Thượng tá Nguyễn Thành Chung: Nhiều đối tượng phát hành coin rác lừa đảo nhà đầu tư

Thông tin này được Thượng tá Nguyễn Thành Chung, Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - Bộ Công an nêu tại Diễn đàn "Thị trường tài sản số: từ xu hướng tới bứt phá", ngày 2.10.

Ông Chung cho hay thị trường tài sản mã hóa toàn cầu dự kiến đạt quy mô 5.000 tỉ USD vào năm 2028, với tốc độ tăng trưởng trung bình 30,4% mỗi năm. Trong đó, Bitcoin chiếm tỷ trọng lớn nhất với hơn 51% vốn hóa, khối lượng giao dịch hàng ngày khoảng 57 tỉ USD, chủ yếu diễn ra trên các sàn quốc tế lớn như Binance, Bybit…

Tại Việt Nam, thị trường tài sản mã hóa cũng diễn ra rất sôi động với hơn 20 triệu người sở hữu tài sản mã hóa, đứng thứ 5 thế giới. Tuy vậy, theo ông Chung, ngoài các giao dịch trên sàn quốc tế, hoạt động trao đổi, mua bán tài sản mã hóa giữa cá nhân với cá nhân trên không gian mạng còn được tổ chức theo dạng "chợ đen".

"Trên mạng xã hội tồn tại rất nhiều các nhóm kín mua bán tài sản mã hóa. Ví dụ: "Mua bán USDT Việt Nam" với gần 400.000 thành viên, "Mua bán USDT miền Trung - Trade Coin" với 73.000 thành viên, Chợ đen Bitcoin Remitano USDT" với 13.000 thành viên...”.

Thành viên của các nhóm này đăng thông tin về nhu cầu mua, bán, hoặc trao đổi tài sản mã hóa. Nếu "khớp lệnh", họ trực tiếp giao dịch với nhau. Uy tín của người mua, người bán chỉ dựa vào đánh giá của các thành viên trong nhóm", ông Chung nói.

Các nhóm mua bán USDT hoạt động như một "chợ đen"

Đại diện Bộ Công an cũng cho hay các giao dịch mua bán giữa cá nhân với cá nhân có giá trị từ vài nghìn đến vài trăm nghìn USDT, việc mua bán có thể lên tới hàng triệu USDT mỗi ngày. Trên các "chợ đen", thường xuyên xuất hiện các tài khoản ẩn danh tìm mua khối lượng lớn tài sản mã hóa bẩn, có thể lên đến hàng chục triệu USDT.

Ông Chung cho rằng đây là môi trường thuận lợi để tội phạm lợi dụng. Với tính ẩn danh, xuyên biên giới, tài sản mã hóa bị tội phạm triệt để lợi dụng để tạo ra một "thị trường ngầm", lưu chuyển dòng tiền thanh toán cho những hoạt động bất hợp pháp. Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội.

Theo ông Chung, các giao dịch này không qua kiểm soát của cơ quan nhà nước, gây tác động xấu đến an ninh tiền tệ. Khối lượng tiền giao dịch mỗi ngày lên đến hàng nghìn tỉ đồng không thông qua các tổ chức tín dụng sẽ ảnh hưởng đến việc điều hành kinh tế vĩ mô của Chính phủ, hoạt động của Ngân hàng Nhà nước; làm dòng tiền lớn chảy ra nước ngoài không kiểm soát.

“Nhiều cá nhân, tổ chức thu lợi lớn từ việc "đào" và kinh doanh tài sản mã hóa, nhưng không kê khai, nộp thuế, gây thất thu ngân sách”, ông Chung nêu.

Không những vậy, theo ông Chung, trong các vụ lừa đảo chiếm đoạt tài sản, phần lớn tiền do phạm tội mà có, được chuyển thành tiền mã hóa, thông qua dịch vụ trao đổi, mua bán ngang hàng, trên các sàn giao dịch quốc tế, khiến việc điều tra khó khăn.

Theo thống kê, trong 5 năm, từ 15.12.2019 – 14.5.2024 đã phát hiện gần 20.000 vụ lừa đảo, liên quan đến hơn 17.000 đối tượng, gây thiệt hại trên 12.000 tỉ đồng.

"Trong các vụ án, vụ việc lừa đảo chiếm đoạt sản trên không gian mạng, phần lớn tiền do phạm tội mà có được chuyển thành tài sản mã hóa thông qua giao dịch trao đổi, mua bán ngang hàng được tổ chức tại các sàn quốc tế, ví dụ như Binance, OKX,… gây khó khăn cho công tác điều tra", ông Chung cho hay.

Thượng tá Nguyễn Thành Chung, Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao - Bộ Công an

Đặc biệt, ông Chung cũng nêu tình trạng nhiều đối tượng lừa đảo với hành vi phát hành tài sản mã hóa.

“Họ phát hành các loại tài sản mã hóa không có giá trị hoặc không thể thanh khoản trên thị trường, chỉ giao dịch nội bộ với nhau. Nhà đầu tư sẽ luôn đứng trước nguy cơ bị lừa đảo chiếm đoạt tài sản khi các đối tượng này điều chỉnh hạ thấp giá tài sản mã hóa đó, khiến mất thanh khoản”, ông Chung nói.

Ông Chung cũng nhắc đến việc dùng tài sản mã hóa để chuyển tiền xuyên biên giới dễ dàng hơn nhiều so với phương thức truyền thống. Số tài sản mã hóa được chuyển đi có thể tùy ý chuyển đổi sang loại tài sản khác mà không bị cơ quan chức năng “sờ gáy”.

Bên cạnh đó, đại diện Cục A05 còn lưu ý nguy cơ các sàn giao dịch tài sản mã hóa không được cấp phép thu thập, lưu trữ lượng lớn thông tin khách hàng nhưng không tuân thủ các quy định của Luật An ninh mạng, Luật Bảo vệ Dữ liệu cá nhân,…

"Vì vậy, việc giao dịch tài sản mã hóa tại các sàn giao dịch nội địa được cấp phép không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng chống rửa tiền và tài trợ khủng bố của các cơ quan quản lý mà còn trực tiếp đảm bảo quyền lợi khách hàng khi có tranh chấp xảy ra", ông Chung nhấn mạnh.

Ông Chung cũng cho hay thời gian tới Bộ Công an sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để quản lý chặt chẽ hơn lĩnh vực này.

“Các tổ chức có nhu cầu xin cấp phép thí điểm tài sản mã hóa cần tuân thủ các quy định liên quan, từ việc giám sát giao dịch, rủi ro, phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố cũng như đảm bảo các tiêu chuẩn liên quan”, ông Chung nói.

Lam Thanh