Thủ lĩnh Hezbollah bị hạ sát: Đặc vụ Israel nằm trong cấp lãnh đạo cao nhất của đối phương?

Thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah là người đã lãnh đạo tổ chức từ năm 1992. Ảnh: Jerusalem Post.

Vụ sát hại thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah được cho là đỉnh điểm của một hoạt động bí mật kéo dài nhiều năm do quân đội và tình báo Israel thực hiện. Trong cuộc chiến tranh với Hezbollah năm 2006, Israel đã ba lần cố gắng ám sát thủ lĩnh Nasrallah nhưng thất bại.

Hôm 27/9, sau gần hai thập kỷ, Israel cuối cùng đã thành công khi hạ sát ông Nasrallah bằng một cuộc không kích dữ dội ở thủ đô Beirut của Lebanon. Nasrallah bị Israel theo dõi tới tận trụ sở chỉ huy là một hầm ngầm bên dưới một tòa nhà cao tầng ở Beirut. Các chiến đấu cơ Israel sau đó ném xuống khu vực này 80 quả bom, bao gồm bom xuyên phá hầm ngầm hạng nặng để đảm bảo rằng Nasrallah thiệt mạng.

Theo tờ Financial Times (FT), tình báo Israel rất có thể cài đặc vụ ăn sâu trong hàng ngũ Hezbollah, kể cả cấp lãnh đạo cao nhất. Các đặc vụ này được mô tả "đã cống hiến hết mình" để thâm nhập vào Hezbollah trong khi tổ chức này không hề nghi ngờ.

Hezbollah bộc lộ sơ hở từ cuộc nội chiến ở Syria

Các chiến binh Hezbollah trong một buổi lễ tưởng niệm thành viên thiệt mạn trong nội chiến ở Syria. Ảnh: AFP.

Cuộc nội chiến tại Syria, bắt đầu từ năm 2011, đã trở thành điểm khởi đầu cho sự suy yếu trong hệ thống bảo mật nội bộ của Hezbollah, tạo điều kiện cho Israel triển khai các hoạt động xâm nhập tinh vi vào tổ chức này.

Ở thời điểm đó, Hezbollah đã gửi hàng ngàn chiến binh tới Syria để hỗ trợ chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad đối phó với các lực lượng nổi dậy thân phương Tây. Tuy nhiên, chính quyết định này đã khiến Hezbollah để lộ nhiều thông tin quan trọng về cấu trúc và mạng lưới thành viên, theo FT.

Thông tin chi tiết về những chiến binh tử trận được Hezbollah công khai như một phần trong việc tôn vinh những những người đã thiệt mạng trong giao tranh tại Syria. Điều này đã cung cấp cho Israel một kho tư liệu quý giá để nghiên cứu, phân tích và xây dựng dữ liệu về hoạt động và hành tung của các thành viên cấp cao trong tổ chức.

Yezid Sayigh, chuyên gia tại Trung tâm Carnegie Trung Đông, nhận định, việc Hezbollah mở rộng ảnh hưởng sang Syria đã vô tình làm làm suy yếu kỷ luật và an ninh nội bộ của tổ chức. "Hezbollah từ một tổ chức nghiêm ngặt và có tính bảo mật cao trở thành một tổ chức kém chặt chẽ hơn, cho phép nhiều người lạ tham gia", ông Sayigh nhấn mạnh.

Không chỉ bộc lộ sơ hở về mặt nhân sự, việc Hezbollah tham chiến tại Syria còn tạo ra những lỗ hổng trong cơ cấu kiểm soát nội bộ. Randa Slim, chuyên gia tại Viện Trung Đông Hoa Kỳ, đánh giá vai trò của Hezbollah trong nội chiến ở Syria đã làm yếu đi các cơ chế kiểm soát nội bộ của tổ chức này, khiến Israel có cơ hội thâm nhập sâu hơn vào các hoạt động của tổ chức. Hezbollah được cho là đã nới lỏng các quy định để chiêu mộ hàng ngàn chiến binh chiến đấu ở Syria. Tổ chức cũng đưa các chiến binh chứng minh năng lực ở Syria về Lebanon. Những sự tương tác này có thể đã làm lộ cấu trúc hoạt động của Hezbollah.

Israel xâm nhập sâu rộng vào hàng ngũ Hezbollah

Bộ trưởng Quốc phòng Israel (trái) và Tổng tham mưu trưởng quân đội theo dõi quá trình thực hiện cuộc không kích từ trung tâm chỉ huy dưới lòng đất. Ảnh: Times of Israel.

Tận dụng những lỗ hổng trong hoạt động của Hezbollah, Israel đã thực hiện một chiến dịch thu thập thông tin tình báo kéo dài nhiều năm trời sau khi xâm nhập vào nội bộ của tổ chức này.

Cơ quan tình báo quân sự Aman của Israel đóng vai trò quan trọng trong chiến dịch này. Aman đã sử dụng công nghệ hiện đại để "hack" các thiết bị điện tử của các chiến binh Hezbollah, cũng như các thành viên gia đình của họ, từ đó theo dõi được hành tung và các cuộc hội họp của các lãnh đạo tổ chức.

Một chiến lược khác mà Israel sử dụng là theo dõi các hoạt động công khai của các lãnh đạo Hezbollah tại các buổi tang lễ của các chiến binh. Bằng cách theo dõi những ai tham dự các sự kiện này, Israel có thể xây dựng hồ sơ về các thành viên cấp cao và điều phối hoạt động giám sát.

