Thuế quan ông Trump đảo lộn 'kẻ thắng, người thua' trên thị trường chứng khoán

Cổ phiếu ô tô General Motors và Ford Motor lần lượt giảm 7,8% và 3,5% từ đầu năm đến nay - Ảnh: WSK

Sắc lệnh áp thuế quan Tổng thống Mỹ Donald Trump với hàng hóa nhập khẩu từ các đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ dự kiến có hiệu lực từ ngày mai (4/3). Từ nhiều tuần qua, giới đầu tư đang cố gắng xác định “kẻ thắng, người thua” do chính sách thuế quan này trên thị trường chứng khoán, từ đó tránh xa những rủi ro để chuyển sang các lĩnh vực được xem là ít bị ảnh hưởng nhất.

TỪ "CON CƯNG" THÀNH MÃ SỤT MẠNH NHẤT THỊ TRƯỜNG

Từ đầu năm đến nay, cổ phiếu ngành hàng tiêu dùng thiết yếu, chăm sóc sức khỏe và bất động sản trong chỉ số S&P 500, nhóm có sức chống chịu tốt, đã tăng hơn 5% và là một trong những ngành có mức tăng trưởng tốt nhất thị trường. Nhóm cổ phiếu tài chính cũng tăng 7,8%.

Tuy nhiên, một số cổ phiếu từng là “con cưng” của phố Wall và nhận được cú huých sau khi ông Trump đắc cử gần đây lại lao dốc. Thứ Năm tuần trước, giá cổ phiếu công ty chip AI Nvidia sụt 8,5% bất chấp báo cáo kết quả kinh doanh khả quan. Đến nay mã này đã giảm hơn 10% so với kỷ lục thiết lập vào tháng 12 năm ngoái.

Cổ phiếu MicroStrategy - công ty nổi tiếng với việc đầu tư vào tiền ảo bitcoin từng tăng giá bùng nổ sau cuộc bầu cử tổng thống tháng 11/2024 - đã giảm 12% kể từ đầu năm nay. Tiền ảo bitcoin cũng sụt mạnh xuống còn khoảng 84.000 USD hôm thứ Sáu tuần trước, từ mức kỷ lục 105.000 USD trong ngày nhậm chức của ông Trump.

Tuần trước, thị trường lại chao đảo sau khi ông Trump thông báo thuế quan với hàng hóa từ Canada và Mexico và thêm 10% với hàng hóa Trung Quốc, có hiệu lực từ ngày 4/3. Gần đây, ông tuyên bố áp thuế quan 25% với nhôm và thép nhẩu khẩu vào Mỹ, đồng thời cho biết dự định áp thuế 25% với hàng hóa từ Liên minh châu Âu (EU). Vị Tổng thống cũng đang cân nhắc tăng thuế quan với ô tô, con chip và dược phẩm.

Giới phân tích lo rằng các chính sách thương mại quyết liệt và dồn dập của ông Trump có thể đẩy lạm phát tại Mỹ tăng cao trở lại và thử thách sức bền của nền kinh tế. Những bất định xoay quanh vấn đề thuế quan, dù được thực thi theo cách nào, cũng sẽ tiếp tục khiến thị trường chao đảo. Định giá cao của nhiều cổ phiếu những dấu hiệu của “bong bóng” đang làm gia tăng lo ngại rằng thị trường dễ chịu tổn thương trước một đợt bán tháo.

“Tất cả đều đang phải tập trung cao độ. Mọi thứ đang diễn ra rất nhanh và dữ dội”, ông Joseph Amato, Chủ tịch công ty đầu tư Neuberger Berman, nhận xét với tờ báo Wall Street Journal

Một số nhà quản lý quỹ cho biết đã phải điều chỉnh mạnh danh mục đầu tư của mình để ứng phó với các tin tức thuế quan. Ông David Waddell, CEO công ty đầu tư Waddell & Associates, cho biết công ty của ông đã tăng tỷ trọng nhóm cổ phiếu công nghiệp và vật liệu vào đầu năm nay với hy vọng thuế quan có thể tạo sức bật cho các doanh nghiệp xây dựng nhà xưởng tại Mỹ.

