Thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước và người sử dụng đất

Quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cụ thể khuyến khích việc khai thác, sử dụng có hiệu quả tài nguyên đất. Ảnh tư liệu.

Sửa đổi, bổ sung nhiều điểm mới

Bộ Tài chính cho biết, quán triệt quan điểm chỉ đạo tại Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 16/6/2023 của Ban Chấp hành trung ương Đảng về “Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao”, tại NĐ 103 có bổ sung thêm điểm mới về tiền nộp bổ sung (tiền sử dụng đất (TSDĐ) và tiền thuê đất (TTĐ) tăng thêm) đối với trường hợp được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư mà không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ sử dụng đất quy định tại Luật Đất đai.

Đối với quy định về tính TSDĐ khi có quyết định điều chỉnh quy hoạch chi tiết, NĐ 103 bổ sung thêm 2 quy định về trường hợp dự án sau khi điều chỉnh quy hoạch chi tiết có nhiều hình thức sử dụng đất (giao đất có thu TSDĐ, giao đất không thu TSDĐ, cho thuê đất) và về tính tiền nộp bổ sung khi gia hạn dự án.

Về miễn, giảm TSDĐ, NĐ 103 kế thừa một số nội dung quy định tại Luật Đất đai năm 2013 (chỉ được hưởng ưu đãi 1 lần; trường hợp có nhiều thành viên thuộc đối tượng, quy định hưởng ưu đãi cao nhất, thực hiện trực tiếp với đối tượng được miễn, giảm…). Đồng thời bổ sung điểm mới đó là, không áp dụng miễn, giảm TSDĐ trong trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu TSDĐ. Quy định thu khi đối tượng hưởng không đáp ứng được điều kiện miễn, giảm.

Về miễn tiền thuê đất, NĐ 103 quy định miễn cho cả thời hạn thuê; đối với trường hợp sử dụng đất theo quy định tại Điều 157 Luật Đất đai; dự án đầu tư trong khu kinh tế; dự án đầu tư trong khu công nghệ cao thuộc trường hợp sử dụng đất theo quy định tại Điều 157 Luật Đất đai…

Đồng thời, đối với trường hợp được miễn tiền thuê đất mà không phải làm thủ tục đề nghị miễn và không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền thuê đất được miễn theo quy định tại khoản 3 Điều 157 Luật Đất đai: trước thời điểm hết thời hạn 6 tháng được miễn tiền thuê đất, người sử dụng đất phải đi làm thủ tục để xác định và thu, nộp tiền thuê đất.

Về việc ổn định tiền thuê đất trả tiền thuê hàng năm, NĐ 103 quy định việc ổn định cho chu kỳ 5 năm. Đồng thời quy định, trường hợp TTĐ của chu kỳ tiếp theo không tăng thì không phải điều chỉnh TTĐ. Trường hợp TTĐ của chu kỳ tiếp theo tăng thì tỷ lệ điều chỉnh TTĐ hàng năm được xác định bằng CPI hàng năm cả nước của giai đoạn 5 năm liền kề trước thời điểm điều chỉnh.

Trường hợp CPI tăng từ 10% trở lên trong 5 năm liên tiếp, Bộ Tài chính phối hợp với các bộ, ngành liên quan báo cáo Chính phủ quy định cho phù hợp. Trường hợp khấu trừ kinh phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư hoặc được trừ khoản tiền đã trả để nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì không phải làm thủ tục điều chỉnh TTĐ trong thời gian được xác định đã hoàn thành nghĩa vụ TTĐ.

Địa phương rà soát để quy định Bảng giá đất

NĐ 103 có phạm vi tác động rộng, liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của nhiều cơ quan chức năng của địa phương, tác động trực tiếp đến hoạt động của doanh nghiệp, người dân. Do đó, để Luật Đất đai năm 2024 nhanh chóng đi vào cuộc sống, Bộ Tài chính đã yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương ban hành các mức tỷ lệ (%) tính thu TTĐ để áp dụng tính thu TTĐ đối với các hồ sơ phát sinh từ ngày 1/8/2024. Trường hợp vướng mắc trong quá trình thực hiện, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đề nghị các địa phương khẩn trương rà soát để quy định Bảng giá đất theo đúng quy định tại khoản 1 Điều 257 Luật Đất đai năm 2024, hướng dẫn tại Nghị định số 71/2024/NĐ-CP để áp dụng từ ngày 1/8/2024 đến trước ngày 1/1/2026 (ngày áp dụng Bảng giá đất được xây dựng theo quy định của Luật Đất đai năm 2024).

