Thủ tướng: Chính sách thuế quan mới có thể có thách thức song là cơ hội để Việt Nam tái cấu trúc nền kinh tế

Toàn cảnh Hội nghị. (Ảnh: Thành Long)

Tối 7/4, tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với các bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp và Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài để chủ động thích ứng với tình hình mới về thương mại quốc tế.

Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại đầu cầu trụ sở Chính phủ, trực tuyến với đầu cầu các Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Tham dự Hội nghị có Phó thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn; các Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; lãnh đạo hiệp hội doanh nghiệp, ngành hàng và lãnh đạo 94 Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.

Đủ bản lĩnh để thích ứng linh hoạt với biến động của thế giới

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, hiện nay tình hình thế giới, khu vực diễn biến rất nhanh, phức tạp, khó khăn, thách thức nhiều hơn thời cơ, thuận lợi, đồng thời cho rằng, điều này cũng là bình thường như từ đầu nhiệm kỳ đến nay, từ những khó khăn do đại dịch Covid-19 đến xung đột tại các khu vực gây đứt gãy chuỗi sản xuất, chuỗi cung ứng, thiên tai, bão lũ.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu khai mạc Hội nghị. (Ảnh: Thành Long)

Hiện nay, việc Hoa Kỳ áp dụng chính sách thuế quan mới, ảnh hưởng tới kinh tế thế giới nói chung, trong đó có nước ta. Tình hình có thể có khó khăn, song không khó khăn bằng những năm đầu đổi mới và càng không khó khăn bằng thời kỳ Việt Nam phải kháng chiến giành độc lập dân tộc, bị bao vây, cấm vận.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định mỗi khi có khó khăn, dân tộc ta, đất nước ta lại càng có bản lĩnh, kinh nghiệm để trỗi dậy, ứng phó hiệu quả hơn với tình hình thực tiễn.

Hiện nay, đất nước ta đã trưởng thành hơn, lớn mạnh, đủ bản lĩnh để thích ứng linh hoạt, hiệu quả với bất cứ sự kiện, biến động gì xảy ra trên thế giới và khu vực; “biến không thành có, biến khó thành dễ, biến cái không thể thành có thể” như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy “Không có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bền/ Đào núi và lấp biển/ Quyết chí ắt làm nên” và như câu ca của ông cha ta “Non cao cũng có đường trèo/ Đường dẫu hiểm nghèo cũng có lối đi”.

Thủ tướng cho biết Việt Nam là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, quy mô kinh tế còn khiêm tốn, xuất phát điểm thấp, độ mở cao, do đó, những biến động trên thế giới đều có thể ảnh hưởng đến nước ta.

“Việc Hoa Kỳ áp dụng chính sách thuế quan mới có thể có khó khăn, thách thức cho kinh tế Việt Nam, song đây cũng là cơ hội để chúng ta tái cấu trúc nền kinh tế, tái cấu trúc, đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa chuỗi cung ứng”, Thủ tướng khẳng định.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp cần phải thích ứng linh hoạt với bất cứ sự kiện, biến động gì xảy ra trên thế giới. (Ảnh: Thành Long)

Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ, Việt Nam phải vươn lên mạnh mẽ, không được phép yếu đi, lưu ý, càng khó khăn, càng phải đoàn kết, càng phải chung sức, đồng lòng; khẳng định Đảng ta không có mục tiêu nào khác là mang lại độc lập, tự do cho dân tộc, bảo vệ độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, hạnh phúc, ấm no cho nhân dân.

Thủ tướng yêu cầu các đại biểu đánh giá tình hình, phân tích khó khăn, thách thức phải đối mặt, đồng thời chỉ ra cơ hội và kiến nghị giải pháp để tiếp tục phát triển nhanh, bền vững; trước mắt đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025.

Từ đó tạo đà, tạo lực, tạo thế để đạt mức tăng trưởng 2 con số trong thời gian tới để đạt 2 mục tiêu 100 năm, đưa nước ta bước vào thời kỳ vươn mình giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng, trở thành nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.