Vốn phải chịu áp lực dịch chuyển chuỗi cung ứng trở lại Mỹ những năm gần đây, nhiều doanh nghiệp Mỹ đã phải xúc tiến kế hoạch dịch chuyển như vậy sau khi ông Trump chiến thắng trong cuộc bầu cử vào tháng 11 năm ngoái. Tuần trước, tập đoàn công nghệ Apple thông báo sẽ mở một cơ sở sản xuất server tại thành phố Houston, bang Texas và tăng gấp đôi quỹ sản xuất công nghệ cao chuyên đầu tư vào các dự án sản xuất ở Mỹ lên 10 tỷ USD. Nhà sản xuất dược phẩm Eli Lilly thông báo sẽ đầu tư 27 tỷ USD để xây dựng 4 nhà máy mới tại Mỹ.

Từ đầu năm đến nay, giá cổ phiếu Apple đã giảm 3,4%, trong khi giá trị cổ phiếu Eli Lilly đã tăng 19%.

“Về cơ bản, chính quyền Trump đang ban hành những chính sách công nghiệp có lợi cho doanh nghiệp Mỹ. Ông Trump có đủ các công cụ để thực hiện các chính sách này”, ông Waddell nhận định.

Trong các lĩnh vực nhạy cảm với chính sách thương mại, nhiều cổ phiếu chịu tác động mạnh. Cổ phiếu ô tô General Motors và Ford Motor lần lượt giảm 7,8% và 3,5% từ đầu năm đến nay. Cổ phiếu e.l.f Beauty, công ty sản xuất nhiều sản phẩm tại Trung Quốc, sụt 44%. Các cổ phiếu bán lẻ Abercrombie & Fitch, Deckers Outdoor, Five Below và PVH cũng giảm ở mức 2 con số.

NHỮNG MỐI LO

Theo khảo sát mới nhất của Hiệp hội nhà đầu tư cá nhân Mỹ, chỉ số tâm lý bi quan của nhà đầu tư cá nhân – được đo bằng tỷ lệ nhà đầu tư kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ giảm trong vòng 6 tháng tới – đạt mức 60,6% trong tuần từ ngày 19-26/2/2025. Đây là mức cao nhất kể từ tháng 9/2022, ngay trước thời điểm chạm đáy năm đó.

Một số công ty đang đối mặt triển vọng ảm đạm. Hãng bán lẻ ngũ cốc Archer Daniels Midland tháng trước dự báo các yếu tố bất định trong chính sách thương mại có thể ảnh hưởng tiêu cực tới lợi nhuận của công ty năm nay. Còn công ty sản xuất rượu mạnh Anh Diageo cũng đưa ra dự báo bi quan về triển vọng doanh thu trong trung hạn tại Mỹ.

Trong khi đó, các nhà kinh tế lo ngại rằng chi phí nhập khẩu tăng sẽ khiến tình hình lạm phát trở nên tồi tệ hơn. Biên bản cuộc họp tháng 1 của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cho thấy các quan chức cơ quan này đánh giá chính sách thuế quan của ông Trump có thể ảnh hưởng tới tiến trình hạ lãi suất. Dữ liệu công bố vào thứ Sáu tuần trước cho thấy lạm phát tại Mỹ đang có dấu hiệu mắc kẹt cao hơn mức mục tiêu 2% của Fed.

“Chúng tôi đã giảm tỷ trọng cổ phiếu quốc tế ngay sau ngày ông Trump đắc cử bởi cho rằng thuế quan sẽ ảnh hưởng tới doanh nghiệp nước ngoài nhiều hơn so với doanh nghiệp Mỹ”, ông Crit Thomas, chiến lược gia thị trường toàn cầu tại công ty đầu tư, cho biết. “Chúng tôi gần đây cũng giảm tỷ trọng cổ phiếu vốn hóa nhỏ, nhóm nhạy cảm hơn với thay đổi lãi suất. Thuế quan chiếm một phần quan trọng trong chiến dịch tranh cử của ông Trump, vì vậy rất khó để ông ấy ngưng tay. Nếu các chính sách được thực thi như tuyên bố của Tổng thống, thị trường sẽ còn biến động mạnh nữa”.

Tuy vậy, một số nhà đầu tư vẫn kiên định với danh mục hiện tại ở thời điểm này, bởi cho rằng những đe dọa thuế quan của ông Trump là một công cụ đàm phán chứ không phải chính sách sẽ được thực thi thực sự.

Họ cũng kỳ vọng các phần khác trong chương trình nghị sự của vị Tổng thống, bao gồm việc tinh gọn chính phủ và giảm thủ tục hành chính, sẽ mang lại tác động tích cực cho nền kinh tế và bù đắp cho tác động tiêu cực từ chính sách thương mại.

Ngọc Trang