Đặc biệt, tại NĐ 103 có quy định trách nhiệm của UBND cấp tỉnh. Do vậy, Bộ Tài chính đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương chỉ đạo các cơ quan chức năng của địa phương thực hiện các nhiệm vụ được quy định tại NĐ 103 và pháp luật khác có liên quan. Đồng thời, đề nghị các địa phương khẩn trương hoàn thiện hồ sơ pháp lý về đất đai đối với người sử dụng đất để làm căn cứ tính thu TSDĐ, TTĐ; chỉ đạo kiểm tra và xử lý các trường hợp vi phạm về kê khai và thực hiện miễn, giảm TSDĐ, TTĐ; kiểm tra việc đáp ứng các điều kiện để được miễn TSDĐ, TTĐ trong quá trình sử dụng đất của người sử dụng đất...

ÔNG NGUYỄN TÂN THỊNH - CỤC TRƯỞNG CỤC QUẢN LÝ CÔNG SẢN, BỘ TÀI CHÍNH: Nhanh chóng đưa Nghị định đi vào cuộc sống

Để cụ thể hóa các quy định mới của Luật Đất đai năm 2024, sau khi tổng hợp, tiếp thu ý kiến của các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty, các hiệp hội, chuyên gia, nhà khoa học và ý kiến góp ý của nhân dân, hoàn thiện các quy trình, thủ tục xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, ngày 30/7/2024, Chính phủ đã ký ban hành Nghị định số 103/2024/NĐ-CP (NĐ 103) quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

NĐ 103 đã quy định cụ thể về việc tính, thu, nộp, miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; xử lý chuyển tiếp về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với các trường hợp đã được giao đất, cho thuê đất...

Để nhanh chóng đưa Nghị định đi vào cuộc sống, giúp cho việc sử dụng, quản lý đất đai được hiệu quả, tránh lãng phí, Bộ Tài chính đã đề nghị các bộ, ngành, địa phương tập trung chỉ đạo triển khai đầy đủ các nhiệm vụ, trách nhiệm được giao quy định tại NĐ 103. Tổ chức tuyên truyền, phổ biến nội dung của Nghị định tới các cơ quan, tổ chức, đơn vị và người dân có liên quan, đảm bảo các đối tượng chịu sự tác động của Nghị định nắm bắt đầy đủ, chính xác, kịp thời nội dung của Luật Đất đai và của Nghị định.

Đặc biệt, ngay khi Nghị định được ban hành, Bộ Tài chính đã tổ chức hội nghị phổ biến Nghị định. Các báo cáo viên đã trình bày các nội dung quy định cụ thể tại NĐ 103, trong đó tập trung vào các nội dung, quan điểm, quy định mới thể chế Luật Đất đai năm 2024 và các quy định xử lý chuyển tiếp đối với các trường hợp đã được giao đất, cho thuê đất.q

An Nhi (ghi)

CHUYÊN GIA KINH TẾ - PGS.TS ĐINH TRỌNG THỊNH: Tạo đột phá cho công tác quản lý và sử dụng đất đai

Chính phủ ban hành Nghị định 103/2024/NĐ-CP (NĐ 103) quy định chi tiết về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thay thế các Nghị định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất đã tạo 1 bước đột phá cho công tác quản lý và sử dụng đất đai hiện nay.

Chính sách thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất có tác động trực tiếp tới người dân, doanh nghiệp. Trong thời gian qua, việc thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất đã phát sinh một số vướng mắc, bất cập. Tuy nhiên, sự ra đời của NĐ 103 với những hướng dẫn cụ thể về tính, thu, nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất cũng như hướng dẫn về miễn, giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất sẽ tháo gỡ các vướng mắc hiện nay, thống nhất với các quy định pháp luật liên quan.

Chẳng hạn, tại nhiều địa phương hiện nay, để thực hiện dự án, nhà đầu tư phải nhận chuyển nhượng nhiều loại đất khác nhau (đất ở, đất sản xuất kinh doanh, đất thương mại, dịch vụ, đất nông nghiệp), sau đó làm thủ tục để được cho phép chuyển mục đích sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư theo quy hoạch sử dụng đất được duyệt. Tuy nhiên, pháp luật hiện hành chưa có quy định về thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất trong trường hợp này. Nhưng NĐ 103 đã bổ sung quy định xử lý đối với trường hợp dự án sử dụng đất hỗn hợp để bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà đầu tư, Nhà nước và các chủ thể có liên quan khác, không để ảnh hưởng ngân sách nhà nước, đã giúp các địa phương dễ dàng áp dụng thực hiện, và thuận lợi hơn trong công tác quản lý đất đai tại địa phương mình.

Đức Việt (ghi)

Hạnh Thảo