Tiêm kích Su-35 Nga giúp Iran áp đảo sức mạnh tấn công của Israel?

Tướng Ali Shadmani, chỉ huy cấp cao của Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) hôm 27/1, đã xác nhận việc Tehran mua Su-35. Song ông không tiết lộ Tehran đã đặt mua bao nhiêu chiếc Su-35, và thời điểm bàn giao. Thương vụ này được xem là sự đền đáp của Nga, khi nước này sử dụng hàng nghìn máy bay không người lái (UAV) Shahed do Iran sản xuất trong xung đột với Ukraine kể từ năm 2022.

Không quân Iran vốn bị đánh giá là lực lượng lỗi thời, do đó Su-35 của Nga sẽ nâng cao đáng kể năng lực đe đọa các đối thủ lại gần không phận của Iran. Song ông Arash Azizi tại Đại học Clemson cho rằng, ngay cả việc Su-35 được chuyển giao ngay cũng sẽ “là quá muộn” đối với Tehran.

Tiêm kích Su-35 Flanker của Nga. Ảnh: Rostec

“Đây là quá trình nâng cấp có ý nghĩa đối với Không quân Iran, và Su-35 là một trong những vũ khí mà họ đã mong chờ từ lâu. Nhưng nó cũng không thể lấp những khoảng trống của Iran trước các đối thủ như Israel. Nó sẽ chỉ như giọt nước thả vào xô”, ông Azizi nhận định.

Những báo cáo trước đây cho biết, Iran sẽ tiếp nhận ít nhất 24 tiêm kích Su-35 ban đầu được sản xuất cho Ai Cập, hoặc đặt mua 50 chiếc Su-35.

Tuyên bố của Tướng Shadmani được đưa ra 2 tuần sau khi Iran và Nga ký hiệp ước đối tác chiến lược 20 năm, và trong bối cảnh Israel triển khai chiến dịch tấn công bằng chiến đấu cơ cùng UAV phá hủy phần lớn hệ thống phòng thủ tầm xa chiến lược S-300 của Iran vào năm ngoái.

Su-35 là viên đạn bạc?

Nhà phân tích Freddy Khoueiry tại công ty chuyên cung cấp thông tin tình báo rủi ro toàn cầu RANE nhận định, việc chuyển giao Su-35 đúng thời điểm có thể cải thiện “toàn bộ năng lực phòng thủ và ngăn chặn” của Iran. Su-35 cũng sẽ khiến Israel “nhận thức được mối đe dọa từ các tiêm kích hiện đại” nằm trong tay Iran.

Bởi trên thực tế, so với các nước láng giềng ở Trung Đông, phần lớn máy bay của Iran đã lỗi thời gồm F-14A Tomcat, F-4 Phantom II, MiG-29 Fulcrum, và Mirage F1.

Tuy nhiên, dù Su-35 của Nga là thế hệ máy bay 4.5, nhưng cũng không đủ khả năng bù đắp cho các hệ thống phòng không như S-300 về phạm vi bảo vệ diện rộng và chống xâm nhập.

Máy bay F-14 của Iran. Ảnh: Không quân Iran

Theo ông Khoueiry, “Iran cũng sẽ cần thời gian để huấn luyện phi công và tích hợp Su-35 vào mạng lưới phòng thủ hiện tại”.

“Các tiêm kích hiện đại có thể ngăn chặn hoạt động thù địch và nâng cao năng lực đánh chặn, nhưng chúng hoạt động hiệu quả nhất khi được phối hợp với các hệ thống phòng thủ đất đối không. Do đó, việc thay thế những hệ thống S-300 đã bị mất đối với Iran là rất quan trọng trong chiến lược phòng không toàn diện”, ông Khoueiry nói thêm.

Chuyên gia Federico Borsari tại Trung tâm phân tích chính sách châu Âu cũng cho rằng, Su-35 sẽ cải thiện đáng kể năng lực phòng không và phòng thủ của Iran. Theo ông, Iran cũng sẽ mua thêm các hệ thống phòng không S-400 hiện đại của Nga để thay thế cho các S-300 đã mất. Tuy nhiên, ông đánh giá “Iran sẽ mất vài năm để sở hữu phi đội Su-35 hoạt động đầy đủ chức năng. Do đó, Israel vẫn duy trì ưu thế quan trọng trong thời gian tới”.

Ông Borsari nói thêm, “khi Su-35 kết hợp với radar Irbis-E và tên lửa R-77-1 sẽ cải thiện toàn bộ năng lực phòng không của Iran, và trở thành mối đe dọa nguy hiểm hơn đối với các máy bay thế hệ thứ 4 và 4.5 của phương Tây bao gồm F-16 và F-15 của Israel”.

Trên thực tế, không loại trừ khả năng Nga sẽ chuyển giao các tên lửa R-77-1 để tăng cường sức mạnh cho Su-35 của Iran. Ngoài ra, Moscow cũng có thể trang bị các tên lửa này cho những tiêm kích MiG-29A từng cung cấp cho Tehran vào đầu những năm 1990.

Tuy nhiên, trong các cuộc tập kích tương lai, Israel có thể dùng tiêm kích tàng hình F-35 để tấn công Su-35 ngay trên đường băng, tương tự như cách Israel tấn công các hệ thống phòng không Iran vào tháng 10/2024. Cũng theo ông Khoueiry, Israel có thể dùng các tên lửa đạn đạo phóng từ trên không để phá hủy máy bay đối phương từ khoảng cách xa nhằm ngăn Iran sử dụng chúng một cách hiệu quả.

Minh Thu