Tiêm kích F-47 của Mỹ mạnh hơn Su-57 và J-20 như thế nào?

Chiếc máy bay đáng gờm nhất

Thứ Sáu (21/3) vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã giới thiệu tại Phòng Bầu dục một tấm áp phích về lại máy bay chiến đấu mới của Mỹ mà ông cho biết sẽ được gọi là F-47. “Đây sẽ là máy bay tiên tiến nhất, có khả năng nhất và đáng gờm nhất từng được chế tạo”, ông Trump nói.

Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố việc trao gói thầu phát triển tiêm kích thế hệ thứ sáu F-47 cho Boeing. Ảnh: GI

Chiếc tiêm kích mà ông chủ Nhà Trắng giới thiệu được xem như một phần của chương trình chế tạo máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu, Next Generation Air Dominance (NGAD) mà không quân Mỹ đã khởi xướng từ năm 2014.

NGAD có nguồn gốc từ Dự án Nghiên cứu Tiên tiến Quốc phòng (DARPA) năm 2014 để phát triển các hệ thống chiếm ưu thế trên không mới cho Không quân và Hải quân Mỹ, với tham vọng đưa máy bay chiến đấu mới vào hoạt động từ năm 2030.

Vào năm 2016, Không quân Mỹ đã tiếp nối các nghiên cứu của DARPA với Dự án Ưu thế trên không 2030 (AS 2030) trước khi phát triển nó thành NGAD vào năm 2018, với ý tưởng xây dựng một khái niệm gọi là "gia đình hệ thống".

Theo khái niệm đó, NGAD tập trung phát triển một máy bay có người lái, tàng hình, có tầm bay xa và linh hoạt, được gọi là Chống không chiến xuyên thủng (PCA), đi kèm với máy bay chiến đấu cộng tác không người lái (CCA) có thể mang thêm đạn dược hoặc thực hiện các nhiệm vụ hỗ trợ như gây nhiễu hay cũng khai hỏa tấn công.

Chiếc máy bay có người lái trong chương trình kể trên đã được xác định là F-47 và Tổng thống Trump cho biết, hợp đồng phát triển kỹ thuật, sản xuất đã được trao cho Boeing với mục tiêu đưa chiếc tiêm kích này vào hoạt động kể từ năm 2030.

Chiếc F-47 sẽ có "công nghệ tàng hình tiên tiến [khiến nó] hầu như không thể nhìn thấy", và “đó là thứ mà chưa ai từng thấy trước đây”, ông Trump phát biểu tại Phòng Bầu dục hôm thứ Sáu, bên cạnh là Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, Tham mưu trưởng Không quân Tướng David Allvin và Trung tướng Dale White, người phụ trách về mua sắm, công nghệ và hậu cần của Không quân Mỹ.

Người đứng đầu nước Mỹ cho biết thêm: “Xét về mọi thuộc tính của máy bay chiến đấu, chưa từng có thứ gì gần giống như vậy, từ tốc độ đến khả năng cơ động cho đến tải trọng mà nó có thể mang theo”.

Trong khi đó, Tướng Allvin cũng xác nhận rằng F-47 sẽ là "máy bay chiến đấu tiên tiến, nguy hiểm và thích nghi nhất từng được phát triển". Vị tướng 61 tuổi nói: "Chúng tôi đang định hình tương lai của chiến tranh… F-47 có khả năng tàng hình của thế hệ tiếp theo, kết hợp cảm biến và khả năng tấn công tầm xa để chống lại những kẻ thù tinh vi nhất trong môi trường khắc nghiệt".

F-47 có gì đặc biệt?

Bản vẽ phác thảo chiếc F-47 do Không quân Mỹ cung cấp cho báo giới, dù cố tình che giấu nhiều tính năng, vẫn cho thấy sự khác biệt rõ rệt so với máy bay thế hệ thứ năm như F-22 và F-35.

Hình ảnh phác thảo của F-47 được Không quân Mỹ giới thiệu. Ảnh: US Air Force

Trong khi hình ảnh cho thấy mũi và buồng lái dạng bong bóng tàng hình thông thường với hình dạng tổng thể của thân máy bay dẹt, chúng cũng cho thấy cả cánh phụ canard và không có cánh đuôi, những tính năng khác biệt so với các thiết kế tàng hình trước đây.

