Thúc đẩy các dự án xanh

Nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy phát triển các dự án xanh. Ảnh: Hạ Lan.

Theo đó dự thảo nghị định bao gồm 12 điều, quy định về hỗ trợ lãi suất cho các doanh nghiệp (DN) thuộc khu vực kinh tế tư nhân, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh khi vay vốn thông qua các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, để thực hiện những dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn ESG, theo quy định của Thủ tướng Chính phủ. Khác với các gói hỗ trợ trước, vốn chủ yếu đi qua kênh ngân hàng thương mại hoặc Ngân hàng Chính sách xã hội, lần này cơ chế hỗ trợ lãi suất được thiết kế thông qua các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách.

Cụ thể, nhóm đối tượng trên được giảm lãi suất 2% khi vay vốn qua các quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách có hoạt động cho vay được thành lập, tổ chức và hoạt động theo quy định của pháp luật bao gồm: Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa; Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam; Quỹ Bảo vệ môi trường tại địa phương; Quỹ Đầu tư phát triển địa phương; các Quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách khác... có hoạt động cho vay do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định thành lập theo quy định của pháp luật.

Nội dung dự thảo cũng nêu rõ, khách hàng chỉ được hỗ trợ khi khoản vay nhằm thực hiện dự án đã được cơ quan có thẩm quyền xác nhận là dự án xanh, tuần hoàn hoặc đáp ứng tiêu chuẩn ESG. Danh sách các dự án này sẽ được Bộ Nông nghiệp và Môi trường công bố công khai. Cùng với đó phải đáp ứng điều kiện như: khoản vay chưa từng được hỗ trợ lãi suất theo chính sách khác, có mức lãi suất vay tối thiểu 2%/năm, có phát sinh dư nợ từ thời điểm nghị định có hiệu lực, và khách hàng phải sử dụng vốn đúng mục đích. Nếu khoản vay quá hạn hoặc dự án bị loại khỏi danh mục xanh, hỗ trợ lãi suất sẽ bị dừng lại.

Về dự thảo nghị định hỗ trợ lãi suất cho DN khu vực kinh tế tư nhân, cá nhân, hộ kinh doanh để thực hiện dự án xanh, tuần hoàn, áp dụng khung ESG, giới chuyên gia kinh tế cho rằng, cần quy định thật cụ thể nội dung này, làm rõ phương thức hỗ trợ trực tiếp hay gián tiếp, nếu không sẽ rất khó triển khai vì kinh nghiệm cho thấy hiệu quả hỗ trợ bằng chính sách này trước đây rất thấp.

Ông Trần Văn Khải - Phó chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, kiến nghị sửa Điều 9 để mở rộng phạm vi hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho cả các dự án đổi mới công nghệ, chuyển đổi số quy mô lớn của doanh nghiệp tư nhân. Theo ông Khải, DN được hỗ trợ lãi suất 2%/năm khi vay vốn thực hiện dự án đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số hoặc dự án xanh, tuần hoàn đáp ứng tiêu chí ESG… sẽ khuyến khích DN mạnh dạn đầu tư vào công nghệ mới, chuyển đổi số, qua đó thúc đẩy năng suất và sức cạnh tranh.

Ông Khải cũng đề nghị nghiên cứu bổ sung cơ chế hoạt động của quỹ phát triển DN nhỏ và vừa và các loại hình quỹ hỗ trợ DN khác để phối hợp với các ngân hàng thương mại triển khai hiệu quả chính sách hỗ trợ lãi suất, nghiên cứu hình thức hỗ trợ thông qua ngân hàng hoặc hỗ trợ trực tiếp cho DN.

Nhiều ý kiến cho rằng, cần tăng cường ưu đãi thuế cho công nghệ sạch, kinh tế xanh (Điều 12). Cụ thể là cho phép DN được khấu trừ 150% chi phí cho hoạt động đổi mới, nâng cấp công nghệ nhằm tiết kiệm năng lượng, giảm ô nhiễm, bảo vệ môi trường khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

NAM ANH