Thủy sản vào Mỹ nguy cơ mất thị phần từ 2026

Theo tin từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), 2 tháng đầu năm ghi nhận những tín hiệu tích cực trong hoạt động xuất khẩu thủy sản với tổng kim ngạch đạt 1,423 tỷ USD, tăng trưởng 18,2% so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, tháng 2 đạt 655,197 triệu USD, tăng trưởng ấn tượng 42,6%.

Chi tiết từng mặt hàng chủ lực, tôm tiếp tục là điểm sáng lớn nhất, đóng góp 542,387 triệu USD (tăng 30,8%). Riêng tháng 2, kim ngạch xuất khẩu tôm đạt 231,406 triệu USD (tăng 33,9%). Sự phục hồi này cho thấy ngành tôm đang lấy lại đà tăng trưởng sau giai đoạn giá thấp kéo dài trong năm 2023-2024.

Theo đánh giá của VASEP, triển vọng năm 2025 cho ngành tôm khá lạc quan, miễn là các yếu tố bất ổn như chiến tranh thương mại dưới thời chính quyền Trump không gây thêm gián đoạn. Giá nhập khẩu trung bình tăng từ tháng 10-2024 và dự kiến duy trì ở mức cao trong suốt năm 2025 nhờ tồn kho ổn định, mang lại niềm tin cho cả nhà xuất khẩu và nhập khẩu.

Cá tra ghi nhận kim ngạch xuất khẩu 253,241 triệu USD trong 2 tháng đầu năm, song tăng trưởng âm (giảm 0,8%) so với cùng kỳ. Tuy nhiên, tháng 2 đạt 120,057 triệu USD (tăng 32,8%), cho thấy dấu hiệu phục hồi trong ngắn hạn.

VASEP cho rằng thị trường cá tra đối mặt với không ít thách thức. Giá nguyên liệu tăng do chi phí đầu vào (thức ăn, nhân công) leo thang và sự bất ổn từ chính sách thuế quan của Mỹ, với mức thuế bổ sung 10% áp lên thủy sản chế biến từ Trung Quốc, gián tiếp ảnh hưởng đến dòng chảy thương mại toàn cầu.

Nhu cầu tại Mỹ vẫn ảm đạm, trong khi tồn kho lớn có thể kìm hãm đà tăng giá. Người nuôi cá tra cần thận trọng tránh mở rộng sản xuất tự phát, bởi giá cả hiện tại có thể mang tính “ảo” và dễ lao dốc nếu cung vượt cầu. Việc liên kết với doanh nghiệp, áp dụng công nghệ nuôi hiện đại và tập trung vào sản phẩm giá trị gia tăng sẽ là chìa khóa để duy trì lợi thế cạnh tranh.

Xuất khẩu cá ngừ đạt 126,481 triệu USDtrong 2 tháng, giảm 3,5%, trong khi tháng 2 đạt 59,986 triệu USD, tăng 15,9%.

Ngành xuất khẩu cá ngừ Việt Nam đang đối mặt với những thách thức lớn từ các thị trường nhập khẩu chủ lực như EU và Mỹ. Quy định về chống đánh bắt bất hợp pháp (IUU) tiếp tục là rào cản lớn đối với thủy sản khai thác, bao gồm cá ngừ, trong đó, quy định kích thước tối thiểu cá ngừ vằn 0,5m tại Nghị định 37/2024 đang gây khiến cho ngư dân và doanh nghiệp không giải quyết bài toán nguyên liệu.

Tương tự, Mỹ áp dụng Đạo luật Bảo vệ động vật có vú ở biển (MMPA), yêu cầu các quốc gia xuất khẩu hải sản phải chứng minh quy trình đánh bắt không gây hại đến động vật biển và chứng minh những quy định quản lý tương đồng với Hoa Kỳ. Phía Mỹ vừa có thông báo không công nhận quy trình tương đương của Việt Nam.

Do vậy, nhiều sản phẩm thủy sản Việt Nam có nguy cơ cấm nhập khẩu vào thị trường Mỹ từ 1-1-2026 nếu chúng ta không có động thái kịp thời.

Thanh Lâm