Thuận lợi từ Quy chế thi tốt nghiệp THPT

Thí sinh thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Ảnh: Xuân Phú.

Hiện đại hóa và đồng bộ hóa hệ thống tổ chức thi

Quy chế cho phép đăng ký dự thi qua cổng thông tin điện tử. Điều này giảm thiểu thời gian và công sức cho học sinh, nhà trường, đồng thời hạn chế các sai sót trong việc nhập liệu thủ công.

Sử dụng hệ thống quản lý thi giúp Bộ GD&ĐT theo dõi toàn diện, giảm thiểu tình trạng thất lạc dữ liệu và tăng tính minh bạch.

Giảm buổi thi, môn thi, tăng số môn học được sử dụng trong Kỳ thi

Tổ chức Kỳ thi thành 3 buổi thi (giảm 1 buổi thi so với trước đây), gồm 1 buổi thi môn Ngữ Văn, 1 buổi thi môn Toán và 1 buổi tổ chức bài thi tự chọn. Thí sinh dự thi sẽ được sắp xếp theo tổ hợp bài thi tự chọn để tối ưu phòng thi, điểm thi.

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 sẽ có 11 môn học được sử dụng, tăng thêm 2 môn so với trước đây (9 môn); tuy nhiên, thí sinh chỉ phải thi 4 môn. Tin học và Công nghệ lần đầu tiên được đưa vào Kỳ thi tốt nghiệp THPT. Thay đổi này tạo thuận lợi cho thí sinh trong việc lựa chọn môn thi tốt nghiệp.

Việc giảm buổi thi, môn thi giúp giảm áp lực, giảm chi phí xã hội nhưng vẫn bảo đảm chất lượng Kỳ thi.

Thông tư ban hành Quy chế thi tốt nghiệp THPT ghi rõ điều khoản chuyển tiếp. Theo đó, thí sinh học Chương trình GDPT 2006 nhưng chưa tốt nghiệp THPT vẫn được thi theo đề thi của Chương trình GDPT 2006, vẫn được áp dụng Quy chế thi tốt nghiệp đã được ban hành trong các Thông tư trước đây.

Đối với thí sinh đã có bằng tốt nghiệp THPT và/hoặc bằng tốt nghiệp trung cấp có nguyện vọng dự thi Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 để làm cơ sở đăng ký xét tuyển sinh, được chọn dự thi theo đề thi của Chương trình GDPT 2006 hoặc đề thi theo chương trình GDPT 2018.

Điều này tạo điều kiện rất thuận lợi cho các thi sinh đã hoàn thành chương trình Chương trình GDPT 2006 nhưng chưa tốt nghiệp và các các thí sinh đã tốt nghiệp theo Chương trình GDPT 2006 nhưng muốn thi để lấy kết quả xét tuyển sinh đại học, cao đẳng. Tuy nhiên, điều này chỉ áp dụng cho kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025.

Tăng tỷ lệ sử dụng điểm đánh giá quá trình (học bạ)

Từ 2025, sử dụng kết hợp điểm đánh giá quá trình (học bạ) và kết quả thi trong xét công nhận tốt nghiệp theo tỷ lệ 50-50. Điểm trung bình học bạ các năm được tính theo trọng số.

Việc tăng tỷ lệ sử dụng điểm đánh giá quá trình (học bạ) từ 30% lên 50% để đánh giá sát hơn về năng lực người học theo Chương trình GDPT 2018 (gồm nhiều năng lực khác mà bài thi tốt nghiệp không đánh giá hết).

Bên cạnh đó, điểm học bạ các năm lớp 10, lớp 11 cũng được sử dụng (với trọng số nhỏ hơn của lớp 12) thay vì chỉ của lớp 12 như trước đây. Thay đổi này có tác dụng thúc đẩy việc dạy và học ngay từ khi học sinh bước vào bậc học trung học phổ thông. Đây là thay đổi mang tính đột phá, khoa học, logic và toàn diện.

Chứng chỉ ngoại ngữ không được quy đổi thành điểm 10

Chứng chỉ ngoại ngữ vẫn được tiếp tục sử dụng để miễn thi trong xét công nhận tốt nghiệp nhưng không được quy đổi thành điểm 10 trong xét công nhận tốt nghiệp như trước đây; công thức tính điểm xét tốt nghiệp không có điểm ngoại ngữ trong trường hợp này.

Cách thức này tiếp tục khuyến khích việc học ngoại ngữ nhưng hướng tới công bằng hơn trong xét đỗ tốt nghiệp. Ví dụ, trước đây, học sinh có chứng chỉ IELTS 4.0 cũng quy đổi thành điểm 10 như học sinh đạt điểm IETLS 8.5.

Học sinh Trường PTDT nội trú THPT tỉnh Hòa Bình.

Bỏ cộng điểm chứng chỉ nghề đối với tất cả các thí sinh

Về điểm khuyến khích, bỏ cộng điểm chứng chỉ nghề đối với tất cả các thí sinh; bỏ cộng điểm chứng chỉ tin học, ngoại ngữ, bằng trung cấp nghề đối với thí sinh Giáo dục thường xuyên.

