Thuốc giả, nỗi đau thật

Ngày 16/4, Phòng Cảnh sát Kinh tế Công an tỉnh Thanh Hóa đã thông tin về một chiến công vô cùng quan trọng trong cuộc chiến chống lại thuốc giả khi triệt phá một đường dây sản xuất và buôn bán thuốc chữa bệnh giả với quy mô lớn.

Đường dây này được điều hành bởi hai đối tượng Nguyễn Tiến Đạt (sinh năm 1991, quận Thanh Xuân, Hà Nội) và Trịnh Doãn Giáo (sinh năm 1985, quận Bình Tân, TP.HCM), hoạt động trên nhiều địa phương từ Hà Nội, TP.HCM, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, An Giang, đến Đồng Tháp.

Cơ quan chức năng tiến hành kiểm tra các lô thuốc.

Cơ quan công an đã tiến hành khám xét tại 6 địa điểm và thu giữ gần 10 tấn thuốc giả, cùng với hàng nghìn vỏ hộp, viên nén và bột dược phẩm.

Các sản phẩm giả này chủ yếu là thuốc chữa bệnh xương khớp, nhức mỏi, tê bại, những nhóm đối tượng dễ bị lừa chính là những người cao tuổi, có thu nhập thấp và nhu cầu thuốc chữa bệnh giá rẻ. Đường dây này đã lợi dụng sự thiếu sót trong quản lý dược phẩm để đưa những sản phẩm nguy hại này ra thị trường, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.

Những loại thuốc giả này được sản xuất từ nguyên liệu không rõ nguồn gốc, sau đó được đóng gói và phân phối qua các kênh trái phép. Hậu quả của việc sử dụng thuốc giả không chỉ dừng lại ở sức khỏe cá nhân mà còn đe dọa đến hệ thống y tế và nền kinh tế quốc gia.

Trao đổi với phóng viên, theo bác sỹ Nguyễn Huy Hoàng (Trung tâm Oxy cao áp Việt Nga), thuốc giả là một trong những mối đe dọa nghiêm trọng đối với hệ thống y tế toàn cầu. Các loại thuốc giả không chỉ làm gián đoạn quá trình điều trị mà còn có thể khiến bệnh nhân mất cơ hội sống, gây ra những biến chứng nguy hiểm, thậm chí là tử vong.

Tình trạng này đang đẩy ngành dược phẩm chính thống vào thế khó, đồng thời tạo ra một "vòng xoáy" nguy hiểm: thuốc giả - thất bại điều trị - chi phí điều trị tăng cao - gánh nặng cho hệ thống y tế.

Ngoài tác hại trực tiếp đối với sức khỏe, thuốc giả còn mang đến những thiệt hại lớn cho nền kinh tế và xã hội. Doanh nghiệp dược phẩm hợp pháp phải đối mặt với tình trạng mất thị phần, giảm doanh thu khi thuốc giả chiếm lĩnh thị trường. Họ phải gia tăng chi phí để bảo vệ thương hiệu, nâng cao chất lượng bao bì, kiểm tra và điều tra pháp lý, gây thêm gánh nặng cho việc sản xuất và kinh doanh.

Về phía hệ thống y tế, thuốc giả làm tăng chi phí điều trị do phải xử lý biến chứng và tiếp tục điều trị cho bệnh nhân. Những nguồn lực quý báu như giường bệnh, thuốc men và nhân lực cũng bị lãng phí trong quá trình điều trị. Các cơ quan quản lý, vì thế, cũng phải đối mặt với chi phí lớn trong công tác kiểm tra và xử lý các vụ buôn bán thuốc giả.

Hệ lụy xã hội của thuốc giả cũng không nhỏ. Sự xuất hiện của thuốc giả làm giảm niềm tin của người dân vào hệ thống y tế. Người dân có thể tự ý sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc, dẫn đến những nguy cơ đáng lo ngại về sức khỏe, đồng thời gây khó khăn trong việc triển khai các chương trình y tế cộng đồng. Tâm lý bất an lan rộng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự ổn định xã hội và hiệu quả của hệ thống chăm sóc sức khỏe.

Thuốc giả không chỉ gây hại trực tiếp đến sức khỏe người dùng mà còn tạo ra những mối nguy hiểm dài hạn. Các hậu quả như ngộ độc, dị ứng, nhiễm khuẩn từ thuốc tiêm, kháng thuốc kháng sinh, và thậm chí tử vong có thể xảy ra nếu người bệnh không nhận thức được sự nguy hiểm của việc sử dụng thuốc giả.

Việc kéo dài quá trình điều trị và gia tăng chi phí điều trị chỉ làm cho gánh nặng tài chính của bệnh nhân nặng thêm, đồng thời tăng áp lực lên hệ thống y tế.

Để đối phó với vấn nạn thuốc giả, các cơ quan chức năng cần triển khai một chiến lược toàn diện, quyết liệt và đồng bộ. Chính phủ cần hoàn thiện các quy định và công tác quản lý, đặc biệt là kiểm soát chặt chẽ việc bán thuốc kê đơn, rà soát và minh bạch hóa quy trình cấp phép và quản lý giá thuốc.

Đồng thời, việc áp dụng công nghệ hiện đại như blockchain, mã hóa truy xuất nguồn gốc và trí tuệ nhân tạo sẽ là những công cụ đắc lực giúp giảm thiểu sự lây lan của thuốc giả, bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Vai trò của đội ngũ y tế, đặc biệt là các bác sỹ và dược sỹ, trong việc phát hiện và ngừng phát tán thuốc giả là không thể thiếu. Họ cần được đào tạo bài bản và luôn tỉnh táo, sẵn sàng đối phó với những loại thuốc giả tinh vi.

