Thượng nguồn sông Vu Gia sau lũ - vườn cây, nhà cửa hóa thành sông

Những ngày qua, hàng trăm người dân sống dọc ven sông Vu Gia chảy qua địa phận các thôn Hòa Hữu Đông, Hòa Hữu Tây, Phước Lâm (xã Hà Nha) ra xem những ruộng vườn của mình còn lại gì để nhặt nhạnh. Tại đây, một khung cảnh tan hoang, tiêu điều hiện ra. Thay thế màu xanh của cây trái chuẩn bị vào vụ thu hoạch, cánh đồng giờ đây chỉ còn trơ lại những cây ngã gẫy, bị cát vùi lấp.

Cánh đồng màu mỡ trồng dứa, bắp chưa kịp thu hoạch nay đã tan hoang.

Ngoài việc đất đai, hoa màu bị vùi lấp, hàng chục héc-ta hoa màu, cây cối bị cuốn trôi, đất đai sạt lở nghiêm trọng; thậm chí nhà cửa, láng trại cũng bị cuốn trôi theo dòng nước, đẩy nhiều người dân vào cảnh trắng tay.

Nhiều nơi bị dòng sông sạt lở vào sâu cả trăm mét.

Ngày 10-11, theo ghi nhận của phóng viên, trận lũ lịch sử cuối tháng 10 vừa qua đã để lại hậu quả nặng nề tại các thôn ven sông Vu Gia thuộc xã Hà Nha. Phần lớn cánh đồng trồng cây ăn trái và hoa màu của người dân ven sông đã bị dòng nước lũ dữ xóa sổ. Bờ sông Vu Gia bị sạt lở nghiêm trọng, cuốn trôi nhiều diện tích đất canh tác. Người dân địa phương cho biết, 50-60m đất tính từ bờ sông trước đây bị lũ cuốn đi, có nhiều khu vực bị sạt lở gần 100m, với chiều dài sạt lở kéo dài cả cây số. Ruộng vườn trước đây màu mỡ là thế, nhưng giờ phần lớn đã hóa thành sông.

Thấy chúng tôi đến ghi hình, Nguyễn Thị Phương Trang (trú thôn Hòa Hữu Đông) chạy ra nói như khóc: Gia đình tôi có gần 4 sào đất để canh tác. Sau trận lũ nước rút ra xem thì không thấy đất của mình đâu nữa, thay vào đó là lòng sông nước chảy mênh mông.

Đất đai, hoa màu bị cơn lũ tàn phá.

Còn ông Lê Vinh (thôn Hòa Hữu Đông) - chủ Hợp tác xã Bồn Mùa Eco Farm cho biết, ông thuê 4,1ha đất của người dân để mở hợp tác xã, trồng tổng cộng 1.000 cây bưởi, 500 cây ổi, 200 cây xoài, 30.000 cây thơm nhưng tất cả đã bị xóa sổ. “Chừ còn lại mười mấy cây xoài nằm đó mà cũng sắp chết, không còn gì trên đất hết. Đồng này chưa bao giờ lở, chỉ bồi, mà giờ lở gần 100 mét, do nước thủy điện đổ về quá lớn” ông Vinh chia sẻ, đồng thời cho biết thêm, theo bảng kê khai gửi xã, thiệt hại tài sản của mình hơn 500 triệu đồng, chưa tính công sức bỏ ra.

Bà Mãn thẩn thờ bên căn nhà bị lũ cuốn trôi.

Trong những trường hợp bị thiệt hại do lũ, đáng thương nhất là trường hợp của bà Phan Thị Mãn (71 tuổi, trú thôn Hòa Hữu Đông). Những ngày trước khi mưa lũ ập đến, mảnh vườn của bà Mãn cách bờ sông tầm hơn 50 mét. Thế nhưng trận mưa lũ vừa qua đã “nuốt chửng” mảnh vườn cùng căn nhà. “Tôi sống một mình, không chồng con. Năm 1999, sau khi làm xong ngôi nhà thì chính quyền xã nói khu vực này thuộc diện di dời, vì mất an toàn vào mùa mưa lũ. Nhưng do không còn kinh phí để di dời làm nhà mới, nên bao năm nay tôi vẫn sinh sống, canh tác ở đây. Cứ mỗi mùa mưa lũ đến, tôi lại lên căn nhà tạm bên đường chính để trú tránh, nhưng nhà tạm cũng đã xuống cấp, mối mọt ăn mục ruỗng hết rồi”- bà Mãn chia sẻ.

Cảnh tượng tan hoang khiến ai thấy cũng chạnh lòng.

Đợt mưa lũ vừa qua, bà Mãn được chính quyền địa phương sơ tán đến nơi an toàn. Khi nghe tin nhà bị lũ cuốn trôi, bà Mãn chỉ biết khóc. Nước rút, bà ra xem thấy cảnh tượng đổ nát, bà như không tin vào mắt mình. Dòng sông bao năm vốn hiền hòa, nay trở thành con thủy quái khổng lồ nuốt trọn tất cả. “Mấy ngày ni tôi khóc miết nước mắt cũng đã khô rồi. Cứ tưởng ngôi nhà thờ ông thờ bà tới hồi mình chết, nhưng giờ sạch trơn rồi. Nghĩ cái cảnh già rồi nhưng giờ nhà cửa không có để thờ ông bà, không biết sao đây. Trắng tay hết rồi”- bà Mãn méo mó khóc.

Theo báo cáo của UBND xã Hà Nha cho thấy, trận lũ lịch sử cuối tháng 10 đã gây thiệt hại nặng nề về tài sản của Nhà nước và người dân trên địa bàn xã. Theo thống kê, toàn xã có đến 8.195 hộ bị ngập nhà từ 1 đến hơn 3m; đáng nói trong đó có 220 nhà ngập sâu trên 3 mét; nhiều tài sản bị vùi lấp, cuốn trôi, cơ sở hạ tầng, đường sá bị hư hại. Ước tính ban đầu, tổng thiệt hại toàn xã Hà Nha do lũ gây ra từ ngày 27-10 đến ngày 3-11 lên tới hơn 137,5 tỷ đồng.

TRẦN TÂN