Thúc đẩy động lực tăng trưởng mới - góc nhìn từ thực tiễn phát triển kinh tế di sản của Quảng Ninh

Dự và chủ trì hội thảo, có: GS, TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh Vũ Đại Thắng; PGS, TS. Lê Hải Bình, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; PGS, TS. Nguyễn Ngọc Hà, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh Đặng Xuân Phương.

GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, phát biểu chỉ đạo và đề dẫn tại hội thảo

Kinh tế di sản là một động lực quan trọng của phát triển

Phát biểu chào mừng tại hội thảo, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Quảng Ninh Vũ Đại Thắng nhấn mạnh: Được ví như “một Việt Nam thu nhỏ”, Quảng Ninh có nhiều tiềm năng, thế mạnh, giá trị riêng biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh từ những yếu tố “thiên tạo” và “nhân tạo” như: vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long, vùng mỏ, địa chất, địa mạo, di sản Yên Tử gắn với Phật phái Trúc Lâm, mạng lưới 630 di tích lịch sử - văn hóa; yếu tố thuộc về cốt cách, con người Quảng Ninh, nhất là truyền thống “Kỷ luật và Đồng tâm” của Vùng Mỏ anh hùng... Những yếu tố này không chỉ tạo cơ hội phát triển dịch vụ tổng hợp hiện đại ngày càng giữ vai trò chủ đạo, phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn mà còn tạo nền tảng xây dựng một nền kinh tế di sản bền vững; Không chỉ góp phần bảo tồn giá trị văn hóa, lịch sử mà còn là động lực mạnh mẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, du lịch và xã hội.

Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh Vũ Đại Thắng phát biểu chào mừng tại hội thảo

Theo Bí thư Tỉnh ủy Vũ Đại Thắng, không phải ngẫu nhiên mà Hội thảo hôm nay được lựa chọn tổ chức tại Vân Đồn, một vùng đất lịch sử và văn hóa, nơi lưu giữ nhiều di sản văn hóa quý báu gắn liền với lịch sử phát triển của dân tộc. Thương cảng Vân Đồn – một trong những thương cảng đầu tiên và sầm uất nhất của Đại Việt là minh chứng cho sự phát triển giao thương quốc tế. Các lễ hội truyền thống như Lễ hội chùa Cái Bầu và các nghi lễ văn hóa của cộng đồng ngư dân mang lại sự hòa quyện giữa vẻ đẹp thiên nhiên kỳ vĩ với các giá trị văn hóa tâm linh, làm nên một vùng đất vừa linh thiêng, vừa đậm đà bản sắc dân tộc; đưa nơi đây trở thành điểm đến lý tưởng để du khách khám phá văn hóa, lịch sử, cảnh quan thiên nhiên độc đáo của Vân Đồn và Quảng Ninh.

Những minh chứng sống động này khẳng định giá trị di sản quý báu, phong phú của Quảng Ninh, đồng thời thể hiện tiềm năng và nguồn lực vượt trội - động lực mạnh mẽ để tỉnh tiếp tục vươn lên phát triển nhanh và bền vững; đặc biệt, hiện thực hóa mục tiêu duy trì tốc độ tăng trưởng GRDP bình quân hằng năm ở mức hai con số đến năm 2030, mở ra cơ hội giúp Quảng Ninh ghi dấu ấn kỳ tích trong giai đoạn mới; khẳng định vị thế tiên phong, trở thành hình mẫu phát triển tiêu biểu của cả nước.

Toàn cảnh hội thảo

Theo Bí thư Tỉnh ủy Vũ Đại Thắng, việc xác định ra con đường và giải pháp hiệu quả để Quảng Ninh hiện thực hóa các mục tiêu phát triển không chỉ mang ý nghĩa riêng cho địa phương, mà còn góp phần quan trọng vào việc đạt được các mục tiêu chiến lược của đất nước đến năm 2030 và tầm nhìn 2045, như tinh thần trong Văn kiện Đại hội XIII và dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng.

Với ý nghĩa đó, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh đánh giá cao việc hội thảo đã mạnh dạn đặt ra cách tiếp cận kinh tế di sản – một góc nhìn mới mẻ, rất thú vị và đầy tiềm năng trong bối cảnh Việt Nam. Thực tiễn và kinh nghiệm của tỉnh Quảng Ninh, lãnh đạo tỉnh mong muốn, các nhà khoa học, các đại biểu tập trung thảo luận làm sáng tỏ nhận thức về kinh tế di sản là một động lực quan trọng của phát triển kinh tế - xã hội; phát huy vai trò của các chủ thể trong phát triển kinh tế di sản; xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách về nguồn lực phát triển kinh tế di sản; tiếp tục làm sáng tỏ, sâu sắc hơn kinh nghiệm phát triển kinh tế di sản của tỉnh Quảng Ninh có thể nhân rộng ra cả nước.

