Tiến triển đáng kể về dự thảo thỏa thuận giải quyết các đại dịch trong tương lai

Các đại biểu tham dự một cuộc họp của Cơ quan đàm phán liên chính phủ (INB). Ảnh minh họa: WHO

Đề xuất này nhằm mục đích tăng cường hợp tác toàn cầu về phòng ngừa, chuẩn bị sẵn sàng và ứng phó với các mối đe dọa đại dịch trong tương lai.

Trước đó vào tháng 12/2021, khi đại dịch COVID-19 lên đến đỉnh điểm, các quốc gia thành viên WHO đã thành lập Cơ quan đàm phán liên chính phủ (INB) để soạn thảo và đàm phán một công ước, thỏa thuận hoặc văn bản quốc tế khác theo Hiến chương WHO.

Sau 13 vòng đàm phán chính thức, với 9 vòng đàm phán trong số đó đã được kéo dài, cùng nhiều cuộc đàm phán không chính thức và giữa các kỳ họp về nhiều khía cạnh khác nhau của dự thảo thỏa thuận, ngày 16/4, INB đã hoàn thiện đề xuất cho Thỏa thuận Đại dịch của WHO.

“Các quốc gia trên thế giới đã làm nên lịch sử tại Geneva ngày hôm nay”, Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus khẳng định.

Khi đạt được sự đồng thuận về Thỏa thuận Đại dịch, họ không chỉ đưa ra một thỏa thuận mang tính thế hệ để làm cho thế giới an toàn hơn, mà còn chứng minh chủ nghĩa đa phương vẫn tồn tại và phát triển mạnh mẽ; trong một thế giới chia rẽ, các quốc gia vẫn có thể hợp tác với nhau để tìm ra tiếng nói chung, cùng nhau ứng phó với các mối đe dọa chung, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết; đồng thời cảm ơn các quốc gia thành viên của WHO cũng như các nhóm đàm phán vì tầm nhìn xa, cam kết, nỗ lực không mệt mỏi của họ.

Theo WHO, các đề xuất trong văn bản do INB xây dựng bao gồm: Thiết lập một hệ thống tiếp cận mầm bệnh và chia sẻ lợi ích; thực hiện các biện pháp cụ thể về phòng ngừa đại dịch, bao gồm thông qua cách tiếp cận “Một sức khỏe”; xây dựng năng lực nghiên cứu và phát triển đa dạng về mặt địa lý; tạo điều kiện chuyển giao công nghệ và kiến thức, kỹ năng và chuyên môn liên quan để sản xuất các sản phẩm y tế liên quan đến đại dịch.

Cùng với đó là huy động lực lượng lao động ứng phó khẩn cấp y tế toàn cầu, quốc gia có tay nghề, được đào tạo và đa ngành; thiết lập một cơ chế tài chính phối hợp; thực hiện các biện pháp cụ thể để tăng cường sự chuẩn bị, sẵn sàng và các chức năng cũng như khả năng phục hồi nhanh của hệ thống y tế; đồng thời thiết lập một chuỗi cung ứng-mạng lưới hậu cần toàn cầu.

5 năm sau khi đại dịch COVID-19 cướp đi sinh mạng của hàng triệu người, tàn phá các nền kinh tế, một cảm giác cấp bách ngày càng tăng đã bao trùm các cuộc đàm phán vào thời điểm nguy cơ từ cúm gia cầm H5N1, bệnh sởi, đậu mùa khỉ đến Ebola đang rình rập.

Khi các cuộc đàm phán căng thẳng tiếp tục diễn ra tại trụ sở của WHO, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus đã tham gia các cuộc đàm phán diễn ra từ tối 15/4 và cho rằng, dự thảo hiện tại là “tốt”, “cân bằng” và một thỏa thuận sẽ mang lại “nhiều sự công bằng hơn”.

Mặc dù việc thực hiện các biện pháp để phối hợp phòng ngừa, chuẩn bị sẵn sàng và ứng phó với đại dịch có thể tốn kém, nhưng Tổng Giám đốc WHO nhấn mạnh: “Cái giá phải trả cho sự không hành động còn lớn hơn nhiều”.

Trong khi đó, đồng Chủ tịch INB, bà Precious Matsoso cho hay: “Tôi vô cùng vui mừng khi các quốc gia từ mọi khu vực trên thế giới cùng nhau đưa ra đề xuất để tăng cường công bằng, từ đó bảo vệ các thế hệ tương lai khỏi những đau khổ và mất mát mà chúng ta đã phải gánh chịu trong đại dịch COVID-19. Đôi khi, các cuộc đàm phán rất khó khăn. Nhưng nỗ lực to lớn này đã được duy trì nhờ sự hiểu biết chung rằng, không ai an toàn trước các đại dịch cho đến khi mọi người đều an toàn; an ninh y tế tập thể là một nguyện vọng mà chúng ta tin tưởng sâu sắc và mong muốn củng cố”.

Về phần mình, đồng Chủ tịch INB, bà Anne-Claire Amprou nói thêm, dự thảo thỏa thuận là một bước tiến lớn trong việc củng cố cấu trúc an ninh y tế toàn cầu, để mọi người trên thế giới được bảo vệ tốt hơn trước đại dịch có thể xảy ra ở tương lai.

“Khi soạn thảo thỏa thuận lịch sử này, các quốc gia trên thế giới đã thể hiện cam kết chung trong việc ngăn ngừa và bảo vệ mọi người, ở mọi nơi, khỏi các mối đe dọa đại dịch trong thời gian tới. Đây là một thỏa thuận lịch sử về an ninh y tế, công bằng và đoàn kết quốc tế”, bà Anne-Claire Amprou nhấn mạnh.

THANH NGÂN (Lược dịch từ AFP & WHO)