Thuê nhà ở xã hội: Gọi tên nhưng khó chạm tay

Nhiều ý kiến cho rằng, giá thuê nhà ở xã hội vượt khả năng chi trả của người thu nhập thấp. Ảnh minh họa

Nhà ở xã hội nhưng giá thuê ngang ngửa nhà thương mại

Vợ chồng chị Nguyễn Thị Nhân cùng 2 con nhỏ đang ở thuê trong căn phòng trọ khoảng 20m2 tại thôn Đông Trù (xã Đông Hội, huyện Đông Anh, TP Hà Nội) với mức giá 2 triệu đồng/tháng. Không gian chật chội, sinh hoạt bất tiện khiến vợ chồng chị luôn mong mỏi được thuê một căn hộ nhà ở xã hội để các con có điều kiện sống tốt hơn, an toàn và ổn định hơn.

Khi nhận thông tin quy định về giá thuê nhà xã hội của Hà Nội, vợ chồng chị Nhân tỏ ra ra tiếc nuối vì gia đình chị đủ điều kiện để thuê nhà ở xã hội, tuy nhiên mức giá thuê vẫn quá cao.

"Nếu tính mức giá 110.000 đồng/m2, gia đình tôi thuê căn 65-70m2, có 2 phòng ngủ, thì mỗi tháng cũng tốn hơn 7 triệu đồng, chưa kể tiền chi phí dịch vụ đi kèm, chắc cũng tốn thêm vài triệu/tháng nữa. Trong khi thu nhập của cả 2 vợ chồng tôi hiện nay chỉ khoảng 20 triệu đồng/tháng. Chắc gia đình tôi vẫn ở phòng trọ cũ thôi, chờ khi nào giá thuê nhà ở xã hội xuống thấp hơn thì mới tính tiếp...", chị Nhân bày tỏ.

Khu nhà trọ của gia đình chị Nhân. Ảnh: NVCC

Chị Lê Thu Thảo (quê Bắc Giang) đang thuê trọ tại Hà Nội, cho biết, sau khi nắm được thông tin về mức giá cho thuê nhà ở xã hội tại Hà Nội, vợ chồng chị đã từ bỏ ý định thuê loại nhà này vì giá khá cao, không khác gì giá thuê chung cư thương mại.

Theo Quyết định số 27/2025/QĐ-UBND của UBND TP Hà Nội, từ 14/4/2025, mức giá cho thuê nhà ở xã hội (được đầu tư xây dựng không bằng vốn đầu tư công, nguồn tài chính công đoàn) trên địa bàn thành phố thấp nhất là 48.000 đồng/m2 sàn sử dụng/tháng, cao nhất lên tới 198.000 đồng/m2 sàn sử dụng/tháng.

"Mặc dù giá thấp nhất là 48.000 đồng/m2 sàn sử dụng/tháng, nhưng chỉ áp dụng đối với những căn nhà ở xã hội từ 10 tầng trở xuống. Tìm nhà ở xã hội dưới 10 tầng để thuê thì quá khó, hoặc có thì cũng ở rất xa trung tâm thành phố...", chị Thảo cho hay.

Nếu tính theo mức giá thuê nhà xã hội cao nhất là 198.000 đồng/m2, với căn hộ có diện tích 70m2 sẽ lên tới gần 14 triệu đồng/tháng (mức giá này còn cao hơn nhà chung cư thương mại). Chưa kể mức giá này còn chưa tính đến các khoản như: Thuế giá trị gia tăng; Chi phí bảo trì công trình; Giá dịch vụ quản lý vận hành; Chi phí mua sắm trang thiết bị nội thất, đồ dùng sinh hoạt trong nhà ở xã hội cho thuê; Kinh phí mua bảo hiểm cháy, nổ; Chi phí trông giữ xe; Chi phí sử dụng nhiên liệu, năng lượng, nước sinh hoạt, dịch vụ truyền hình, thông tin liên lạc; Thù lao cho Ban quản trị nhà ở xã hội; Chi phí dịch vụ khác phục vụ cho việc sử dụng riêng của chủ sở hữu, người sử dụng nhà ở xã hội...

Trên một số trang mạng, căn chung cư 70m2 tại quận Long Biên đang được rao cho thuê với giá 8 triệu đồng/tháng

Theo tìm hiểu, căn hộ chung cư thương mại từ 65-70m2 ở quận Long Biên, Hà Nội hiện nay có giá từ 7-8 triệu đồng/tháng. Tại huyện Đông Anh, một căn hộ chung cư thương mại 70-80m2 được trang bị nội thất đầy đủ cũng chỉ có giá cho thuê là 7-8 triệu đồng/tháng. Ở huyện Gia Lâm, mức giá cho thuê căn hộ chung cư từ 65-70m2 cũng chỉ dao động từ 6-7 triệu đồng/tháng. Hay như ở khu đô thị thuộc xã Tứ Hiệp (huyện Thanh Trì, Hà Nội) với căn hộ 90-100m2 được rao cho thuê với mức giá 10 triệu đồng/tháng, đã bao gồm nội thất đầy đủ.

Chính quyền gặp khó trong việc xác nhận thu nhập của lao động tự do?

Mặc dù nằm trong diện được thuê nhà ở xã hội, nhưng trên thực tế thì không phải ai cũng dễ dàng trong việc làm thủ tục hồ sơ thuê mua nhà ở xã hội, đặc biệt là những người làm nghề tự do không có hợp đồng lao động.

Trường hợp gia đình anh Trần Thanh Tùng, quê ở Hưng Yên, hiện cư trú ở phường Phúc Tân (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội), cả 2 vợ chồng anh Tùng làm nghề tự do, không có bảng lương nên không thể chứng minh nguồn thu nhập, do vậy rất khó để làm hồ sơ thuê mua nhà ở xã hội. Mặc dù xét theo các tiêu chí quy định đối tượng thuê mua nhà ở xã hội thì vợ chồng anh đều đủ điều kiện.

Anh Vương Văn Long (quê Tuyên Quang) xuống Hà Nội lập nghiệp từ nhiều năm nay, thế nhưng hồ sơ mua nhà ở xã hội của gia đình anh Long cũng gặp khó khăn, bởi anh Long thì có bảng lương, còn chị Hiền, vợ anh lại không có bảng lương do chị làm nghề buôn bán tự do, nên cũng chưa thể hoàn thiện hồ sơ thuê mua nhà ở xã hội.

Bà Nguyễn Thị Huyền Trang, Phó Chủ tịch UBND phường Phúc Tân (quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội) cho biết, trên địa bàn phường Phúc Tân có một số trường hợp có nhu cầu thuê mua, mua nhà ở xã hội, nhưng việc xác nhận thu nhập lại gặp khó khăn vì không có cơ sở để xác nhận. Chính quyền địa phương cũng đang gặp khó trong việc giải quyết thủ tục này cho người dân.

Giáo sư Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường

Trao đổi với PV Báo PNVN, Giáo sư Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, cho biết, về nguyên tắc, giá thuê nhà ở xã hội phải phù hợp với người thu nhập thấp, còn nếu không đảm bảo nguyên tắc này thì sẽ không phù hợp với tiêu chí đặt ra của nhà ở xã hội.

"Gần đây mức lương của cán bộ nhà nước có tăng, còn lương của những người làm việc ngoài nhà nước thì nhìn chung không tăng, trong khi giá hàng hóa lại đồng loạt tăng. Điều này dẫn đến việc những trường hợp thu nhập thấp làm việc ngoài nhà nước khó tiếp cận được nhà ở xã hội", ông Võ nhận định.

Nhóm PV