Tướng Allvin tuyên bố F-47 cũng sẽ có "tầm bay xa hơn đáng kể" so với F-22. Nếu F-22 có tầm bay hơn 3.000 km với hai thùng nhiên liệu phụ thì F-47 nhiều khả năng sẽ được chế tạo theo hai biến thể: một biến thể lớn hơn với tầm bay xa hơn để đối phó với khoảng cách rộng của chiến trường Thái Bình Dương - và một máy bay nhỏ hơn phù hợp hơn với khoảng cách bay ngắn hơn giữa các mục ở chiến trường châu Âu.

Nhìn chung, không quân Mỹ mô tả F-47 "là một bước tiến đáng kể so với F-22" và có thiết kế mô-đun cho phép nó trở thành "nền tảng thống trị trong nhiều thập kỷ tới". Tướng Allvin cũng cho biết, nguyên mẫu của F-47, với cái tên X-planes, đã thử nghiệm công nghệ NGAD trong 5 năm qua.

Những chiếc máy bay thử nghiệm này đã bay hàng trăm giờ, cải tiến khả năng tàng hình, tầm bay và hệ thống tự động trong khi tinh chỉnh các khái niệm hoạt động. Quá trình này đã "thúc đẩy công nghệ, tinh chỉnh các khái niệm hoạt động của chúng tôi và chứng minh rằng chúng tôi có thể triển khai… nhanh hơn bao giờ hết. Vì thế, máy bay chiến đấu này sẽ bay trong nhiệm kỳ của Tổng thống Trump", Tham mưu trưởng Không quân Mỹ cho biết.

Về lý do khiến chiếc tiêm kích thế hệ sáu này mang tên F-47, Không quân Mỹ cho biết con số "47" được chọn vì muốn "tôn vinh di sản của chiếc tiêm kích P-47, những đóng góp của nó cho ưu thế trên không trong Thế chiến II vẫn còn mang tính lịch sử. Ngoài ra, con số này tôn vinh năm thành lập của Không quân Mỹ, đồng thời ghi nhận sự hỗ trợ quan trọng của Tổng thống thứ 47, ông Donald Trump cho sự phát triển của máy bay chiến đấu thế hệ thứ sáu đầu tiên trên thế giới.

Chiếc J-20 của Trung Quốc hiện chỉ được xem là tiêm kích tàng hình thế hệ thứ năm. Thế hệ sáu, J-36, hiện đang được phát triển và có quá ít thông tin. Ảnh: Wikipedia

Những máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm, như F-22 của Mỹ, Su-57 của Nga và J-20 của Trung Quốc, tập trung vào các khả năng như tàng hình. Máy bay thế hệ sáu của Mỹ sẽ tập trung vào việc khó bị phát hiện hơn, nhưng cũng tích hợp khả năng tác chiến cùng máy bay không người lái, sử dụng trí tuệ nhân tạo và nhiều vũ khí được nâng cấp.

Trong trường hợp của chiếc F-47, nó có thể kết hợp với nhiều máy bay không người lái đi kèm, ra lệnh cho những “vệ tinh” này một cách thủ công hoặc dựa trên sự hỗ trợ của AI để có thể cùng hoạt động nhịp nhàng như một cỗ máy khổng lồ với nhiều tay, nhiều mắt. Tổng thống Donald Trump cho biết: “Chiếc máy bay này bay cùng nhiều máy bay không người lái, bao nhiêu tùy thích, và đó là điều mà không máy bay nào khác có thể làm được".

F-47 sẽ giúp Mỹ bỏ xa các đối thủ

Những nỗ lực của Mỹ nhằm phát triển F-47 có thể giúp họ trở thành quốc gia đầu tiên triển khai máy bay chiến đấu có người lái thế hệ thứ sáu.

Thời gian qua, Anh, Nhật Bản và Ý đang cùng nhau phát triển máy bay thế hệ thứ sáu theo Chương trình Không quân Chiến đấu Toàn cầu, trong khi Pháp, Đức và Tây Ban Nha đang nỗ lực với Hệ thống Không quân Chiến đấu Tương lai (FCAS).

Trung Quốc cũng đang có những dự án tương tự, còn đang giữ bí mật và được đồn đoán với cái tên J-36. Nhưng các nước này đều chưa cho thấy những bước tiến rõ rệt nào như cách Mỹ đang thể hiện với F-47.