Việt Nam đã có bước đi nhanh nhạy

Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ phát biểu tại Hội nghị. (Ảnh: Thành Long)

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ cho biết, trong bối cảnh Hoa Kỳ vừa áp thuế đối ứng đối với các quốc gia, với tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là cần bình tĩnh, chủ động, Việt Nam đã có những bước đi được quốc tế đánh giá là nhanh nhạy.

“Cho đến nay thì có đến khoảng 50 quốc gia mong muốn được đàm phán với Hoa Kỳ và Việt Nam chúng ta là một trong những quốc gia đầu tiên”, Thứ trưởng Nguyễn Minh Vũ khẳng định.

Trong đó, Bộ Ngoại giao đã rất tích cực làm việc với các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng bởi chính sách thuế quan của Hoa Kỳ và các Cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài để trình lên Chính phủ kịp thời đề xuất những phương án, giải pháp.

“Dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng và các ý kiến trong Hội nghị ngày hôm nay, chúng ta sẽ đạt được sự thống nhất, kịp thời hành động giữa các Bộ, ngành, hiệp hội, doanh nghiệp và các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài”.

Tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã lắng nghe các báo cáo và ý kiến đến từ các Cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài; các tổ chức, Hiệp hội doanh nghiệp về tình hình thương mại quốc tế mới nhất để Chính phủ có những giải pháp phù hợp, kịp thời.

Đại diện Hiệp hội Dệt may Việt Nam nêu ra những khó khăn,thách thức mà các doanh nghiệp dệt may phải đối mặt sau khi chính quyền Hoa Kỳ công bố thuế quan đối ứng. (Ảnh: Thành Long)

Các ý kiến đánh giá đều đánh giá rất cao các bước đi nhanh nhạy, kịp thời của Việt Nam trong ứng phó với việc Hoa Kỳ ban hành chính sách thuế mới.

Đặc biệt là cuộc điện đàm giữa Tổng Bí thư Tô Lâm và Tổng thống Donald Trump ngày 4/4; hai phiên họp của Thường trực Chính phủ, các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và động thái của các Bộ, ngành liên quan, đặt nền tảng quan trọng cho quá trình đàm phán song phương tới đây.

Đối ngoại và hội nhập trở thành nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên

Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan, địa phương cần tiếp tục quyết liệt triển khai các nhiệm vụ, giải pháp trong “Bộ tứ chiến lược” theo các nghị quyết, chủ trương của Đảng gồm: (1) đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; (2) sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị; (3) phát triển khu vực kinh tế tư nhân; (4) hội nhập quốc tế trong tình hình mới.

Cụ thể, triển khai hiệu quả Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế trong tình hình mới và bài viết Vươn mình hội nhập quốc tế của Tổng Bí thư Tô Lâm với tinh thần đột phá, vươn lên và hội nhập, phát huy tinh thần tự chủ, tự lực, tự cường, tự tin, tự hào dân tộc, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với hội nhập sâu rộng, thực chất, hiệu quả; có thời cơ và thuận lợi thì tranh thủ, không lơ là, chủ quan, có thách thức và khó khăn thì bình tĩnh vượt qua, nắm chắc tình hình, phản ứng chính sách chủ động, linh hoạt, kịp thời, phù hợp, hiệu quả.

Cùng với đó, triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Nghị quyết 18 của Trung ương về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, sáp nhập các đơn vị hành chính và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp; chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất cho tăng trưởng.

Thủ tướng nêu rõ, đây là những nội dung có liên kết chặt chẽ với nhau, là việc khó mà chúng ta phải làm và tin chắc chúng ta sẽ thành công.

Thủ tướng cũng phân tích, nhấn mạnh những quan điểm, tư tưởng mới rất quan trọng trong Nghị quyết 59 của Bộ Chính trị mà các cơ quan, bộ ngành, địa phương, các cơ quan đại diện phải tiếp tục quán triệt và thực hiện hiệu quả.

Theo đó, cùng với quốc phòng, an ninh, “đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập quốc tế” được xác định là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên; kế thừa các nguyên tắc, phương châm đúng đắn đã được chứng minh trong 40 năm đổi mới và hội nhập; tinh thần lấy nội lực là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, ngoại lực là quan trọng, đột phá; hội nhập quốc tế là quá trình vừa hợp tác, vừa đấu tranh, hợp tác để đấu tranh, đấu tranh để hợp tác, đồng thời tôn trọng các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế.

