện của TP Hồ Chí Minh và Cần Thơ vào cai nghiện bình thường, đảm bảo không gián đoạn, đứt quãng.

Việc chuyển giao các cơ sở cai nghiện về ngành Công an quản lý cũng đảm bảo sự điều tiết hợp lý công tác cai nghiện, không để xảy ra tình trạng nơi thừa, nơi thiếu công suất. Đặc biệt là người nghiện sẽ được cai nghiện theo một quy trình toàn diện hơn, chú trọng nâng cao sức khỏe thể chất, được giáo dục chính trị, văn hóa, được dạy nghề để khi hoàn thành cai nghiện thực sự trở thành công dân tốt, sống có ích cho gia đình, cộng đồng và xã hội.

Như vậy, với Đề án này, từ 97 cơ sở cai nghiện từ Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tương đương cấp phòng khi về Bộ Công an sẽ đc sắp xếp lại còn 77 đầu mối tương đương cấp đội. Đơn cử, TP Hà Nội có 7 cơ sở cai nghiện, thành lập 4 cơ sở; TP Hồ Chí Minh có 12 cơ sở cai nghiện do Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và lực lượng Thanh niên xung phong quản lý, thành lập 2 cơ sở; tại Nghệ An, có 8 cơ sở cai nghiện ma túy, thành lập 3 cơ sở…

Với phương châm "vừa chạy vừa xếp hàng", đến nay, đã có một số tỉnh, thành phố hoàn tất công tác chuẩn bị về cơ sở vật chất, trang thiết bị để tiếp nhận nhiệm vụ; cũng như ra mắt lực lượng tiếp nhận chức năng quản lý Nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện từ Sở Lao động - Thương binh và Xã hội về Công an tỉnh. Việc chuyển giao này thực hiện theo tinh thần đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả mà Bộ Công an luôn gương mẫu, đi đầu trong việc triển khai thực hiện.

Minh Hiền