Không thể thiếu trong cuộc chiến này là sự chung tay của cộng đồng. Mỗi người dân cần nâng cao ý thức, kiểm tra kỹ lưỡng nguồn gốc thuốc trước khi sử dụng và tố giác những hành vi nghi ngờ buôn bán thuốc giả. Cùng với đó, việc hợp tác quốc tế trong việc chống thuốc giả sẽ giúp đồng bộ hóa tiêu chuẩn và chia sẻ thông tin, hỗ trợ kịp thời trong công tác phát hiện và ngăn chặn.

Thuốc giả không chỉ đe dọa sức khỏe của từng cá nhân mà còn tạo ra một nguy cơ lớn đối với cả xã hội và nền kinh tế. Cuộc chiến chống thuốc giả cần có sự đồng lòng của Chính phủ, cơ quan chức năng, đội ngũ y tế và cộng đồng.

Chỉ khi tất cả chúng ta cùng chung sức, quyết tâm, cuộc chiến này mới có thể mang lại kết quả như mong muốn, bảo vệ được tính mạng và niềm tin của xã hội vào hệ thống y tế.

Nói về công tác quản lý thuốc, theo lãnh đạo Cục Quản lý dược, Bộ Y tế, cơ quan này đặc biệt chú trọng đến vấn đề thuốc lậu và thuốc giả, những sản phẩm có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe người tiêu dùng.

Bộ Y tế hợp tác với các cơ quan chức năng như Cục Quản lý thị trường và cơ quan Công an để phát hiện và xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất, buôn bán thuốc giả hoặc thuốc không rõ nguồn gốc. Việc này giúp bảo vệ quyền lợi người dân và nâng cao niềm tin vào hệ thống y tế quốc gia.

Với sự phát triển mạnh mẽ của ngành dược và nhu cầu ngày càng cao về thuốc chữa bệnh, công tác quản lý nhà thuốc sẽ còn nhiều thách thức. Tuy nhiên, với những biện pháp đồng bộ như cải cách hành chính, áp dụng công nghệ, nâng cao trình độ chuyên môn và siết chặt kiểm tra giám sát, Bộ Y tế sẽ tiếp tục cải thiện và hoàn thiện công tác quản lý nhà thuốc trong tương lai.

Công tác quản lý nhà thuốc của Bộ Y tế hiện nay đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng và nâng cao chất lượng dịch vụ y tế.

Việc thực hiện nghiêm túc các quy định, kiểm soát chất lượng thuốc và đào tạo đội ngũ dược sỹ sẽ giúp người dân được tiếp cận với thuốc an toàn, hiệu quả, đồng thời hạn chế được tình trạng buôn bán thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc.

Về chất lượng thuốc, theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khoảng 11% thuốc chữa bệnh tại các quốc gia đang phát triển là thuốc giả và có thể là nguyên nhân mỗi năm gây tử vong cho hàng chục nghìn trẻ em mắc các chứng bệnh như sốt rét hay sưng phổi.

Qua 100 cuộc nghiên cứu liên quan đến 48.000 loại thuốc chữa bệnh, các chuyên gia kết luận, trong số các loại thuốc giả, thuốc chữa trị sốt rét và nhiễm trùng chiếm gần 65%.

Riêng tại Việt Nam, tình trạng thuốc giả, thuốc kém chất lượng trong thời gian gần đây khiến khá nhiều người băn khoăn, lo lắng.

Thống kê của Viện Kiểm nghiệm thuốc Trung ương cho hay, trong năm 2021, hệ thống kiểm nghiệm toàn quốc đã kiểm tra chất lượng trên 500 hoạt chất tân dược và 300 vị dược liệu; phát hiện 338 mẫu không đạt chất lượng.

Cụ thể, có 118/28.659 mẫu thuốc trong nước không đạt tiêu chuẩn chất lượng (chiếm 0,41%) và tỷ lệ này ở thuốc nhập khẩu là 26/3.042 thuốc nước ngoài (chiếm 0,86%). Bên cạnh đó, qua kiểm nghiệm, đã phát hiện 20 mẫu thuốc nghi ngờ là thuốc giả, tăng 11 mẫu so với cùng kỳ năm trước.

Được biết, Chiến lược quốc gia phát triển ngành Dược Việt Nam giai đoạn đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 đặt mục tiêu, đến năm 2030, 100% thuốc được cung ứng chủ động, kịp thời cho nhu cầu phòng bệnh, chữa bệnh; đảm bảo an ninh thuốc, đáp ứng yêu cầu quốc phòng, an ninh, phòng, chống dịch bệnh, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, sự cố y tế công cộng và các nhu cầu cấp bách khác về thuốc.

Thuốc sản xuất trong nước phấn đấu đáp ứng khoảng 80% nhu cầu sử dụng và 70% giá trị thị trường. Tiếp tục phấn đấu đạt mục tiêu sản xuất được 20% nhu cầu nguyên liệu cho sản xuất thuốc trong nước. Vắc-xin sản xuất trong nước đáp ứng 100% nhu cầu cho tiêm chủng mở rộng và 30% nhu cầu cho tiêm chủng dịch vụ.

Việt Nam phấn đấu trở thành trung tâm sản xuất dược phẩm giá trị cao trong khu vực. Tiếp nhận chuyển giao công nghệ, gia công có phối hợp chuyển giao công nghệ sản xuất ít nhất 100 thuốc biệt dược gốc, vắc-xin, sinh phẩm bao gồm cả sinh phẩm tương tự và một số thuốc mà Việt Nam chưa sản xuất được.

D.Ngân