Thủ tướng: Việt Nam phải bắt kịp tiến trình đổi mới sáng tạo

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Ngày hội Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2024. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Sáng 1/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự Lễ khai mạc Ngày hội Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2024 và kỷ niệm 5 năm thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) do Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KĐ&ĐT) tổ chức.

Tại đây, Thủ tướng nhấn mạnh Đảng, Nhà nước luôn đặc biệt quan tâm đến khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, coi đây là một trong những quốc sách hàng đầu cho phát triển nhanh và bền vững, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

“Đổi mới sáng tạo là một trong những yếu tố quan trọng nhất góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của từng chủ thể, từng doanh nghiệp, cũng như toàn bộ nền kinh tế”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Định hướng phát triển chung của thế giới

Trong bối cảnh hiện nay, người đứng đầu Chính phủ nêu rõ đổi mới sáng tạo là xu thế tất yếu khách quan không thể đảo ngược, là định hướng phát triển chung của toàn thế giới.

Đối với Việt Nam, đây là yếu tố đặc biệt quan trọng góp phần thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững trong kỷ nguyên phát triển mới.

Việt Nam đứng trước cơ hội lớn, nhưng cũng đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức. Trong đó, Thủ tướng cho rằng trở ngại lớn nhất là năng lực cạnh tranh về công nghệ so với các nước trong khu vực và thế giới; các doanh nghiệp Việt Nam chưa thể làm chủ hoàn toàn công nghệ tiên tiến, đặc biệt trong các lĩnh vực quan trọng như chip bán dẫn, AI, điện toán đám mây…

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh đổi mới sáng tạo phải "dám nghĩ, dám làm, dám hành động, dám chấp nhận rủi ro". Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Chia sẻ 3 quan điểm thúc đẩy đổi mới sáng tạo, Thủ tướng cho biết đổi mới sáng tạo phải là lựa chọn chiến lược, yêu cầu khách quan, nhiệm vụ trọng tâm, ưu tiên hàng đầu thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển nhanh, bền vững.

Bên cạnh đó, đổi mới sáng tạo phải lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, chủ thể, mục tiêu, động lực và nguồn lực chủ yếu, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Đổi mới sáng tạo phải dám nghĩ, dám làm, dám hành động, dám chấp nhận rủi ro, dám vượt lên chính mình, dám dấn thân vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì tương lai của đất nước.

"Đổi mới sáng tạo không ngừng nghỉ, không giới hạn, không có biên giới, Việt Nam phải bắt kịp, tiến cùng và vượt lên trong tiến trình đổi mới sáng tạo của nhân loại", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu tập trung hoàn thiện thể chế; tăng cường đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; tăng cường thu hút các nguồn đầu tư tài chính, nhất là cho nghiên cứu và phát triển các lĩnh vực như AI, công nghiệp bán dẫn, năng lượng xanh….

Người đứng đầu Chính phủ cũng đề nghị thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác quốc tế. Lưu ý vừa thúc đẩy hợp tác quốc tế về chuyển giao, ứng dụng công nghệ hiện đại, vừa đẩy mạnh hợp tác nghiên cứu, phát triển và tiến đến làm chủ công nghệ.

Thủ tướng khẳng định Chính phủ sẽ tập trung chỉ đạo rà soát, hoàn thiện chiến lược, cơ chế, chính sách, giải pháp nhằm thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp với tinh thần tạo mọi thuận lợi và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư và người dân.

Thủ tướng khuyến khích các địa phương tìm ra những tiềm năng khác biệt để thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Thủ tướng giao Bộ KH&ĐT cùng các bộ, ngành tập trung triển khai Đề án đào tạo nhân lực bán dẫn. Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu, rà soát, có cơ chế, chính sách tạo động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp; khẩn trương xây dựng dự án luật và trình Chính phủ ban hành nghị định về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đẩy mạnh đào tạo đội ngũ nhân lực chất lượng cao, nhất là các chương trình đào tạo về các ngành trọng điểm như AI, bán dẫn và kỹ năng số, điện toán đám mây, Internet vạn vật…

Với các địa phương, Thủ tướng khuyến khích tìm ra những tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh để có giải pháp phù hợp thúc đẩy đổi mới sáng tạo của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn.

Với đối tác, các nước phát triển, Thủ tướng đề nghị hợp tác, hỗ trợ Việt Nam trong xây dựng và hoàn thiện thể chế, ưu đãi tài chính, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực, nâng cao năng lực quản trị, tổ chức thực hiện trong quá trình đổi mới sáng tạo.

Phát huy tối đa vai trò của NIC

Thủ tướng đánh giá sự ra đời của NIC là sự cụ thể hóa chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo với mô hình hoạt động dựa trên những cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội, cạnh tranh so với khu vực và quốc tế.

Thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu Bộ KH&ĐT chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan tập trung chỉ đạo phát huy hơn nữa vai trò của trung tâm.

Trong đó, lưu ý tập trung nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách đặc thù nhằm hỗ trợ hiệu quả các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp khởi nghiệp, các bạn trẻ.

Đặc biệt, lưu ý khẩn trương sửa đổi Nghị định 94/2020 quy định về cơ chế, chính sách ưu đãi đối với NIC, trình ban hành trước ngày 10/10.

Đồng thời, tăng cường hợp tác quốc tế, tiếp tục mở rộng mạng lưới các chuyên gia, nhà khoa học về đổi mới sáng tạo, kết nối quốc tế, trên tinh thần đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết, góp phần vào mục tiêu hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.

Thủ tướng cho biết Chính phủ sẽ chỉ đạo đầu tư hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông kết nối cho Khu công nghệ cao Hòa Lạc, đặc biệt là tuyến đường sắt đô thị kết nối với trung tâm Hà Nội.

“Chúng ta mong muốn và tin tưởng rằng Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia sẽ là trái tim của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, là điểm tựa cho sự phát triển vượt bậc, bền vững và hội nhập toàn cầu của các bạn trẻ.

Trung tâm hãy dẫn đầu xu hướng, lan tỏa tư duy sáng tạo, nâng tầm Việt Nam thành một quốc gia khởi nguồn của đổi mới sáng tạo, có khả năng làm chủ công nghệ, vươn tầm khu vực và thế giới, không chỉ để ứng dụng mà còn đóng góp, định hình tương lai thế giới”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Minh Khánh