Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân: Năm 2025 cần thúc đẩy công tác cảnh báo sớm

Tiếp tục đồng hành, hỗ trợ giúp doanh nghiệp vượt qua các vụ kiện phòng vệ thương mại

Cùng với tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng, xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam tiếp tục đạt những bước tiến đáng kể, thể hiện qua việc gia tăng về tổng giá trị xuất khẩu và mở rộng sang các thị trường tiềm năng mới. Tuy nhiên, xu hướng bảo hộ thương mại, điển hình là các quốc gia tăng cường áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại cũng đặt ra nhiều thách thức cho các sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam.

Năm 2025, dự báo với những thuận lợi và thách thức đan xen đặt ra đối với hoạt động xuất khẩu, vì thế, công tác phòng vệ thương mại tiếp tục được khẳng định vai trò quan trọng, trong việc nâng cao hiệu quả của quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, tận dụng tối đa các điều kiện thuận lợi của các hiệp định, thỏa thuận thương mại.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân phát biểu chỉ đạo Hội nghị. Ảnh: Cấn Dũng

Tại Hội nghị Tổng kết công tác phòng về thương mại năm 2024 và triển khai kế hoạch năm 2025, chiều ngày 6/1, ông Nguyễn Đăng Chung – Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác kinh tế đa phương, Bộ Ngoại giao cho hay, trong bối cảnh thế giới chuyển biến nhanh chóng, xu hướng bảo hộ ngày càng gia tăng, Bộ Công Thương nói chung và Cục Phòng vệ thương mại nói riêng có vai trò lớn trong việc bảo vệ hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động xuất khẩu ra thị trường quốc tế.

Thời gian qua, theo ông Nguyễn Đăng Chung, Vụ Hợp tác kinh tế đa phương đã có thời gian phối hợp công tác cùng Cục Phòng vệ thương mại, đặc biệt hai đơn vị đã có sự hợp tác chặt chẽ, triển khai ráo riết vận động Hoa Kỳ công nhận quy chế kinh tế thị trường của Việt Nam. Thời gian tới, theo ông Nguyễn Đăng Chung, xu hướng báo hộ trên thế giới ngày càng gay gắt, vai trò của công tác phòng vệ thương mại ngày càng tăng; theo đó, hai đơn vị cần tiếp tục hợp tác triển khai các nhiệm vụ để Hoa Kỳ công nhận nền kinh tế thị trường, nhằm giảm áp lực cho doanh nghiệp khi thị trường gia tăng điều tra phòng vệ thương mại.

Ông Nguyễn Đăng Chung – Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác kinh tế đa phương, Bộ Ngoại giao. Ảnh: Cấn Dũng

Chia sẻ tại Hội nghị, Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu-châu Mỹ Tạ Hoàng Linh cũng nêu rõ, hiện nay, chủ nghĩa đơn phương về thương mại đang chiếm ưu thế trở lại, chính sách bảo hộ thương mại được các nước đang áp dụng ngày càng đa dạng và phức tạp. Nhiều đối tác thương mại lớn của Việt Nam đặc biệt là Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu (EU) đã không ngừng dựng lên những tiêu chuẩn và quy định mới liên quan đối với sản phẩm nhập khẩu, đặc biệt nhiều thị trường gia tăng điều tra áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại.

Đặc biệt, theo ông Tạ Hoàng Linh, đối với khu vực châu Âu, châu Mỹ, Hoa Kỳ và EU được coi là hai thị trường trọng điểm. Đây đều là những thị trường khó tính, có tiêu chuẩn cao và sử dụng ngày càng nhiều rào cản kỹ thuật và điều tra đối với hàng hóa xuất khẩu Việt Nam. Đáng lưu ý, Chính quyền Tổng thống Trump nhiệm kỳ 2 dự kiến sẽ ban hành hàng loạt chính sách mới, có khả năng tác động sâu rộng tới quan hệ kinh tế thương mại song phương. Còn đối với EU, xu hướng vảo hộ đang gia tăng trong một số lĩnh vực, phản ánh nỗ lực theo đuổi việc xây dựng tự chủ chiến lược trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu đang gay gắt. Những biện pháp này có nguy cơ làm tăng chi phí nhập khẩu, gây phản ứng từ các đối tác thương mại lớn, làm phức tạp chuỗi cung ứng toàn cầu.

Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu-châu Mỹ Tạ Hoàng Linh. Ảnh: Cấn Dũng

Việt Nam là quốc gia có độ mở kinh tế rất lớn, vì vậy nhiệm vụ bảo vệ lợi ích của chúng ta ở các thị trường trọng điểm này là hết sức quan trọng. Trước bối cảnh hiện nay, ông Tạ Hoàng Linh kiến nghị, Cục Phòng vệ thương mại cần phối hợp để thúc đẩy hợp tác chặt chẽ, đảm bảo chính sách đối thoại chính sách giữa Việt Nam và các đối tác thương mại lớn, nhằm củng cố lòng tin chiến lược; đồng thời cần chủ động tiếp tục xây dựng chiến lược vận động Hoa Kỳ công nhận nền kinh tế thị trường của Việt Nam.

Ngoài ra, ông Tạ Hoàng Linh đề xuất, Cục Phòng vệ thương mại cần tiếp tục tăng cường cảnh báo sớm, xây dựng danh mục cảnh báo sớm, phối hợp giám sát cấp phép các dự án đầu tư mới, sàng lọc nghiêm ngặt vốn đầu tư nước ngoài để tránh trường hợp Việt Nam trở thành địa điểm trung chuyển, lợi dụng nguồn gốc xuất xứ của nước thứ ba; đồng thời tăng cường thực hiện chống gian lận xuất xứ, chuyển tải bất hợp pháp…

Về phía Hiệp hội, ông Nguyễn Hoài Nam – Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, thời gian qua, VASEP luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ từ các Bộ ngành, đặc biệt là Cục Phòng vệ thương mại trong quá trình tham gia các vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp.