Ngoài ra, Israel còn "hack" hệ thống camera giám sát tại Lebanon, qua đó gián tiếp kiểm soát và nắm bắt được di chuyển của các lãnh đạo Hezbollah. Những dữ liệu thu thập được từ các nguồn này giúp Israel hiểu rõ hơn về cách thức vận hành và cơ cấu quyền lực của Hezbollah, điều mà trước đây Israel chưa thể tiếp cận.

Có những đồn đoán việc Israel không chỉ thu thập thông tin từ xa, mà còn cài đặc vụ vào hàng ngũ Hezbollah để có thể theo dõi mục tiêu chính xác hơn và loại trừ các dữ liệu tình báo sai lệch.

Đặc vụ Israel và có thể là những thành viên, lãnh đạo cấp cao Hezbollah một mặt vẫn phục vụ cho tổ chức, mặt khác bí mật truyền tin về trụ sở tình báo của Israel. Quá trình này diễn ra nhiều năm, ít nhất kểtừ cuộc nội chiến ở Syria năm 2011.

Theo các chuyên gia an ninh, quá trình xâm nhập này là một trong những thành tựu lớn nhất của tình báo Israel. Magnus Ranstorp, một chuyên gia về Hezbollah tại Đại học Quốc phòng Thụy Điển, cho biết: "Israel đã thực hiện một chiến dịch tình báo hoàn hảo, họ có thể biết chính xác từng chi tiết về hoạt động của thủ lĩnh và các chỉ huy cấp cao Hezbollah".

Vụ sát hại "hoàn hảo, không một sai sót"

Israel đã ném 80 quả bom xuống mục tiêu ở trụ sở chỉ huy dưới lòng đất của Hezbollah ở phía nam thủ đô Beirut, Lebanon. Ảnh: Jerusalem Post.

Sau nhiều năm thu thập thông tin và theo dõi sát sao, Israel quyết định thực hiện cuộc không kích nhằm sát hại Nasrallah, thủ lĩnh tối cao của Hezbollah, người đã nhiều lần thoát khỏi các cuộc ám sát trước đó. Nasrallah là một trong những nhân vật quan trọng nhất của Hezbollah, đã lãnh đạo tổ chức này từ thập niên 1990 và là một biểu tượng của phong trào kháng chiến chống Israel.

Quyết định tấn công được đưa ra ngay trước khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc ở New York. Với sự đồng ý của các quan chức cấp cao, bao gồm Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và Tướng Amichai Levin, Israel đã tiến hành cuộc không kích.

Hassan Nasrallah bị tình báo Israel theo dõi khi có mặt tại một hầm ngầm bên dưới tòa nhà cao tầng ở phía nam thủ đô Beirut. Đây được coi là trụ sở chỉ huy ngầm dưới lòng đất của Hezbollah.

Nasrallah đã cẩn thận né tránh sự giám sát của Israel trong nhiều năm bằng cách giới hạn tối đa các hoạt động công khai. Thủ lĩnh Hezbollah thường chỉ xuất hiện qua các video ghi hình từ trước. Tuy nhiên, với sự giúp đỡ của công nghệ giám sát tiên tiến và mạng lưới tình báo phức tạp cùng các đặc vụ có mặt ở thực địa, Israel đã xác định được chính xác thời gian và địa điểm mà Nasrallah sẽ có mặt.

Sở dĩ Israel bị nghi ngờ có đặc vụ cài cắm trong bộ máy lãnh đạo của Hezbollah vì sự tự tin trong quá trình thực hiện kế hoạch. Hôm 28/9, phát ngôn viên quân độ Israel, trung tá Nadav Shoshani nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo, rằng Israel biết chính xác hành tung của thủ lĩnh Nasrallah và nhiều chủ huy Hezbollah khác theo "thời gian thực". Ông Shoshani không tiết lộ cách thức chi tiết, nhưng nói thủ lĩnh Nasrallah tới một cuộc họp bên dưới lòng đất để bàn kế hoạch tấn công Israel.

Chuẩn tướng Amichai Levin, chỉ huy một đơn vị không quân Israel, tiết lộ hàng chục quả bom đã dội xuống mục tiêu trong vòng vài giây. "Chiến dịch này rất phức tạp và đã được lên kế hoạch trong một thời gian dài", ông Levin cho biết, theo Reuters.

Theo tờ Times of Israel, không quân Israel được cho là đã sử dụng hơn 80 quả bom, bao gồm bom hạng nặng chuyên xuyên phá hầm ngầm để đảm bảo thủ lĩnh Hezbollah không thể sống sót.

"Chiến dịch diễn ra hoàn hảo, không có sai sót trong quá trình lên kế hoạch cũng như triển khai", ông Levin nói thêm.

Vụ ám sát Nasrallah không chỉ triệt hạ thủ lĩnh tối cao của Hezbollah mà còn làm suy yếu đáng kể cơ cấu chỉ huy của tổ chức này. Trong vòng một tuần, Israel đã tiêu diệt 8 trong số 9 chỉ huy quân sự cấp cao của Hezbollah.

Vụ ám sát thủ lĩnh Nasrallah được xem là một thành công lớn của Israel trong cuộc chiến chống Hezbollah. Đây không chỉ là một chiến dịch quân sự, mà còn là đỉnh cao của hàng chục năm xâm nhập và thu thập tình báo vào một tổ chức từng được coi là "bất khả xâm phạm".

Theo nhận định của nhiều chuyên gia, vụ ám sát này sẽ có những tác động sâu rộng, không chỉ đối với Hezbollah mà còn với toàn bộ cục diện chính trị ở Trung Đông.

Đăng Nguyễn - Tổng hợp