Thứ trưởng Bộ Tài chính: Huy động khu vực tư nhân là yêu cầu tất yếu khi phát triển hạ tầng

Những năm gần đây, khung chính sách về hợp tác công - tư (PPP) không ngừng được hoàn thiện. Luật PPP và các nghị định sửa đổi đã mở rộng tối đa lĩnh vực có thể đầu tư, tăng tính linh hoạt trong cơ chế tài chính và chia sẻ rủi ro, đồng thời rút gọn thủ tục để tạo thuận lợi cho nhà đầu tư.

Ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Tài chính, cho biết lĩnh vực giao thông là trụ cột của chương trình PPP khi có nhu cầu vốn cao và khả năng thu hút nhà đầu tư mạnh nhất.

Đó là phát biểu của ông Trần Quốc Phương, Thứ trưởng Bộ Tài chính, tại hội nghị "Đối thoại PPP - Hợp tác, đổi mới, hiệu quả", do Bộ Tài chính phối hợp với Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) và Đại sứ quán Úc tại Việt Nam tổ chức ngày 25-11.

Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, trong bối cảnh Việt Nam hướng tới mục tiêu tăng trưởng nhanh, bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, nhu cầu phát triển cơ sở hạ tầng hiện đại là rất lớn. Nguồn lực công hiện mới đáp ứng một phần nhu cầu, do đó, việc huy động khu vực tư nhân là yêu cầu tất yếu.

Đối thoại cấp cao về PPP năm nay được thiết kế nhằm thảo luận về các lĩnh vực ưu tiên, phản ánh nhu cầu thực tiễn và xu hướng hợp tác giữa Nhà nước - đối tác phát triển - doanh nghiệp.

Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết trong 3 nhóm chính được tập trung tại phiên đối thoại, lĩnh vực giao thông là trụ cột của chương trình PPP khi có nhu cầu vốn cao và khả năng thu hút nhà đầu tư mạnh nhất, từ đường bộ cao tốc, cảng biển, sân bay đến hạ tầng kết nối liên vùng.

"Triển khai PPP trong lĩnh vực giao thông giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, chia sẻ rủi ro hợp lý giữa Nhà nước và doanh nghiệp. Đồng thời, tạo động lực lan tỏa mạnh mẽ cho tăng trưởng kinh tế và phát triển vùng"- ông Phương nêu rõ.

Bên cạnh đó là lĩnh vực giao thông đô thị tích hợp phát triển đô thị (TOD). Hiện nay, các đô thị lớn của Việt Nam đang đối mặt với nhu cầu cải thiện hạ tầng, phát triển các tuyến metro, hệ thống vận tải công cộng và kết nối đô thị thông minh.

Theo đánh giá của lãnh đạo Bộ Tài chính, đây là một trong những lĩnh vực quan trọng, cần nghiên cứu, xây dựng các giải pháp bền vững để triển khai hạ tầng đô thị quy mô lớn, đồng thời có cơ chế huy động vốn thông qua khai thác quỹ đất và giá trị gia tăng.

Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam, cũng đánh giá trong 15 năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều bước tiến đáng ghi nhận trong xây dựng nền tảng pháp lý và thể chế cho PPP.

Ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia ADB tại Việt Nam.

Tuy nhiên, ông Shantanu Chakraborty cũng thẳng thắn chỉ rõ các tồn tại, hạn chế cần khắc phục để phát huy hiệu quả khi hợp tác công - tư. Theo đó, năng lực chuẩn bị dự án cần được cải thiện. Đồng thời, sự rõ ràng về mô hình doanh thu, cơ chế hỗ trợ của Chính phủ và thực thi hợp đồng là yếu tố then chốt để củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

Bên cạnh đó, các lựa chọn tài chính dài hạn cho hạ tầng có vòng đời lớn vẫn còn hạn chế. "Mặc dù các ngân hàng trong nước ngày càng quen thuộc với PPP, các vấn đề về kỳ hạn vay, khả năng chịu rủi ro và công cụ tài chính phù hợp vẫn là rào cản cho các dự án lớn và dài hạn"- ông Shantanu Chakraborty nhìn nhận.

Song đại diện ADB cho rằng những thách thức trên không phải là điều bất thường, mà là vấn đề nhiều quốc gia gặp phải khi chuyển từ thiết kế chính sách sang triển khai trên quy mô lớn.

Ông Shantanu Chakraborty cho biết hiện nay, thông qua dự án hỗ trợ kỹ thuật và các chương trình khác, ADB tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành và chủ đầu tư dự án. Sự hỗ trợ này trải rộng từ cải cách chính sách, tăng cường năng lực, đến chuẩn bị và tư vấn giao dịch cho các dự án về giao thông, dịch vụ số, đổi mới sáng tạo và hạ tầng xã hội.

"Chúng tôi mong muốn giúp Việt Nam xây dựng một danh mục dự án PPP mạnh, đáng tin cậy và sẵn sàng thu hút vốn tư nhân chất lượng cao"- ông Ông Shantanu Chakraborty cho hay.

Minh Chiến