Một nội dung mới khác là hội nhập quốc tế trong bối cảnh mới được thực hiện với những tư tưởng mới, như chuyển từ tiếp nhận sang đóng góp, hội nhập sâu rộng sang hội nhập đầy đủ, từ vị thế quốc gia đi sau sang trạng thái quốc gia vươn lên, tiên phong vào những lĩnh vực mới, bắt kịp, tiến cùng và vượt lên.

Thủ tướng khẳng định, cùng với quốc phòng, an ninh, “đẩy mạnh đối ngoại và hội nhập quốc tế” được xác định là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên. (Ảnh: Thành Long)

Hội nhập kinh tế được xác định là trung tâm, hội nhập trên các lĩnh vực khác phải tạo thuận lợi cho hội nhập kinh tế với ưu tiên hàng đầu là cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, thúc đẩy chuyển đổi số. Hội nhập phải thể hiện đúng tinh thần là đối tác tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, sẵn sàng đóng góp vào những vấn đề chung.

Không chỉ đề ra các định hướng lớn, Nghị quyết 59 còn xác định rất cụ thể các biện pháp, nhiệm vụ mà các cơ quan, tổ chức có thể thực hiện ngay trong từng lĩnh vực như hội nhập kinh tế, thương mại, đầu tư, chính trị, an ninh, quốc phòng, khoa học công nghệ, văn hóa, xã hội, lao động, môi trường, giáo dục, y tế, thực hiện các cam kết, thỏa thuận quốc tế.

Thủ tướng giao Bộ Ngoại giao khẩn trương xây dựng, trình Chính phủ kế hoạch triển khai Nghị quyết số 59 của Bộ Chính trị và những tư tưởng chỉ đạo mới của Tổng Bí thư Tô Lâm.

Tập trung triển khai 3 đột phá chiến lược

Thủ tướng cho biết Chính phủ và các bộ, ngành, cơ quan sẽ tiếp tục tập trung triển khai 3 đột phá chiến lược gồm thể chế, hạ tầng và nhân lực, tinh thần là thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, nhân lực và quản trị thông minh để hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.

Về đột phá thể chế, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu giảm thời gian, chi phí cho người dân và doanh nghiệp, năm 2025 giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính; giảm ít nhất 30% chi phí kinh doanh; bãi bỏ ít nhất 30% điều kiện kinh doanh.

Dự kiến tại kỳ họp Quốc hội sắp tới, Chính phủ sẽ trình Quốc hội khoảng 35 luật, nghị quyết, trong đó có các dự án luật về doanh nghiệp, đầu tư, đối tác công tư, đấu thầu, ngân sách nhà nước, quản lý, sử dụng vốn nhà nước, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo…

Cùng với đó, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước phải có phương án chuẩn bị hỗ trợ doanh nghiệp trong trường hợp khó khăn. Đặc biệt, Thủ tướng chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước xây dựng, triển khai gói tín dụng ưu đãi khoảng 500.000 tỷ đồng cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và hạ tầng chiến lược. Về chính sách tài khóa, Thủ tướng cho biết sẽ đề xuất cấp có thẩm quyền tiếp tục giảm thuế VAT trong năm 2025 và cả năm 2026, nghiên cứu điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân.

Đồng thời, tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, phối hợp hài hòa, đồng bộ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm; tập trung cho các lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng; tạo thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận vốn, tiếp tục tiết giảm chi phí, giảm mặt bằng lãi suất cho vay; điều hành tỷ giá chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả.

