Trứng gà Ba Huân: Từ gánh hàng rong đến biểu tượng ngành trứng Việt

Với hành trình hơn 50 năm, nữ doanh nhân Ba Huân đã đưa quả trứng quen thuộc trở thành sản phẩm thương hiệu, không chỉ thay đổi cái nhìn của người tiêu dùng mà còn góp phần khẳng định vị thế nông sản Việt trên bản đồ thực phẩm sạch.

Trong bữa cơm gia đình Việt, quả trứng gà hiện diện như một nguyên liệu thân thuộc. Nó giản dị đến mức người ta thường quên rằng, để có một quả trứng an toàn trên bàn ăn, phía sau có thể là cả một câu chuyện dài về nông nghiệp, về tâm huyết và cả những bước đi táo bạo.

Trong muôn vàn câu chuyện có quyết tâm của một người phụ nữ xuất thân từ một gia đình nông dân nghèo khó ở Long An - bà Phạm Thị Huân (sinh năm 1954), hay còn được gọi với cái tên quen thuộc "bà Ba Huân".

Khát vọng chuẩn hóa ngành trứng từ gánh hàng rong nhỏ

Ngược thời gian hơn 50 năm trước, do hoàn cảnh gia đình khó khăn, bà Huân bỏ học từ sớm để theo mẹ đi bán trứng trên gánh hàng rong. Mỗi ngày, bà rong ruổi từ Long An sang Tiền Giang, Đồng Tháp rồi lên tận Thành phố Hồ Chí Minh để gom trứng, chở đi phân phối cho tiểu thương. Đến năm 1982, bà thành lập vựa trứng gia cầm lớn ở Tp.HCM, đặt tên là Ba Huân. Ba năm sau, cơ sở này chuyển đổi thành đơn vị thu mua và phân phối trứng chuyên nghiệp.

Doanh nhân Phạm Thị Huân (Ba Huân).

Doanh nhân Phạm Thị Huân (Ba Huân).

Đầu những năm 2000, khi Việt Nam hội nhập mạnh mẽ, vấn đề an toàn thực phẩm bắt đầu trở thành mối quan tâm lớn. Dịch cúm gia cầm bùng phát khiến người tiêu dùng hoang mang, ngành trứng lao đao. Nhưng trong thách thức, bà Huân lại nhìn thấy cơ hội.

Sau thời gian làm ăn khấm khá, đến năm 2001, bà quyết định nâng cấp vựa trứng gia cầm lên thành doanh nghiệp. Năm 2003, trước khủng hoảng dịch cúm H5N1, nhiều nông hộ nuôi gà vịt lấy trứng phá sản. Không đành lòng nhìn cảnh đó, bà Ba Huân đã táo bạo đầu tư hàng triệu USD nhập dây chuyền xử lý và tiệt trùng trứng hiện đại từ châu Âu, một quyết định mà nhiều người khi ấy gọi là "điên rồ".

Đầu tư công nghệ cao cho một sản phẩm bình dân như trứng gần như chưa từng có ở Việt Nam. Nhưng bà tin rằng chỉ có công nghệ mới tạo nên sự khác biệt và xây dựng niềm tin của người tiêu dùng.

Dây chuyền công nghệ này tự động hóa hoàn toàn, xử lý trứng sạch đến 99,9% theo tiêu chuẩn quốc tế, với công suất 65.000 trứng/giờ. Năm 2009, công ty mua thêm dây chuyền thứ hai, công suất gấp đôi: 120.000 trứng/giờ. Đây chính là bước ngoặt đưa "trứng gà Ba Huân" từ hàng hóa nông sản trở thành sản phẩm thương hiệu.

Không chỉ dừng lại ở trứng, Ba Huân còn mở rộng sang thịt gà tươi, lạp xưởng xúc xích, chà bông gà, bột trứng, bánh flan và một số sản phẩm ăn nhanh từ gia cầm.

"Làm trứng cũng phải có tâm như nuôi con"

Tháng 2/2006, Công ty Cổ phần Ba Huân chính thức được thành lập với vốn điều lệ 129 tỷ đồng, trong đó bà Phạm Thị Huân góp 122 tỷ, sở hữu 94,57%. Phần còn lại do 5 cổ đông cá nhân nắm giữ.

Trong một cuộc phỏng vấn, bà Huân từng chia sẻ: "Làm trứng cũng phải có tâm như nuôi con. Nếu không sạch, không an toàn thì không thể mang ra thị trường cho người dân ăn được". Triết lý giản dị ấy đã giúp Ba Huân kiên định với con đường phát triển thực phẩm sạch.

Hiện, Công ty Ba Huân đã xây dựng một hệ sinh thái xoay quanh ngành gia cầm, từ trứng sạch, trứng tiệt trùng, trứng gà Omega, đến các sản phẩm chế biến và thịt gà.

Hiện, Công ty Ba Huân đã xây dựng một hệ sinh thái xoay quanh ngành gia cầm, từ trứng sạch, trứng tiệt trùng, trứng gà Omega, đến các sản phẩm chế biến và thịt gà.