Thời gian tới, ông Nguyễn Hoài Nam chia sẻ, VASEP mong tiếp tục nhận được sự quan tâm của Bộ Công Thương và Cục Phòng vệ thương mại về việc cập nhật thông tin, tình hình diễn biến các vụ kiện chống bán phá giá tại Hoa Kỳ và các thị trường khác; đưa ra những cảnh báo sớm về nguy cơ bị điều tra cho các doanh nghiệp, nhằm giúp doanh nghiệp vượt qua được vụ kiện và đạt kết quả tốt nhất.

Ông Nguyễn Hoài Nam – Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP). Ảnh: Cấn Dũng

Thúc đẩy tăng cường công tác cảnh báo sớm

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân ghi nhận và đánh giá cao kết quả công tác phòng vệ thương mại của Cục Phòng vệ thương mại năm 2024. “Năm 2024 là năm thành công của Cục Phòng vệ thương mại, là năm Cục đã hoàn thành tốt và xuất sắc nhiệm vụ được giao”- Thứ trưởng đánh giá.

Năm 2025, Thứ trưởng chỉ rõ là năm có nhiều sức ép và là năm không chỉ có những biến động khó lường mà còn có những bất thường. Trong bối cảnh đó, có nhiều vấn đề phải phấn đấu, phát triển bứt phá với chỉ số cụ thể. Nhất là hoạt động xuất nhập khẩu tiếp tục đưa ra những chỉ tiêu tăng trưởng đột phá với các yêu cầu rất cao, vì thế các vấn đề liên quan đến phòng vệ thương mại cũng phải đặt ra.

Đặc biệt Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh, hiện, chúng ta đã và đang tham gia thực hiện nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA), theo đó nếu tận dụng tốt sẽ không chỉ tác động tích cực đối với xuất khẩu mà còn nhập khẩu. Điều này cho thấy, cần tập trung thực hiện, triển khai công tác phòng vệ thương mại mạnh mẽ, đảm bảo thực hiện cam kết quốc tế. Trong đó, cần tập trung bảo vệ ngành sản xuất trong nước cần phải bám sát tình hình địa bàn, thị trường...

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân yêu cầu thời gian tới cần phải thúc đẩy tăng cường công tác cảnh báo sớm. Ảnh: Cấn Dũng

Ngoài ra, theo Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân, năm 2025 cần thúc đẩy tăng cường công tác cảnh báo sớm. Tuy nhiên, để công tác này đạt hiệu quả phải phải tích cực phối hợp với các hiệp hội ngành hàng. “Cơ chế cảnh báo sớm cần phân tầng về mặt thông tin, nếu không chủ động thì không đáp ứng được mong mỏi của các doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng; tránh dự báo mà không cùng tiêu chí với doanh nghiệp, hiệp hội dẫn đến không đồng bộ trong triển khai liên quan đến ứng phó các vụ việc, thậm chí kéo các vụ việc”- Thứ trưởng chỉ rõ.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh thêm, thời gian tới có sự dịch chuyển từ các nước lớn, do vậy, chúng ta sẽ đối diện với các vụ việc cũng như bị áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại. Do vậy, công tác phòng vệ thương mại cần tiếp tục đẩy mạnh các giải pháp để bảo vệ lợi ích cho doanh nghiệp, hàng hóa xuất khẩu.

Cùng với đó, theo Thứ trưởng, cần tiếp tục kiên trì vận động Hoa Kỳ công nhận nền kinh tế thị trường đối với Việt Nam. “Rất mừng Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định phê duyệt Đề án tổng thế về việc đề nghị các nước công nhận Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế thị trường trong các vụ điều tra phòng vệ thương mại giai đoạn 2024-2030” - Thứ trưởng nói.

Ngoài ra, Thứ trưởng lưu ý thêm, Cục Phòng vệ thương mại cần triển khai rà soát theo mục tiêu, chủ trương của Đảng và Nhà nước của Nghị quyết 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, cũng như phải đảm bảo, hoàn thành tốt nhiệm vụ được Bộ Công Thương giao.

Ông Trịnh Anh Tuấn - Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại. Ảnh: Cấn Dũng

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân, Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại - ông Trịnh Anh Tuấn nhấn mạnh, công tác phòng vệ thương mại có kết quả và thành công được thời gian qua là nhờ sự chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Công Thương, các cơ quan Chính phủ; đồng thời có sự phối hợp tích cực từ các Bộ, ngành, cũng như sự sẵn sàng hợp tác của các doanh nghiệp. Sau hội nghị, Cục Phòng vệ thương mại sẽ triển khai ngay các kế hoạch nhiệm vụ năm 2025, đặc biệt, tập thể đơn vị sẽ đoàn kết để hoàn thhành tốt nhiệm vụ được giao.

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân trao tặng Cờ thi đua của Chính phủ năm 2023 cho tập thẻ Cục Phòng vệ thương mại. Ảnh: Cấn Dũng

Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân trao tặng Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Công Thương cho các cá nhân Cục Phòng vệ thương mại có đóng góp xuất sắc trong công tác phòng vệ thương mại. Ảnh: Cấn Dũng

Bảo Thoa