Thước đo đạo đức kinh doanh

Đó là sữa giả, mỹ phẩm kém chất lượng, thậm chí thuốc chữa bệnh cũng không đảm bảo chất lượng… Điều này lại gióng lên một hồi chuông cảnh báo về chất lượng hàng hóa trôi nổi trên thị trường. Và nguy hiểm hơn những hành vi này còn có sự tiếp tay của những người nổi tiếng, có sức ảnh hưởng lớn đối với người tiêu dùng, tác động không nhỏ đối với xã hội.

Nhìn ở một khía cạnh nào đó, đây cũng là hành vi tội phạm. Nhưng tiếc rằng, những điều như thế vẫn còn tồn tại trong thời gian qua, với quy mô, mức độ lớn hơn, tinh vi hơn. Tất nhiên, tác động của những hành vi sai trái này đến với rất nhiều người, ảnh hưởng sức khỏe, tâm lý, tài chính của người tiêu dùng. Vì động cơ “làm giàu bất chính”, họ đã cố tình phớt lờ các quy định của pháp luật. Những hành vi này cũng được xem là tội ác đối với đồng bào cần được nghiêm trị.

Nhìn từ thực tiễn, làm giàu đã và đang được khuyến khích, được tạo dựng môi trường và khung pháp lý để cạnh tranh bình đẳng. Trong giới kinh doanh nhiều người biết rằng, Nghị quyết 09 ngày 9-12-2011 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam ra đời được xem như một sự khẳng định về định hướng phát triển doanh nghiệp trong thời kỳ mới, đáp ứng được những đòi hỏi cấp thiết đối với việc khẳng định vị thế, vai trò của đội ngũ doanh nhân, là một cam kết mạnh mẽ của Đảng và Nhà nước.

Ảnh minh họa.

Nổi bật trong Nghị quyết là quan điểm xây dựng môi trường sản xuất, kinh doanh bình đẳng và thuận lợi cho doanh nhân; tạo lập môi trường pháp lý lành mạnh, xóa bỏ đặc quyền và độc quyền kinh doanh. Đồng thời, Nghị quyết khẳng định tạo điều kiện để các doanh nghiệp tư nhân tiếp cận bình đẳng các nguồn lực phát triển, nhất là việc thực hiện các dự án đầu tư theo hình thức hợp tác công - tư, khuyến khích tư nhân góp vốn vào các doanh nghiệp nhà nước…

Mới đây nhất là Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân cũng đã chính thức có hiệu lự, thậm chí, một cuộc thi đua làm giàu dự kiến cũng sẽ được phát động trên phạm vi cả nước, nên sân chơi của doanh nghiệp, doanh nhân ngày càng rộng mở.

Phải thừa nhận rằng, một khi môi trường kinh doanh ngày càng thông thoáng, những năm gần đây doanh nghiệp, doanh nhân đã không ngừng lớn mạnh, đóng góp to lớn vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước nói chung và trên địa bàn tỉnh nói riêng. Với sự trỗi dậy mạnh mẽ của giới doanh nhân, doanh nghiệp, nhất là sau khi Việt Nam đi chung guồng máy của kinh tế thế giới, đã góp phần thay đổi diện mạo của đất nước. Điển hình nhất là trên địa bàn tỉnh Tiền Giang, giá trị kim ngạch xuất khẩu đã tăng liên tục hàng năm và gần cán đích 6,5 tỷ USD vào năm 2024. Con số này đã phần nào chứng minh sự đóng góp của các thành phần kinh tế, trong đó doanh nhân, doanh nghiệp giữ vai trò chủ đạo.

Nhưng cũng phải công bằng mà nói, bên cạnh những con số đóng góp còn phải chú trọng trách nhiệm xã hội của doanh nhân, doanh nghiệp đối với cộng đồng, xã hội. Phần nhiều doanh nhân, doanh nghiệp, kể cả kinh doanh cá thể, thời gian qua đã thể hiện tốt đạo đức kinh doanh đối với xã hội, người tiêu dùng, nhưng cũng không ít doanh nghiệp không chú trọng, hay cố tình bỏ lơi trách nhiệm của mình. Đó là trách nhiệm bảo vệ môi trường, thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước, trách nhiệm với người lao động, trách nhiệm với người tiêu dùng…

Thực tế đã cho thấy, không ít doanh nhân, doanh nghiệp đã “bỏ quên” trách nhiệm của mình. Bằng chứng là có doanh nghiệp cố tình gây ô nhiễm môi trường, bị ngành chức năng xử lý nhiều lần nhưng vẫn không chấp hành; không ít doanh nghiệp chây ỳ hay cố tình nợ thuế, trốn thuế, gian lận thuế với hành vi rất tinh vi; không ít doanh nghiệp phớt lờ chính sách đối với người lao động để dẫn đến tình trạng đình công, lãng công; rồi gian lận thương mại, hàng gian, hàng giả vẫn còn tồn tại…

Môi trường sản xuất, kinh doanh hiện nay đang chuyển dần theo hướng công khai, công bằng và thông thoáng. Điều này không có nghĩa là chúng ta có thể sản xuất, kinh doanh bằng mọi giá, chỉ chạy theo mục tiêu lợi nhuận. Một môi trường kinh doanh thông thoáng gắn với cơ chế xử lý nghiêm minh đối với những hành vi gian lận, vi phạm pháp luật là điều nên làm. Nhờ đó mới tạo nền tảng cho sự phát triển một cách bền vững. Đó không chỉ là việc tuân thủ pháp luật, mà còn là vấn đề đạo đức trong sản xuất, kinh doanh nhưng tiếc rằng thời gian qua vấn đề này vẫn còn tồn tại. Vì lẽ đó, thước đo đạo đức kinh doanh cũng cần được cân chỉnh lại.

T.A