Thủ tướng Phạm Minh và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn lắng nghe ý kiến của các Hiệp hội, doanh nghiệp và Cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài. (Ảnh: Thành Long)

Chính phủ, các bộ, ngành làm công tác quy hoạch; đàm phán mở rộng thị trường; bảo đảm cho doanh nghiệp tiếp cận bình đẳng về chính sách và nguồn lực; bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ và chống gian lận xuất xứ hàng hóa; đề xuất mở rộng diện miễn thị thực nhập cảnh cho một số đối tượng, quốc gia phù hợp…

Thủ tướng yêu cầu các cơ quan đại diện ở nước ngoài phải bám sát, nắm chắc tình hình, đề xuất các giải pháp, kết nối nền kinh tế nước ta với nước sở tại, khu vực sở tại, đặc biệt là kết nối doanh nghiệp, đây là nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, kết nối doanh nghiệp gồm kết nối thị trường, tìm đầu ra cho sản phẩm, đề xuất các ưu đãi, hỗ trợ doanh nghiệp khi gặp khó khăn; thường xuyên trao đổi với các hiệp hội ngành hàng, địa phương trong nước.

Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành, địa phươngchủ động xử lý các công việc bảo đảm thông suốt, không ách tắc, tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo điều kiện tối đa cho doanh nghiệp và người dân, làm việc với tất cả nhiệt huyết, con tim và khối óc chứ không phải làm cho xong.

Với khối doanh nghiệp, Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp phối hợp tốt với chính quyền, cơ quan đại diện ở nước ngoài, thúc đẩy đa dạng hóa thị trường, sản phẩm, chuỗi cung ứng, tăng cường xúc tiến thương mại và hợp tác lẫn nhau, nâng cao tính tự lực, tự cường, tái cơ cấu và nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu, ứng dụng khoa học công nghệ… và hoạt động đúng luật.

Tăng cường đối thoại, đàm phán, không đối đầu

Liên quan chính sách thuế của Hoa Kỳ, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần tôn trọng lẫn nhau, tôn trọng độc lập, chủ quyền của các nước, trong đó có Hoa Kỳ, tôn trọng các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên Hợp Quốc, tăng cường đối thoại, đàm phán, không đối đầu, không gây căng thẳng, không làm phức tạp vấn đề, lựa chọn cách tiếp cận thông minh, tỉnh táo, linh hoạt, sáng tạo, cố gắng làm những việc có thể làm, lựa chọn phương án hiệu quả nhất, cân bằng, hài hòa lợi ích hai bên, lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ, đồng thời giữ vững độc lập, chủ quyền, tự chủ, vị thế đất nước.

Thủ tướng nêu rõ các giải pháp phải gồm cả về chính trị, ngoại giao, kinh tế, thương mại, cả trước mắt và lâu dài, cả trực tiếp và gián tiếp, cả thuế quan và phi thuế quan, thương mại và phi thương mại, có cả biện pháp tổng thể, chiến lược và cả giải pháp cụ thể, có diện rộng và trọng điểm…

Thủ tướng một lần nữa nhấn mạnh, xuất khẩu là động lực tăng trưởng quan trọng phải thúc đẩy nhưng không phải động lực duy nhất mà còn nhiều động lực quan trọng khác như đầu tư, tiêu dùng và các động lực tăng trưởng mới như khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, kinh tế sáng tạo, các ngành mới nổi; Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất nhưng không phải là thị trường duy nhất, chúng ta còn nhiều thị trường rất tiềm năng khác cần tận dụng hiệu quả hơn, nhất là khai thác 17 hiệp định thương mại tự do đã ký kết với hơn 60 nền kinh tế trên thế giới.

Mong muốn các cơ quan đại diện tiếp tục phát huy tinh thần dân tộc, trách nhiệm cao nhất trong bối cảnh mới, Thủ tướng nêu rõ tất cả đều phải nỗ lực, cố gắng, quyết tâm, thiết thực, hiệu quả hơn nữa, góp phần thực hiện các mục tiêu chiến lược về ổn định và phát triển, gồm ổn định bên trong và bên ngoài, ổn định lòng dân, ổn định chính trị, bảo đảm trật tự an toàn xã hội; phát triển nhanh, bền vững, bao trùm, toàn diện, không để ai bị bỏ lại phía sau; không ngừng nâng cao đời sống tinh thần, vật chất của nhân dân.

Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần coi trọng thời gian, trí tuệ và sự quyết đoán, quyết tâm đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025, tạo đà tạo lực, tạo thế để đạt mức tăng trưởng 2 con số trong thời gian tới để đạt 2 mục tiêu 100 năm đã đề ra.

Thành Long