Thúc đẩy sản xuất, tiêu thụ và xuất khẩu sản phẩm quả có múi

Niên vụ 2024 - 2025 có nhiều dấu ấn đáng nhớ cho ngành trồng trọt của tỉnh, nhất là với các loại quả có múi. Dù còn không ít thách thức, song với sự nỗ lực của ngành nông nghiệp, các địa phương, doanh nghiệp, đơn vị sản xuất và người nông dân đã giúp sản xuất, xuất khẩu có được gam màu sáng, đầy hứa hẹn.

Sản phẩm bưởi da xanh của huyện Tân Lạc được đóng gói, dán tem nhãn trước khi xuất khẩu sang thị trường EU.

Trải qua một năm có những thời điểm gặp bất lợi về thời tiết, nhưng nhờ ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật đã giúp các vườn cây ăn quả vẫn cho lứa quả căng mọng, đảm bảo chất lượng. Các mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP được mở rộng, giúp nâng cao giá trị quả có múi trên thị trường. Tại huyện Lương Sơn, từ năm 2023 đến nay, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX), tổ hợp tác (THT), sự nỗ lực, tích cực áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất của người trồng bưởi, nhờ vậy chất lượng quả thay đổi nhiều về độ ngọt, sản lượng, hình thức. Đồng chí Bùi Quốc Hoàn, Phó Chủ tịch UBND huyện Lương Sơn cho biết: Hiện có 3 vùng trồng bưởi trong chuỗi sản xuất, tiêu thụ sản phẩm bưởi huyện Lương Sơn đã được cấp mã số vùng trồng (MSVT) nội địa và xuất khẩu; cấp mã cơ sở đóng gói (CSĐG) và chứng nhận VietGAP, GlobalGAP. Năm 2024, huyện rà soát những diện tích đủ điều kiện để tiếp tục xây dựng và phát triển chuỗi sản xuất, tiêu thụ sản phẩm bưởi huyện Lương Sơn. Đồng thời, sử dụng hiệu ứng từ hoạt động xuất khẩu để đẩy mạnh tiêu thụ bưởi tại thị trường trong nước.

Tính đến tháng 2/2025, trên toàn tỉnh đã thực hiện kiểm tra, đánh giá và được nước nhập khẩu chấp thuận phê duyệt 48 MSVT cây có múi xuất khẩu với diện tích 332,48ha tại các huyện: Lương Sơn, Yên Thủy, Tân Lạc, Kim Bôi và thành phố Hòa Bình. Các thị trường đã cấp được cấp mã số gồm: Hoa Kỳ, EU, Newzaland, Hàn Quốc.

Để có kết quả trên, ngay từ đầu năm 2024, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (TT&BVTV) đã xây dựng, ban hành tài liệu hướng dẫn kỹ thuật canh tác bưởi theo tiêu chuẩn xuất khẩu. Những kỹ thuật sản xuất, phòng trừ dịch hại áp dụng cho từng giai đoạn sinh trưởng được phổ biến đến các doanh nghiệp, HTX, THT và nhà vườn tại các vùng sản xuất bưởi phục vụ xuất khẩu trên địa bàn để triển khai áp dụng đồng bộ. Hoạt động tập huấn, tuyên truyền, phổ biến các quy định về cấp và quản lý MSVT, mã số CSĐG, kiểm dịch thực vật và quy định của nước nhập khẩu được đẩy mạnh.

Ngoài ra, Chi cục TT&BVTV thành lập các nhóm trên ứng dụng zalo liên kết các HTX, THT, nhà vườn sản xuất cùng doanh nghiệp thu mua sản phẩm. Trong các nhóm liên kết đều có cán bộ kỹ thuật được phân công địa bàn sát sao kiểm tra, hướng dẫn kịp thời các nhà vườn. Đẩy mạnh phối hợp với Phòng Nông nghiệp và Môi trường các huyện, thành phố thực hiện tốt công tác cấp, quản lý và giám sát các MSVT và mã số CSĐG cây có múi phục vụ xuất khẩu.

Với việc triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, niên vụ 2024 - 2025, tổng sản lượng quả có múi thu hoạch trong toàn tỉnh ước đạt 202.040 tấn; trong đó sản lượng cam đạt 93.961 tấn, sản lượng bưởi đạt 108.079 tấn. So với niên vụ 2023 - 2024, sản lượng cam bằng 91,54%, sản lượng bưởi bằng 118,28%. Liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm quả có múi trong niên vụ được chuyển dịch từ hình thức tiêu thụ không có nhãn mác, nguồn gốc sang hình thức tiêu thụ có nhãn hiệu, thương hiệu của cơ sở, HTX. Cụ thể, tiêu thụ qua hợp đồng giữa các công ty, HTX, trang trại với các doanh nghiệp, siêu thị chiếm khoảng 22% sản lượng; tiêu thụ qua các tiểu thương hợp tác với nhà vườn chiếm 50%; qua kênh bán lẻ trực tiếp từ các nhà vườn khoảng 25%... Thị trường tiêu thụ chủ yếu tập trung tại Hà Nội, Hải Phòng và các tỉnh lân cận. Trong lĩnh vực xuất khẩu, toàn tỉnh đã xuất khẩu 78 tấn quả có múi các loại sang thị trường Hoa Kỳ, EU, Anh quốc, Malaysia (bằng 125% so với niên vụ 2023 - 2024).

Đồng chí Nguyễn Hồng Yến, Chi cục Trưởng Chi cục TT&BVTV tỉnh cho biết: Niên vụ 2024 - 2025, chất lượng và mẫu mã sản phẩm các loại quả có múi được cải tiến và thay đổi rõ rệt. Nhờ đó ngoài mục tiêu xuất khẩu, sức tiêu thụ và giá bán tại thị trường trong nước cũng được cải thiện cao hơn nhiều lần so với sản phẩm cùng loại trên thị trường. Điển hình như sản phẩm bưởi Diễn tại vùng sản xuất Đại Đồng (xã Ngọc Lương, Yên Thủy), một số vùng trồng tham gia chuỗi sản xuất, tiêu thụ sản phẩm bưởi tại huyện Lương Sơn và bưởi đỏ Tân Lạc có giá bán trung bình từ 9.000 - 14.000 đồng/quả. Đến tháng 2/2025 đã cơ bản tiêu thụ hết sản lượng cam, bưởi của tỉnh. Hiện còn một số diện tích cam Xã Đoài tiếp tục thu hoạch và diện tích cam V2 thu hoạch trong tháng 3, tháng 4.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được vẫn còn những khó khăn, hạn chế trong canh tác, thị trường tiêu thụ và đáp ứng các điều kiện xuất khẩu quả có múi. Do đó, ngành nông nghiệp đã đưa ra các giải pháp thực hiện để hoàn thành mục tiêu trong năm 2025 là phấn đấu sản lượng quả có múi đủ tiêu chuẩn và được xuất khẩu tối thiểu đạt 300 tấn. Duy trì 100% MSVT, cấp mới 10 mã số. Phấn đấu có CSĐG đủ điều kiện cấp mã số vào thị trường EU...

Thu Hằng