Thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe hybrid và xe pick-up: Cần giải pháp hài hòa

Quang cảnh tọa đàm. Ảnh: Văn Xuyên/BNEWS/TTXVN

Sự kiện thu hút sự tham gia của các đại biểu Quốc hội, chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp nhằm thảo luận về những điều chỉnh chính sách thuế đối với hai dòng xe này trong bối cảnh Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt đang được sửa đổi.

Giảm thuế chung cho các dùng xe hybrid

Theo dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), xe hybrid – loại xe sử dụng cả động cơ xăng và điện – sẽ được áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt bằng 70% mức thuế suất đối với xe chạy xăng thông thường. Quy định này được đánh giá là bước tiến quan trọng, giúp giảm gánh nặng thuế cho người tiêu dùng, khuyến khích sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường, từ đó góp phần giảm phát thải khí CO2.

Đáng chú ý, tại tọa đàm các diễn giả cho rằng, không nên phân biệt giữa xe hybrid sạc trong (HEV) và hybrid sạc ngoài (PHEV), đồng thời đề xuất áp dụng chung một mức thuế suất ở mức 50%. Các chuyên gia cho rằng điều này tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người tiêu dùng, đồng thời thúc đẩy thị trường xe hybrid phát triển.

Ông Lê Văn Nghĩa, Trường Đại học Bách khoa Hà Nội. Ảnh: Văn Xuyên/BNEWS/TTXVN

Phân tích lợi ích của xe hybrid, TS Lê Văn Nghĩa (Đại học Bách Khoa Hà Nội) cho biết các dòng xe này có thể tiết kiệm từ 30% - 50% nhiên liệu so với xe chạy xăng truyền thống. Theo Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), từ năm 2026 - 2030, xe hybrid có thể giúp giảm hơn 2,6 triệu tấn CO2, đồng thời tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng chi phí nhiên liệu. Vì vậy, ưu đãi thuế cho dòng xe này là cần thiết để hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam. Ảnh: Văn Xuyên/BNEWS/TTXVN

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam cho biết, hiện xe HEV đang được đề xuất mức thuế 70% và xe PHEV được đề xuất thuế 50% (so với xe xăng), trong khi nhiều ý kiến đề xuất ưu đãi như nhau giữa 2 loại xe nói trên, mức 50%.

Bà Nguyễn Thị Cúc, nhận định rằng việc giảm thuế tiêu thụ đặc biệt cho xe hybrid có thể khiến ngân sách nhà nước giảm khoảng 5.000 tỷ đồng/năm trong ngắn hạn. Tuy nhiên, về lâu dài, chính sách này sẽ giúp tiết kiệm tới 26.000 tỷ đồng chi phí nhiên liệu và 28.000 tỷ đồng nhập khẩu dầu thô.

Ủng hộ đề xuất áp thuế 50% với các dòng xe hybrid nói chung, Đại biểu Quốc hội Phan Đức Hiếu (Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội) cho rằng cần chính sách thuế đủ hấp dẫn để thay đổi hành vi của người tiêu dùng chuyển sang sử dụng dòng xe thân thiện với môi trường.

Cân nhắc lộ trình thuế cho xe pick-up

Về xe pick-up chở hàng cabin kép, dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) đề xuất điều chỉnh thuế suất nhằm đảm bảo công bằng giữa các loại xe. Theo đó, xe pick-up sẽ chịu mức thuế cao hơn so với hiện tại, nhưng lộ trình tăng thuế sẽ được cân nhắc để tránh tác động tiêu cực đến người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Hiện tại, phần lớn người tiêu dùng xe pick-up ở Việt Nam thuộc khu vực miền núi và các tỉnh ngoài Hà Nội và Tp Hồ Chí Minh, chủ yếu là khách hàng cá nhân sử dụng cho mục đích vận tải và kinh doanh cá thể. Một bộ phận khách hàng là các cơ quan, doanh nghiệp nhà nước sử dụng xe này để thực hiện nhiệm vụ, công vụ.

Ông Trương Xuân Cừ, Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội. Ảnh: Văn Xuyên/BNEWS/TTXVN

Ông Trương Xuân Cừ, Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội cho rằng, xe pick-up nên được chia thành hai nhóm: loại cabin đơn (2 chỗ) áp thuế như xe tải, còn loại cabin kép (4 chỗ) áp mức thuế bằng 50% xe chở người thông thường. Điều này đảm bảo công bằng và hợp lý hơn trong chính sách thuế.

Đại biểu Quốc hội Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, nhấn mạnh rằng xe pick-up chủ yếu được sử dụng tại các vùng nông thôn, miền núi để chở hàng và phục vụ sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ. Do đó, việc tăng thuế cần có lộ trình hợp lý để không ảnh hưởng đến đối tượng này.

Đồng tình với quan điểm trên, bà Nguyễn Thị Cúc nhấn mạnh rằng hơn 70% người sử dụng xe pick-up là hộ kinh doanh cá thể, doanh nghiệp nhỏ và vừa ở vùng sâu, vùng xa. Nếu tăng thuế đột ngột, họ sẽ chịu tác động nặng nề. Vì vậy, cần một lộ trình tăng thuế trong 3 năm và áp dụng sau 1 năm kể từ khi luật được thông qua.

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Tổng Biên tập Báo Đại biểu Nhân dân Lê Thanh Kim khẳng định đây là diễn đàn quan trọng giúp các đại biểu Quốc hội, cơ quan chức năng lắng nghe ý kiến từ các chuyên gia, doanh nghiệp. Các góp ý tại sự kiện sẽ là cơ sở để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) trước khi trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp tháng 5/2025.

Việc điều chỉnh chính sách thuế đối với xe hybrid và xe pick-up cần đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Trong đó, ưu đãi thuế cho xe hybrid sẽ góp phần thúc đẩy xu hướng sử dụng phương tiện xanh, trong khi lộ trình thuế hợp lý với xe pick-up sẽ bảo vệ quyền lợi của người dân, đặc biệt là khu vực nông thôn. Đây là những yếu tố quan trọng để hướng tới một chính sách thuế công bằng, hiệu quả và bền vững.

Văn Xuyên/BNEWS/TTXVN