Nội dung này nhằm phù hợp với Chương trình GDPT 2018, đồng thời tạo sự bình đẳng bởi học sinh tốt nghiệp hệ giáo dục chính quy và thường xuyên đều được cấp chung một loại bằng tốt nghiệp.

Thí sinh người nước ngoài sử dụng chứng chỉ tiếng Việt để miễn thi Ngữ văn trong xét công nhận tốt nghiệp THPT

Nội dung này nhằm tạo điều kiện thuận lợi trong việc xét công nhận tốt nghiệp cho người nước ngoài học chương trình giáo dục phổ thông ở Việt Nam nhưng vẫn bảo đảm được học vấn cơ bản của môn Ngữ văn thông qua việc học môn Ngữ văn trên lớp và việc thi để lấy chứng chỉ tiếng Việt.

Thêm phương thức vận chuyển đề thi

Lần đầu tiên trong Kỳ thi tốt nghiệp THPT có thêm phương thức vận chuyển đề thi từ địa điểm Hội đồng ra đề thi tới điểm in sao đề thi của 63 tỉnh thành qua hệ thống đường truyền mã hóa và bảo mật của Ban Cơ yếu Chính phủ.

Đây là một bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ vào các khâu trọng yếu của quy trình tổ chức Kỳ thi. Phương thức vận chuyển đề thi mới này giúp chuyển đề thi gốc nhanh, kịp thời, giảm bớt được thời gian và nhân sự vận chuyển đề thi như phương pháp truyền thống đang áp dụng.

Đồng thời, đây cũng là bước chuẩn bị từ sớm, từ xa và quan trọng trong việc thực hiện phương án thi theo lộ trình chuyển đổi hình thức từ thi trên giấy sang thi trên máy tính đã công bố.

Thay đổi về đề thi

Ngoài dạng thức câu hỏi trắc nghiệm nhiều lựa chọn (4 phương án, chọn 1), đã quen thuộc với học sinh và được áp dụng nhiều năm qua, sẽ có thêm 2 dạng thức câu hỏi trắc nghiệm mới.

Trong đó, dạng thứ nhất gồm các câu hỏi trắc nghiệm dạng đúng/sai (mỗi câu hỏi có 4 ý, học sinh phải trả lời đúng/sai đối với từng ý của câu hỏi).

Dạng thứ hai là các câu hỏi trắc nghiệm dạng trả lời ngắn (gần với dạng câu hỏi tự luận, học sinh điền nội dung trả lời vào phiếu).

Thời gian làm bài môn ngữ văn là 120 phút, môn toán 90 phút, các môn còn lại 50 phút/môn.

Thuận lợi và khó khăn

Thầy Đào Tuấn Sơncho rằng, một thuận lợi cơ bản của Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là các quy định về Kỳ thi được Bộ GD&ĐT ban hành chi tiết, giúp các nhà trường dễ dàng triển khai đến từng cán bộ, giáo viên, học sinh.

Ngành Giáo dục đã chủ động từ sớm về công tác chuẩn bị cho Kỳ thi, công tác tuyên truyền phổ biến trong ngành và toàn xã hội. Vì vậy, hiện nay toàn thể giáo viên, học sinh và phụ huynh học sinh cơ bản đã hiểu rõ về Kỳ thi này.

Hệ thống đăng ký dự thi, quản lý dữ liệu thí sinh đã được triển khai đầy đủ, tăng hiệu quả và giảm sai sót.

Từ những kỳ thi trước, các nhà trường đã được trang bị đầy đủ phòng thi, bàn ghế, thiết bị giám sát, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tổ chức thi.

Ngoài ngành Giáo dục thì các ban, ngành, đoàn thể khác cùng tham gia và phối hợp rất tích cực để tổ chức Kỳ thi, đảm bảo Kỳ thi diễn ra nghiêm túc, thuận lợi.

Tuy nhiên, triển khai Kỳ thi năm nay có khó khăn bởi đây là năm đầu tiên thí sinh thi tốt nghiệp THPT theo Chương trình GDPT 2018. Nhà trường cần đảm bảo hệ thống cơ sở dữ liệu và hạ tầng công nghệ thông tin đáp ứng được yêu cầu thi mới, đặc biệt là việc lưu trữ và quản lý thông tin thí sinh, kết quả thi.

Quy chế mới có thể yêu cầu nhà trường thay đổi cách thức tổ chức thi, tăng cường các biện pháp bảo mật, chống gian lận trong kỳ thi. Điều này đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng và nâng cao năng lực cho cán bộ coi thi. Giáo viên, cán bộ giám sát thi cần được tập huấn về Quy chế mới để hiểu rõ và thực hiện chính xác các quy định trong Kỳ thi. Với học sinh, cấu trúc, định dạng đề thi mới nên học sinh cần thời gian làm quen… Như vậy, nhà trường và học sinh cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng để chuẩn bị tốt nhất cho Kỳ thi đổi mới.

Hải Bình