Trong khi đó, Nga đang ở những giai đoạn sản xuất hàng loạt đầu tiên với những chiếc Su-57, tiêm kích thế hệ thứ năm, hoặc đang hoàn thiện thiết kế Su-75 Checkmate, một bản rút gọn và hiện đại hóa của Su-57.

Do đó, F-47 nếu được chế tạo đúng tiến độ hứa hẹn sẽ đem lại lợi thế vượt trội cho Mỹ trên bầu trời. Những so sánh giữa F-47 với các máy bay kể trên có thể cho thấy rõ hơn điều đó.

Thiết kế cánh LEVCON (phần khoanh đỏ trong ảnh) của Su-57 giúp máy bay cực kỳ linh hoạt trong không chiến tầm gần và có thể tạo góc tấn rất lớn. Ảnh: X

So với Su-57, chiếc tiêm kích tàng hình được cho là tốt nhất mà Nga đang sản xuất, thì F-47 có thể thua kém về sức mạnh động cơ và khả năng không chiến tầm gần.

Su-57 với 2 động phản lực cánh quạt đốt tăng lực Saturn AL-41F1 đạt trọng lượng cất cánh tối đa lên đến 35 tấn, trong đó có 13 tấn tải trọng vũ khí, lớn nhất trong số các tiêm kích thế hệ thứ năm và chỉ thua chiếc máy bay đồng hương thế hệ 4+ là Su-34.

F-47 chưa công bố thông số kỹ thuật chi tiết nhưng theo các chuyên gia, nếu suy từ tầm bay chỉ bằng 3/4 so với Su-57 thì tải trọng của chiếc máy bay này cũng khó so được với đối thủ Nga. Và nếu theo hình ảnh minh họa của không quân Mỹ, F-47 cũng chỉ có cánh canard (cánh phụ tam giác phía trước) nên không thể linh hoạt bằng Su-57 với cánh LEVCON.

Cánh LEVCON là một thiết kế với một cánh nhỏ, có thể gập xuống được, gắn ở đầu cánh chính, cho hiệu quả điều chỉnh luồng khí xoáy cực tốt, giúp máy bay có khả năng cơ động lớn cho dù cánh đuôi đứng có diện tích rất bé, cũng như khả năng cơ động ở góc tấn lớn rất hiệu quả.

Còn cánh Canard trên F-47 (như hình ảnh của Không quân Mỹ) sẽ giúp tăng cường lực nâng và kiểm soát máy bay tốt hơn, nhưng không hiệu quả bằng LEVCON trong việc kiểm soát luồng khí ở góc tấn lớn.Do đó, Su-57 không chiến tầm gần sẽ “dữ dằn” hơn F-47.

Nhưng Su-57 chưa đạt được mức độ tác chiến điện tử tinh vi như F-47, đặc biệt là khả năng kết hợp với một số lượng cực lớn máy bay không người lái và tích hợp sâu AI trong các tình huống chiến đấu.

Cứ thử hình dung, một chiếc Su-57 phải đối đầu với một F-47 cùng khoảng 10 chiếc UAV phối hợp tấn công nhịp nhàng. Phần áp đảo sẽ nghiêng về bên nào, hẳn không khó đoán.

Nếu so F-47 với chiếc tiêm kích tàng hình tối tân nhất của Trung Quốc hiện tại, J-20 Mighty Dragon thì kết quả cũng tương tự. Khả năng mạnh nhất của chiếc máy bay thế hệ 6 đến từ Mỹ là kết hợp không giới hạn với các UAV cũng như hệ thống tác chiến điện tử tối tân sẽ giúp nó lấn lướt J-20, dù máy bau của Trung Quốc cũng được cho rằng đang phát triển khả năng kết hợp với UAV.

Trong bối cảnh còn quá ít thông tin về dự án J-36 của Trung Quốc được công khai, có thể xem chiếc F-47 chính là tiêm kích tàng hình thế hệ sáu đầu tiên, với những tính năng ưu việt nhất đang được phát triển.

So sánh F-47 (Mỹ), Su-57/Su-75 (Nga) và J-20/J-XX (Trung Quốc)

Nguyễn Khánh