Thuế quan làm chệch hướng chính sách tiền tệ trên toàn cầu

Thierry Wizman, chiến lược gia tại Macquarie cho biết, các ngân hàng trung ương không còn là "người tiên phong hay người giữ nhịp của chính sách vĩ mô…Giờ đây, họ là những người đi theo, những người đang nhường sự năng động của mình cho các sự kiện tại các cơ quan lập pháp liên bang, dinh thự hành pháp và hội trường ngoại giao".

Trong cuộc họp chính sách tuần này, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Jerome Powell đã nhấn mạnh triển vọng không chắc chắn và quyết định giữ nguyên lãi suất, hai tuần trước khi Tổng thống Donald Trump dự kiến sẽ tung ra một làn sóng thuế quan đối ứng. Ngân hàng trung ương Anh (BoE) cũng đã giữ nguyên lãi suất và Riksbank của Thụy Điển đã tuyên bố chu kỳ nới lỏng tiền tệ đã kết thúc do là bối cảnh quốc tế phức tạp trong cuộc họp ngày 20/3.

"Thật khó để nói lãi suất sẽ biến động như thế nào", Klaas Knot, thành viên Hội đồng quản trị Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) cho biết. Ông đã nêu ra khó khăn trong việc dự đoán liệu lạm phát của khu vực đồng euro sẽ tăng hay giảm do thuế quan và các biện pháp trả đũa, cùng với việc tăng chi tiêu cho cơ sở hạ tầng và quốc phòng trên toàn EU.

Hiện tại, con đường an toàn nhất đối với các ngân hàng trung ương là tạm dừng nới lỏng vì lương lai càng mờ mịt thì việc chờ đợi và xem xét càng có lợi.

Maxime Darmet, nhà kinh tế cấp cao tại Allianz Trade cho biết: "Sự bất ổn gia tăng về chính sách thương mại đã trở thành mối quan tâm chính của các ngân hàng trung ương vì nó có nguy cơ làm suy yếu đáng kể hoạt động kinh tế…Sự kết hợp khó chịu giữa sự bất ổn chính sách thương mại gia tăng và lạm phát cao đã đặt họ vào một vị trí khó khăn”.

Việc BoE thay đổi lập trường ôn hòa là một minh chứng cho cách tiếp cận mới với quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức 4,5% sau khi hạ lãi suất 25 điểm cơ bản vào tháng 2. BoE đã nhấn mạnh vào rủi ro quốc tế, sự bất ổn là điều mà các nhà hoạch định chính sách đang lo ngại.

Riksbank cũng đã giữ nguyên lãi suất và báo hiệu chu kỳ nới lỏng tiền tệ đã kết thúc. Lạm phát thực phẩm dai dẳng là một yếu tố chính nhưng các nhà hoạch định chính sách cũng lưu ý rằng "sự bất ổn ở nước ngoài đang cao bất thường". Kyle Chapman, nhà phân tích thị trường ngoại hối tại Ballinger Group cho biết Riksbank "thực sự nổi bật giữa một biển các ngân hàng trung ương đang tê liệt vì sự bất ổn hiện nay".

Trong khi đó, Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ (SNB) đã đi ngược lại xu hướng bằng cách cắt giảm lãi suất vào ngày 20/3 để giảm bớt một số áp lực tăng giá đối với đồng franc Thụy Sĩ vốn được xem là nơi trú ẩn an toàn trong thời kỳ hỗn loạn. Tuy nhiên, SNB cũng báo hiệu rằng khả năng cắt giảm lãi suất thêm nữa là không cao.

Thuế quan đã gây sức ép nặng nề lên các ngân hàng trung ương ở Nhật Bản và Indonesia, tất cả đều giữ nguyên lãi suất trong tuần này. Thống đốc Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ) Kazuo Ueda cho biết: "Thật khó để đánh giá chúng ta đã tiến gần đến mục tiêu của mình đến mức nào khi sự bất ổn về chính sách thương mại của Mỹ và nước ngoài đang ở mức cao".

ECB đã cắt giảm lãi suất vào đầu tháng này, nhưng Chủ tịch ECB Christine Lagarde đã nhắc lại trong tuần này rằng cách tiếp cận trong từng cuộc họp vẫn là lựa chọn an toàn nhất xét đến "những tác động sâu rộng" của các chính sách của Nhà Trắng.

Ngoài những mức thuế quan mà Tổng thống Trump đã chính thức áp dụng và các biện pháp trả đũa qua lại, một rủi ro thậm chí còn lớn hơn là thuế quan đối ứng sẽ cân bằng lại hệ thống thương mại toàn cầu. Tổng thống Trump đã tuyên bố sẽ đưa ra quyết định về vấn đề này vào ngày 2/4.

Hơn nữa, việc điều chỉnh các hiệp ước quốc phòng quốc tế, chẳng hạn như liên minh NATO, lại tạo thêm một lớp rủi ro nữa. Các quốc gia châu Âu, đặc biệt là Đức, đang chuẩn bị vay hàng trăm tỷ euro để tái vũ trang, với những tác động đối với các thị trường sẽ phải tài trợ cho các chương trình này.

Sau khi giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp ngày 19/3, Chủ tịch Fed đã nhấn mạnh cần phải chờ đợi sự rõ ràng hơn về các chính sách của chính quyền Tổng thống Trump trước khi điều chỉnh lãi suất. Các dự báo cập nhật cho thấy phần lớn các quan chức Fed thấy sự không chắc chắn cao hơn xung quanh các dự báo mới nhất của họ về tăng trưởng, lạm phát và thất nghiệp.

Biến động chính trị đang làm lu mờ triển vọng ở khắp mọi nơi. Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã hạ triển vọng tăng trưởng toàn cầu trong năm nay và năm tới do các rào cản thương mại cao hơn do thuế quan gây ra và sự không chắc chắn về chính sách xung quanh việc thực hiện chúng. Tăng trưởng yếu hơn thường dẫn tới việc cắt giảm lãi suất nhanh hơn, nhưng thuế quan cũng có thể gây áp lực lên lạm phát dẫn tới lãi suất cao hơn.

"Fed sẽ tốt hơn nhiều nếu cắt giảm lãi suất khi thuế quan của Mỹ bắt đầu truyền dẫn vào nền kinh tế… Hãy làm điều đúng đắn. Ngày 2/4 là Ngày Giải phóng ở Mỹ!!!", Tổng thống Trump cho biết trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social hôm 19/3.

Hạc Hiên / Theo báo chí nước ngoài