Tiêm vắc xin sốt xuất huyết: Biện pháp phòng, chống hiệu quả

Đây là thông tin được các chuyên gia chia sẻ trong hội thảo chuyên sâu về vắc xin sốt xuất huyết được diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh chiều 26/9. Hội thảo có sự tham gia của nhà quản lý Bộ Y tế, các chuyên gia truyền nhiễm.

Vắc xin sốt xuất huyết được cấp phép tiêm tại Việt Nam.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, sốt xuất huyết không chỉ gây gánh nặng và áp lực cho bệnh nhân, gia đình mà còn cho hệ thống và nhân lực ngành Y tế.

Gần 40 năm trước, Việt Nam đã chứng kiến dịch sốt xuất huyết khủng khiếp tại Đồng bằng sông Cửu Long. Thời điểm đó, việc phòng bệnh chủ yếu dựa vào diệt muỗi và lăng quăng, không có thuốc điều trị đặc hiệu, vì vậy rất nhiều ca tử vong đã xảy ra tại Thành phố Hồ Chí Minh và vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Việc đưa vào sử dụng vắc xin sốt xuất huyết là bước tiến quan trọng trong công tác phòng, chống bệnh nguy hiểm này.

Phó Giáo sư, Nguyễn Thị Kim Tiến, nhấn mạnh, từ nửa thế kỷ trước, việc tìm ra vắc xin sốt xuất huyết là vấn đề cấp thiết. Việt Nam đã phê duyệt vắc xin sốt xuất huyết cùng 39 nước trên thế giới, tiến thêm một bước quan trọng cho công tác phòng, chống dịch bệnh.

Việc sử dụng vắc xin cùng các biện pháp phòng chống khác sẽ giảm số ca mắc bệnh, nhập viện và gặp biến chứng nặng do bệnh trong tương lai không xa. Đó là bằng chứng thuyết phục nhất về tính an toàn, hiệu quả và tính nhân văn cao cả của vắc xin nói chung và vắc xin sốt xuất huyết nói riêng.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Vũ Trung, Viện trưởng Viện Pasteur Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ, Việt Nam đã triển khai nhiều biện pháp phòng, chống sốt xuất huyết nhưng do tình hình dịch diễn biến phức tạp, việc kiểm soát trở nên khó khăn hơn khiến bệnh ngày càng gia tăng.

Vắc xin sốt xuất huyết là biện pháp phòng bệnh chủ động và đặc hiệu, dành cho số đông. Các kết quả nghiên cứu cho thấy đây là vắc xin an toàn và dùng được cho trẻ em là đối tượng nhạy cảm và tỷ lệ mắc sốt xuất huyết rất cao.

Ông kỳ vọng khi số người sử dụng vắc xin tăng lên cùng với các biện pháp khác, chắc chắn rằng trong một thời gian ngắn, gánh nặng do sốt xuất huyết gây ra đối với cộng đồng sẽ giảm đáng kể.

Tiêm vắc xin sốt xuất huyết là biện pháp bảo vệ chủ động.

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, vi rút Dengue có 4 tuýp huyết thanh khác nhau gồm DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4; nhiễm lần đầu với bất kỳ một trong các tuýp huyết thanh được cho là sẽ tạo miễn dịch lâu dài nhưng có thể không kéo dài suốt đời và bảo vệ tạm thời, ước tính từ vài tháng đến 1-2 năm chống lại các tuýp huyết thanh khác.

"Một người có thể mắc sốt xuất huyết nhiều lần trong đời với các tuýp vi rút khác nhau thậm chí lần mắc thứ 2 có nguy cơ nặng hơn lần đầu", bác sĩ Chính cho hay.

Sốt xuất huyết gây ra các biến chứng nguy hiểm như tụt huyết áp, suy tim, suy thận, sốc mất máu, suy đa tạng, xuất huyết não, hôn mê… Bệnh có nguy cơ trở nặng vào giai đoạn hết sốt từ ngày thứ 3 đến thứ 5 của bệnh khiến người bệnh dễ chủ quan.

Các đối tượng có nguy cơ trở nặng cao hơn khi mắc sốt xuất huyết là trẻ nhỏ, phụ nữ có thai, người mắc các bệnh mãn tính, béo phì… Với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết có thể gây suy thai, sinh non, thai chết lưu.

Vắc xin sốt xuất huyết Qdenga do hãng dược phẩm Takeda, Nhật Bản sản xuất tại Đức, phòng đầy đủ 4 tuýp huyết thanh vi rút gây bệnh. Đây là vắc xin sốt xuất huyết đầu tiên được phê duyệt tại Việt Nam, phác đồ tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng cho trẻ từ 4 tuổi trở lên đến người lớn.

Từ các nghiên cứu và triển khai tiêm chủng cho thấy, vắc xin sốt xuất huyết của Takeda là một phần trong chiến lược kiểm soát toàn diện sốt xuất huyết. Kết quả nghiên cứu cho thấy vắc xin an toàn, cho hiệu quả phòng ngừa cao đối với bất kỳ tuýp huyết thanh vi rút nào gây ra. Không có bằng chứng về sự gia tăng mức độ nặng của bệnh, không tăng nguy cơ nhập viện, không có trường hợp tử vong nào liên quan đến vắc xin ở những người được tiêm, bất kể tình trạng nhiễm sốt xuất huyết ban đầu.

Là đơn vị triển khai tiêm vắc xin sốt xuất huyết đầu tiên tại Việt Nam, kể từ khi triển khai vắc xin vào ngày 20/9, gần 200 trung tâm tiêm chủng trên toàn quốc của VNVC đã tiêm và nhận đặt giữ cho gần 15.000 liều vắc xin sốt xuất huyết cho trẻ em và người lớn.

Minh Khuê