Các đại biểu dự hội thảo

Phát biểu chỉ đạo và đề dẫn tại hội thảo, GS, TS. Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương nhấn mạnh: Thời gian qua, các di sản văn hóa và thiên nhiên đã phát huy vai trò quan trọng đối với sự phát triển đất nước. Với quốc tế, các di sản góp phần lan tỏa sức mạnh mềm Việt Nam với bạn bè quốc tế. Ở trong nước, các di sản đã góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đẩy mạnh công tác đối ngoại và bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Nhìn từ Quảng Ninh, thực tiễn phát triển kinh tế di sản của tỉnh trong thời gian qua đã cho thấy tư duy vượt trước của tỉnh, để lại nhiều kinh nghiệm quý cho các địa phương trong cả nước. Rõ nét nhất, tỉnh đã thể hiện tư duy đột phá và tầm nhìn chiến lược về một mô hình phát triển bền vững, rõ nét ngay từ các quy hoạch chiến lược của tỉnh, gắn liền với quá trình chuyển đổi từ "kinh tế nâu" sang "kinh tế xanh". Tỉnh tiên phong trong việc huy động nguồn lực và áp dụng hiệu quả các mô hình đối tác công - tư (PPP) để phát triển kinh tế di sản, đặc biệt trong lĩnh vực phát triển hạ tầng giao thông gắn liền với hạ tầng du lịch và bảo tồn di sản. Tỉnh đã đặt cộng đồng địa phương vào vị trí trung tâm trong chiến lược bảo vệ, quản lý và khai thác di sản, tạo ra mối quan hệ gắn kết bền vững giữa người dân và di sản. Tỉnh đã tiên phong ứng dụng công nghệ và đẩy mạnh chuyển đổi số trong phát triển kinh tế di sản; tạo bước đột phá trong quản lý và quảng bá, truyền thông giá trị di sản...

Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh Đặng Xuân Phương phát biểu tại Hội thảo

Tháo gỡ các mâu thuẫn, lực cản để kinh tế di sản phát triển

Theo thông tin từ Ban tổ chức, Hội thảo khoa học “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về thúc đẩy động lực tăng trưởng mới - góc nhìn từ thực tiễn phát triển kinh tế di sản của tỉnh Quảng Ninh” đã nhận được gần 80 bài tham luận. Các bài viết được đánh giá là có sự đầu tư công phu, có chất lượng tốt, giàu hàm lượng khoa học, kinh nghiệm thực tiễn phong phú, đã kiến giải sâu sắc, nhiều chiều.

Thảo luận trực tiếp tại hội thảo, các đại biểu cũng đã tập trung làm rõ những vấn đề xung quanh khái niệm, vị trí, vai trò, những yếu tố ảnh hưởng và kinh nghiệm các địa phương và quốc gia trên thế giới trong phát triển kinh tế di sản - động lực tăng trưởng quan trọng trong xu thế phát triển xanh trên thế giới. Đồng thời, đưa ra các phân tích sâu sắc về thực trạng phát triển kinh tế di sản tại tỉnh Quảng Ninh thời gian qua, trong đó, đánh giá được thành tựu, hạn chế cùng các nguyên nhân của các thành tựu, hạn chế đó; làm rõ những vấn đề đặt ra, phát hiện những điểm nghẽn, các mâu thuẫn, lực cản trong phát triển kinh tế di sản.

Phiên thảo luận trực tiếp tại hội thảo

Các giải pháp, khuyến nghị đưa ra qua thảo luận đã hướng đến tháo gỡ những điểm nghẽn, các mâu thuẫn, lực cản về cơ chế, chính sách và trong thực thi các cơ chế, chính sách để tỉnh Quảng Ninh phát huy tối đa hiệu quả nguồn lực kinh tế di sản. Trong đó, cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, di sản thiên nhiên; nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về phát huy giá trị di sản văn hóa trong phát triển kinh tế - xã hội; nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác bảo tồn, phục dựng, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể; hoàn thiện và bổ sung các văn bản luật, quy chế, quy định ở cấp quốc gia và các cấp chính quyền địa phương để bảo vệ đầy đủ cho di sản thế giới; xây dựng các kế hoạch quản lý phù hợp với sự tham gia của các bên liên quan; đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong phát triển kinh tế di sản; đổi mới, phát triển sản phẩm, dịch vụ kết hợp di sản đầu tư nguồn lực con người và nguồn lực tài chính cho bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị di sản; nghiên cứu và giải quyết mối quan hệ liên vùng, liên cấp, liên ngành trong quản trị địa phương…

Theo PGS.TS Lê Hải Bình, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, các ý kiến là những kinh nghiệm hết sức quý báu, tâm huyết để Quảng Ninh tìm các điểm nghẽn về thể chế, cơ chế chính sách đặc thù đối với việc thu hút đầu tư trong lĩnh vực kinh tế di sản; tận dụng hạ tầng giao thông để xây dựng liên kết vùng di sản tạo thành những sản phẩm du lịch bền vững, gắn chặt với bảo tồn và phát huy hơn nữa các giá trị di sản văn hóa vật thể, phi vật thể; tạo ra các sản phẩm văn hóa đặc trưng gắn với giá trị riêng có của từng vùng miền, văn hóa giai cấp công nhân Vùng mỏ và các mô hình cung cấp dịch vụ số đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số; từng bước xây dựng nền móng ngành công nghiệp văn hóa giàu bản sắc, đa dạng sản phẩm văn hóa từ các sản phẩm thủ công truyền thống đến các sản phẩm tiên tiến, hiện đại phù hợp với kỷ nguyên số hóa, phù hợp với nhiều đối tượng, thành phần đưa ngành này trở thành động lực mới, mũi nhọn đột phá trong phát triển kinh tế di sản.

PGS.TS Lê Hải Bình, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản, phát biểu bế mạc hội thảo

PGS.TS Lê Hải Bình, cho biết: Ban tổ chức hội thảo sẽ được chắt lọc các kiến nghị, đề xuất để gửi đến các cơ quan chức năng nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đổi mới cơ chế, chính sách; góp phần cùng tỉnh Quảng Ninh nói riêng, cả nước nói chung phát triển hiệu quả kinh tế di sản; tạo động lực tăng trưởng mới, cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Mạnh Tuân