Thuê nhà để sử dụng ma túy, sản xuất hàng giả: Chủ nhà có bị liên đới?
Thời gian qua, có không ít đối tượng đã đi thuê nhà làm nơi tổ chức sử dụng ma túy, sản xuất, tập kết hàng giả….Vậy theo quy định, nếu người thuê dùng nhà vào việc phạm pháp, chủ nhà có bị liên đới?
Thuê nhà trọ để phạm pháp
Mới đây, Công an quận Tây Hồ, Thành phố Hà Nội đã phát hiện dấu hiệu nghi vấn hoạt động tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy tại nhà trọ ở phường Quảng An và lập kế hoạch kiểm tra, phát hiện bắt giữ nhóm đối tượng liên quan...
Các đối tượng bị bắt giữ gồm Nguyễn Bá Hải, sinh năm 1987, ở phường Long Biên, quận Long Biên; Nguyễn Trung Hiếu sinh năm 2001 và Nguyễn Như Hiếu sinh năm 2000, cùng ở ngõ 273 đường Âu Cơ, phường Quảng An.
Quá trình điều tra xác định cuối năm 2023 đối tượng Hiếu thuê nhà tại số 13 ngách 2/273 Âu Cơ để làm nơi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Sau đó Hiếu rủ Nguyễn Như Hiếu về ở cùng rồi bàn bạc mua ma túy chia nhỏ để sử dụng và bán kiếm lời.
Căn cứ tài liệu, Cơ quan CSĐT - CAQ Tây Hồ đã quyết định khởi tố bị can và tạm giam các đối tượng Nguyễn Trung Hiếu tội Mua bán trái phép chất ma túy và Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy; Nguyễn Bá Hải tội Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy; Nguyễn Như Hiếu tội Mua bán trái phép chất ma túy.
Không chỉ thuê nhà để chức sử dụng ma túy, nhiều đối tượng còn sử dụng địa điểm thuê để sản xuất hàng giả.
Cách đây không lâu, Công an tỉnh Long An đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, bắt tạm giam Trương Thế An, 30 tuổi, ở Mỹ Tho, Tiền Giang và Hoàng Văn Hưng , 19 tuổi, quê huyện Cẩm Mỹ, Đồng Nai về tội sản xuất hàng giả. Các đối tượng này đã thuê nhà, mua các loại hóa chất, hương liệu để trộn, làm ra gần 30.000 chai dầu gió giả bán qua Shopee. Ngoài việc trực tếp bán và giao qua Shopee, An còn bán số hàng giả này cho người khác với số lượng lớn.
Bên cho thuê nhà có phải chịu trách nhiệm?
Theo Điều 472 Bộ luật Dân sự 2015 về hợp đồng thuê tài sản, hợp đồng thuê tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho thuê giao tài sản cho bên thuê để sử dụng trong một thời hạn, bên thuê phải trả tiền thuê.
Hợp đồng thuê tài sản có thể thể hiện dưới nhiều hình thức như hợp đồng miệng, hợp đồng bằng văn bản và hợp đồng có công chứng hoặc chứng thực - luật sư Nguyễn Thị Thu - Đoàn Luật sư Hà Nội cho biết.
Đối với hoạt động cho thuê mặt bằng, pháp luật không đòi hỏi hợp đồng phải được công chứng, chứng thực. Việc có công chứng hợp đồng hay không do các bên thỏa thuận. Trường hợp các bên đề nghị công chứng hợp đồng thì đòi hỏi phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với mặt bằng đó.
Trường hợp bên thuê sử dụng tài sản thuê để thực hiện các hành vi phạm pháp như chứa hàng cấm, sản xuất hàng giả, tổ chức sử dụng ma túy... thì họ phải chịu trách nhiệm hình sự về hành vi đã thực hiện, không liên quan đến bên cho thuê.
Nếu trong hợp đồng có mục bên thuê cam kết không được thực hiện hành vi vi phạm pháp luật khi sử dụng tài sản thuê thì điều này có tính chất như một cảnh báo chứ không phải là căn cứ xem xét trách nhiệm của bên thuê trước pháp luật cũng như sự liên đới với bên cho thuê.
"Điều đó có nghĩa, dù cam kết hay không cam kết trong hợp đồng mà bên thuê có hành vi phạm pháp thì họ vẫn phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật" - luật sư Thu nhấn mạnh.
Tuy vậy, trong trường hợp bên thuê thực hiện hành vi vi phạm pháp luật đối với tài sản thuê thì thùy theo tính chất, mức độ vi phạm, bên thuê có thể bị ảnh hưởng, như tài sản bị niêm phong để thực hiện điều tra, bên cho thuê phải làm việc với cơ quan chức năng về quá trình cho thuê tài sản, cung cấp các thông tin liên quan như hợp đồng, tên tuổi, địa chỉ, nhân thân... của người thuê, giảm thu nhập từ tài sản do phải chờ đợi cơ quan chức năng giải quyết (nhà cho thuê bị niêm phong), chi phí sửa chữa các hư hỏng về tài sản do người thuê gây ra…
Trường hợp có căn cứ cho rằng, bên cho thuê biết rõ việc người thuê nhà sử dụng vào mục đích vi phạm pháp luật mà vẫn cho thuê thì sẽ bị liên đới chịu trách nhiệm.
Nếu người thuê nhà dùng nhà thuê để làm nơi mua bán, sử dụng ma túy thì người cho thuê nhà có thể bị xử lý về tội "Chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy". Còn nếu người thuê nhà dùng nhà thuê để tổ chức đánh bạc thì người có nhà cho thuê có thể bị áp dụng tội "Gá bạc" hoặc tội "Che giấu tội phạm", "Không tố giác tội phạm"…
Thời gian gian qua, việc thuê và cho thuê nhà được thực hiện khá dễ dàng, lỏng lẻo. Có cá nhân chỉ cần gọi điện thoại và chuyển tiền là có thể có phòng thuê từ vài giờ đến vài ngày mà không cần ký hợp đồng, không cần gặp trực tiếp bên thuê. Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an ninh trật tự, nhất là khi đối tượng thuê nhà có ý đồ xấu.
Để hạn chế rủi ro, người có nhà cho thuê cần có hợp đồng bằng văn bản với điều kiện rõ ràng với người thuê nhà là phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hoạt động của mình trong quá trình sử dụng nhà thuê, đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát.
Nếu thấy người thuê sử dụng nhà vào mục đích trái pháp luật thì chủ nhà có thể trình báo sự việc với cơ quan công an, đồng thời đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê nhà - luật sư Thu khuyến cáo.