Thúc đẩy hoạt động thanh toán biên mậu tại Lào Cai

Các đại biểu tham dự Hội thảo

Tham dự Hội thảo, về phía Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN), hội thảo có sự tham dự của ông Đỗ Quang Huy, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh Khu vực 4, ông Bùi Văn Khoa, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Khu vực 5. Về phía Vietcombank Lào Cai, có sự tham dự của ông Vũ Tiến Dũng, Giám đốc Chi nhánh, cùng các Phó Giám đốc Chi nhánh. Về phía Học viện Ngân hàng, có PGS.TS. Bùi Hữu Toàn, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Học viện; PGS.TS. Phạm Thị Hoàng Anh, Phó Giám đốc phụ trách Ban Giám đốc và PGS.TS. Nguyễn Thanh Phương – Phó Giám đốc Học viện. Bên cạnh đó, hội thảo còn có sự tham dự của lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Học viện Ngân hàng cùng đông đảo cán bộ, giảng viên và các chuyên gia, nhà khoa học và đặc biệt có hơn 30 doanh nghiệp xuất nhập khẩu trên địa bàn tỉnh Lào Cai quan tâm đến tham gia hội thảo.

Ông Đỗ Quang Huy, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh Khu vực 4 phát biểu tại Hội thảo

Phát biểu khai mạc Hội thảo, PGS.TS Bùi Hữu Toàn nhấn mạnh, trong bối cảnh toàn cầu hóa và số hóa mạnh mẽ, hoạt động thanh toán xuyên biên giới được coi là “huyết mạch” của thương mại quốc tế. Xét về vị trí địa lý, Việt Nam có chung đường biên giới với 03 quốc gia (Trung Quốc, Lào, Campuchia), khiến các giao dịch thương mại - dịch vụ, trao đổi tiền tệ diễn ra hàng ngày vô cùng sôi động. Thương mại biên giới Việt - Trung chiếm khoảng 85% tổng kim ngạch thương mại biên giới của Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích, hoạt động này tiềm ẩn nhiều nguy cơ về an ninh tiền tệ, lừa đảo, rửa tiền và gian lận thương mại. Do đó, việc nghiên cứu và triển khai các giải pháp thích hợp để thúc đẩy thanh toán biên mậu không chỉ giúp doanh nghiệp địa phương mở rộng thị trường, mà còn góp phần tăng cường kết nối kinh tế vùng, tạo động lực cho phát triển thương mại – đầu tư song phương.

PGS.TS. Bùi Hữu Toàn phát biểu khai mạc Hội thảo

Tại Hội thảo, PGS.TS. Phạm Thị Hoàng Anh, Phó Giám đốc phụ trách Ban Giám đốc Học viện Ngân hàng đã cung cấp bức tranh tổng quan về khung pháp lý thanh toán biên mậu với Trung Quốc, Lào và Campuchia; chỉ ra các khó khăn trong việc xác minh đối tượng thanh toán (đặc biệt là thanh toán 3 bên) và sự hạn chế trong chuyển đổi phương thức thanh toán sang kỹ thuật số. Đồng thời, đưa ra khuyến nghị về việc chuẩn hóa quy trình KYC riêng cho biên mậu và đẩy mạnh ứng dụng QR code, kết nối thanh toán điện tử xuyên biên giới.

PGS.TS. Phạm Thị Hoàng Anh phát biểu tại Hội thảo

Từ thực tế công tác, ông Phí Đình Mạnh, Phó trưởng phòng Nghiệp vụ Hải quan, Chi cục Hải quan khu vực VII đã phân tích số liệu thực tế giai đoạn 2020-2025, cho thấy sự tăng trưởng ổn định của kim ngạch xuất nhập khẩu nhưng dòng chảy thanh toán tiền tệ (CNY) chủ yếu diễn ra một chiều ở khâu xuất khẩu. Đồng thời, đề xuất 4 giải pháp chiến lược, trong đó nhấn mạnh sự phối hợp liên ngành giữa Hải quan – Ngân hàng – Biên phòng để giám sát dòng tiền và hàng hóa hiệu quả.

Tuy nhiên, nhận diện các rủi ro an ninh như rửa tiền, đánh bạc qua biên giới và can thiệp hệ thống core banking cũng là một thách thức lớn đối với ngành Ngân hàng ở những khu vực đặc thù như Lào Cai. Ông Đỗ Quang Huy, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh Khu vực 4 nhấn mạnh, nguyên tắc “tự chịu trách nhiệm” của các Tổ chức tín dụng, yêu cầu thực hiện nghiêm túc quy định về Phòng chống rửa tiền (PCRT), tăng cường nhận diện khách hàng (KYC) và tuân thủ các yêu cầu thẩm tra đối ứng từ phía Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC).

Các đại biểu quan tâm tâm và đặt nhiều câu hỏi để các chuyên gia giải đáp

Bên cạnh đó, bà Lê Thị Kim Ngân, Trưởng phòng Dịch vụ khách hàng, Vietcombank Lào Cai đã chỉ ra những thách thức về hạ tầng kỹ thuật khi chưa có kết nối trực tiếp với ngân hàng Trung Quốc, dẫn đến quy trình thủ công và mất thời gian. Tham luận cũng nêu rõ khó khăn của khách hàng SME trong việc chứng minh mục đích chuyển tiền đối với các giao dịch bên thứ ba. Giải pháp đề xuất bao gồm đầu tư hệ thống kết nối trực tiếp và phát triển các sản phẩm chuyên biệt như tài khoản song tệ.

Có thể thấy, Hội thảo “Giải pháp thúc đẩy hoạt động thanh toán biên mậu cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu tỉnh Lào Cai” đã tập hợp nhiều ý kiến, tham luận sâu sắc đến từ các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp và chuyên gia trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng. Các ý kiến thống nhất cho rằng hoạt động thanh toán biên mậu đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc thúc đẩy xuất nhập khẩu, phát triển kinh tế biên giới, đồng thời góp phần tăng cường quan hệ kinh tế – thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Toàn cảnh Hội thảo

Qua các báo cáo và trao đổi, hội thảo đã chỉ ra một số khó khăn chủ yếu trong hoạt động thanh toán biên mậu hiện nay như: hạ tầng thanh toán chưa đồng bộ; mức độ sử dụng các công cụ thanh toán chính thức còn hạn chế; rủi ro tỷ giá và pháp lý; cùng với đó là nhu cầu nâng cao năng lực tài chính và hiểu biết nghiệp vụ của doanh nghiệp.

Các chuyên gia đánh giá, hội thảo là cơ sở quan trọng để các cơ quan chức năng và cộng đồng doanh nghiệp tỉnh Lào Cai tiếp tục nghiên cứu, triển khai các giải pháp cụ thể, phù hợp với đặc thù địa bàn; qua đó góp phần phát triển hoạt động thương mại biên giới an toàn, hiệu quả, bền vững, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế của tỉnh và khu vực.

Hương Giang