Ở Việt Nam, không nhiều sản phẩm nông nghiệp thành công trong việc tạo dựng thương hiệu riêng biệt. Người ta nhớ đến gạo ST25, cà phê Trung Nguyên, nước mắm Phú Quốc… và trong danh sách ít ỏi đó, trứng gà Ba Huân là một cái tên đặc biệt.

Bà từng nói: "Người nông dân Việt không thiếu sự giỏi giang, cái họ thiếu là công nghệ và cơ hội. Tôi chỉ muốn đi trước một bước để chứng minh rằng, nông sản Việt Nam cũng có thể mang tầm quốc tế".

Hiện, Ba Huân đã xây dựng một hệ sinh thái xoay quanh ngành gia cầm, từ trứng sạch, trứng tiệt trùng, trứng gà Omega, đến các sản phẩm chế biến và thịt gà sạch.

Trong một lần nhớ lại hành trình nhiều gian khó, bà cười hiền: "Có lúc tưởng chừng bỏ cuộc, nhưng nghĩ đến hàng triệu bữa cơm gia đình cần quả trứng sạch, tôi lại có thêm sức mạnh để đi tiếp".

Quote: Người nông dân Việt không thiếu giỏi giang, cái họ thiếu là công nghệ và cơ hội. Tôi chỉ muốn đi trước một bước để chứng minh rằng, nông sản Việt Nam cũng có thể mang tầm quốc tế".

Sự đổ vỡ của một liên minh

Tuy nhiên, hành trình của Ba Huân không phải lúc nào cũng bằng phẳng. Một trong những biến cố đáng chú ý nhất là cuộc hợp tác rồi chia tay chóng vánh với VinaCapital.

Tháng 2/2018, Quỹ Vietnam Opportunity Fund (VOF) do VinaCapital quản lý đã đầu tư 32,5 triệu USD để mua cổ phần Công ty Ba Huân. Theo kế hoạch, VOF còn dự định rót thêm vốn trong vòng 12 tháng tiếp theo. Nhưng chỉ 6 tháng sau, Ba Huân bất ngờ gửi văn bản lên Thủ tướng đề nghị chấm dứt thỏa thuận, cho rằng phía quỹ đầu tư có ý định chiếm quyền quản lý.

Theo phía Ba Huân, bản hợp đồng tiếng Việt có một số điều khoản bất lợi so với bản tiếng Anh, trong đó đáng chú ý là cam kết tỉ suất hoàn vốn 22%/năm, gấp ba lần lãi suất ngân hàng. Nếu không đạt, công ty phải trả lại vốn kèm lãi hoặc chuyển giao tối thiểu 51% cổ phần.

Tính đến cuối năm 2024, vốn điều lệ của Ba Huân đã tăng lên gần 1.471 tỷ đồng

Tính đến cuối năm 2024, vốn điều lệ của Ba Huân đã tăng lên gần 1.471 tỷ đồng

Mặc dù VinaCapital khẳng định không có ý định thâu tóm, phía Ba Huân cho biết quá trình đàm phán trở nên căng thẳng và gây nhiều khó khăn. Cuối cùng, sau một thời gian thương lượng, hai bên đường ai nấy đi, khép lại một thương vụ M&A ngắn ngủi.

Sau "cú vấp" trong liên minh, Ba Huân không vì thế mà chững lại. Trái lại, doanh nghiệp tiếp tục củng cố nền tảng tài chính. Theo dữ liệu công bố cuối năm 2024, vốn điều lệ của Ba Huân đã tăng lên gần 1.471 tỷ đồng, 100% vốn tư nhân. Người đại diện pháp luật hiện tại là ông Trần Việt Hưng (sinh năm 1985), còn bà Phạm Thị Huân giữ vai trò Chủ tịch HĐQT.

Doanh nghiệp hiện sở hữu 3 nhà máy cùng 3 trang trại chăn nuôi công nghệ cao ở Bình Dương, Bến Lức và Thạnh Hóa (Long An). Tổng quỹ đất quản lý lên tới 100 ha, tổng tài sản khoảng 2.500 tỷ đồng.

Theo số liệu tài chính hiếm hoi được công bố, năm 2009, doanh thu công ty đạt 148 tỷ đồng, lợi nhuận 391 triệu đồng. Đến năm 2018, doanh thu tăng lên 1.245 tỷ, lợi nhuận hơn 20 tỷ đồng.

Có thể thấy, câu chuyện của bà Ba Huân cũng là câu chuyện của hàng triệu nông dân Việt, từ những gánh hàng nhỏ, từ sự nhẫn nại và quyết tâm, đã tạo nên một thương hiệu. Điều đó khẳng định rằng, nếu có khát vọng và sự bền bỉ, sản phẩm nông nghiệp giản dị nhất cũng có thể bước ra ánh sáng thương hiệu.

Nguyễn Phương Anh

Nguồn Người Đưa Tin: https://nguoiduatin.vn/trung-ga-ba-huan-tu-ganh-hang-rong-den-bieu-tuong-nganh-trung-viet-204251009161318185.htm