Thủ tướng Canada từ chức, mối đe dọa thuế quan từ ông Trump vẫn treo lơ lửng

Trước áp lực từ nội bộ đảng của mình, Thủ tướng Canada Justin Trudeau hôm thứ Hai (ngày 6/1) tuyên bố ông sẽ từ chức trong những tháng tới, sau 9 năm nắm quyền.

Tuyên bố của ông Trudeau được đưa ra trong bối cảnh các nhà lập pháp Đảng Tự do cầm quyền lo ngại về kết quả thảm hại mà đảng này đạt được trong các cuộc thăm dò trước thềm cuộc tổng tuyển cử trước đó được lên lịch diễn ra vào tháng 10 tới.

Trong cuộc họp báo, ông Trudeau cho biết, ông sẽ tiếp tục giữ chức Thủ tướng Canada và lãnh đạo Đảng Tự do cầm quyền cho đến khi đảng này chọn được một người đứng đầu mới, và việc này có thể mất "vài tháng".

Thủ tướng Canada Justin Trudeau tuyên bố từ chức. Ảnh: CBC News

"Đất nước này xứng đáng có một sự lựa chọn thực sự trong cuộc bầu cử tiếp theo, và tôi đã nhận ra rằng nếu tôi phải đấu tranh nội bộ, tôi không thể là lựa chọn tốt nhất trong cuộc bầu cử đó", ông Trudeau nói.

Ông cũng tuyên bố quốc hội sẽ bị đình chỉ hoạt động cho đến ngày 24/3. Điều đó có nghĩa là một cuộc bầu cử mới ở Canada khó có thể diễn ra trước tháng 5.

Và theo đó, ông Trudeau vẫn sẽ là người chịu trách nhiệm đương đầu với mối đe dọa về thuế quan mà Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã đưa ra. Không rõ câu chuyện sẽ diễn biến thế nào sau khi ông Trump nhậm chức vào ngày 20/1.

Cuộc bầu cử tiếp theo ở Canada phải được tổ chức vào cuối tháng 10, và các cuộc thăm dò cho thấy cử tri "xứ sở lá phong" đang tức giận vì giá cả cao và tình trạng thiếu nhà ở giá rẻ, và có xu hướng sẽ bầu cho đảng Bảo thủ đối lập và khiến Đảng Tự do của ông Trudeau phải chịu thất bại thảm hại, bất kể ai lãnh đạo đảng.

Trong những tuần gần đây, các nhà lập pháp Tự do đã công khai kêu gọi ông Trudeau từ chức sau khi Bộ trưởng Tài chính của ông từ chức và cáo buộc ông có "chiêu trò chính trị" để giành lại cử tri.

"Tôi không phải là người lùi bước trước một cuộc chiến, đặc biệt là trong một cuộc chiến quan trọng như thế này", ông Trudeau nói với các phóng viên bên ngoài dinh thự của mình khi nhiệt độ xuống tới -15 độ C.

"Nhưng tôi luôn bị thúc đẩy bởi tình yêu của mình dành cho Canada… và với những cuộc chiến nội bộ, tôi thấy rõ rằng mình không thể là người mang tiêu chuẩn của Đảng Tự do vào cuộc bầu cử tiếp theo".

Trudeau, 53 tuổi, nhậm chức vào tháng 11/2015 với thông điệp hy vọng và "con đường tươi sáng", và đã tái đắc cử 2 lần, trở thành một trong những Thủ tướng tại vị lâu nhất của Canada và giành được sự hoan nghênh từ những người theo chủ nghĩa tiến bộ vì ông tập trung vào các chính sách bình đẳng giới.

Nhưng sự nổi tiếng của ông bắt đầu giảm sút từ 2 năm trước, khi giá cả hàng tạp hóa và nhà ở tăng cao trong giai đoạn hậu Covid-19.

Quốc hội Canada ban đầu dự kiến sẽ họp vào ngày 27/1 và các đảng đối lập đã tuyên bố sẽ lật đổ chính phủ thiểu số của ông Trudeau sớm nhất có thể.

Nhưng sau tuyên bố từ chức của Thủ tướng, quốc hội sẽ chỉ làm việc trở lại vào ngày 24/3, thời điểm sớm nhất mà phe đối lập có thể trình một động thái bất tín nhiệm đối với chính phủ sẽ là vào tháng 5.

Ông Trudeau cho biết, ông đã yêu cầu Đảng Tự do khởi động một cuộc thi tuyển lãnh đạo mới nhưng không nói rõ sẽ mất bao lâu. Một khi lãnh đạo đảng mới được tìm ra, người này sẽ ngay lập tức trở thành Thủ tướng Canada và dẫn dắt Đảng Tự do vào cuộc bầu cử tiếp theo.

Cuộc đấu đá nội bộ của Đảng Tự do đã khiến các nhóm doanh nghiệp và thủ hiến của 10 tỉnh của đất nước lo ngại. Họ cho rằng Ottawa phải tập trung vào các mức thuế quan tiềm tàng từ chính quyền Trump 2.0.

"Canada cần chứng minh sự ổn định và sức mạnh tại thời điểm quan trọng này, và chính phủ liên bang phải khẩn trương giải thích cho người dân Canada cách họ sẽ tránh được các mức thuế quan có thể gây ra những tác động tàn phá", ông Doug Ford, thủ hiến của Ontario, tỉnh đông dân nhất, cho biết.

Minh Đức (Theo Asia One)