Thủ lĩnh cực đoan hàng đầu Hamas sẽ trở thành 'người bảo vệ thành trì' cuối cùng ở Gaza?

Izz al-Din al-Haddad được cho lãnh đạo Hamas sau khi thủ lĩnh Mohammed Sinwar bị tiêu diệt. Ảnh: MXH

Theo báo Anh Telegraph, là một trong những chỉ huy đứng sau vụ đột kích xuyên biên giới vào miền Nam Israel vào ngày 7/10, Izz al-Din al-Haddad đóng vai trò quan trọng trong việc giữ vững Hamas trước các cuộc tấn công của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF).

Bây giờ, với tư cách là chỉ huy mới được cho là của Hamas ở Gaza kế nhiệm Mohammed Sinwar, Haddad đang nắm giữ số phận của các con tin và ở một mức độ lớn là toàn bộ Dải Gaza.

"Ông ta luôn được công nhận là một trong những chỉ huy có năng lực nhất. Ông ta thận trọng và thêm phần may mắn. Ông ta không bao giờ mắc sai lầm khiến chúng tôi có cơ hội giết chết ông ta", Thiếu tướng Yaakov Amidror, cựu Cố vấn An ninh quốc gia của Israel, cho biết.

Kể từ năm 2008, Israel đã cố gắng ám sát Haddad sáu lần. Mười tám tháng sau cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Israel, giờ đây Haddad được cho là người cuối cùng còn sống sót trong số 5 chỉ huy lữ đoàn tấn công vào ngày 7/10.

Tháng trước, IDF cho biết lực lượng nước này đã giết chết thủ lĩnh Hamas Mohammed Sinwar bằng cách san phẳng đường hầm mà ông ta ẩn náu trong khuôn viên của một bệnh viện. Kể từ đó, Haddad (55 tuổi) lên nắm quyền chỉ huy.

Trước khi Mohammed Sinwar chết, một loạt nhân vật cấp cao của Hamas như Mohammed Deif và Yahya Sinwar cũng đã thiệt mạng trong các cuộc tấn công của IDF.

Hiện tại, sau các đợt tấn công mạnh mẽ của Israel, quy mô của lực lượng Hamas giảm xuống giống phong trào du kích, với các đơn vị nhỏ, độc lập. Mỗi đơn vị gồm một số ít tay súng, xuất hiện trong đống đổ nát với vũ khí hạng nhẹ và thuốc nổ.

Tuy nhiên, nhóm này vẫn có khả năng phản kháng, đảm bảo cuộc chiến sẽ kéo dài khi Israel mở rộng chiến lược kiểm soát và phá hủy mới. Bên cạnh đó, Hamas vẫn đang nắm lá bài là giam giữ hàng chục con tin, trong đó có 20 người được cho là còn sống.

Cuối tuần trước, Hamas đã bác bỏ một đề xuất do Steve Witkoff, phái viên Trung Đông của Tổng thống Donald Trump, đưa ra, trong nội dung có điều khoản giải thoát 10 con tin trong thời gian ngừng bắn 60 ngày. Điều quan trọng là thỏa thuận này không đảm bảo rằng Israel sẽ rút quân hoàn toàn và chấm dứt chiến tranh.

Theo giới phân tích, nhiều thập kỷ ẩn náu trong bóng tối, cộng thêm việc mất hai người con trai vì quân đội Israel trong 18 tháng qua, đã biến Haddad có thể trở thành một thủ lĩnh Hồi giáo cực đoan hàng đầu.

Tuy nhiên, thực tế Israel cam kết chiếm giữ 75% Gaza trong vòng chưa đầy hai tháng, chỉ huy mới này có thể sớm buộc phải xem xét lại lựa chọn của mình.

"Quyết định quan trọng nhất mà ông ta phải đưa ra là liệu ông ta có ngừng bắn để có thời gian tái tổ chức lực lượng hay không. Ông ta sẽ phải nhượng bộ bằng cách thả một số con tin. Nếu không, IDF sẽ từ từ tiến vào những khu vực này; Hamas sẽ mất đất và người. Điều đó phụ thuộc vào đánh giá của ông ta".

Một thách thức khác đang đón chờ vị chỉ huy mới của Hamas là làm sao để giành được sự tin tưởng từ người dân đang tuyệt vọng và bị đẩy vào nạn đói khi viện trợ bị cắt đứt trong gần ba tháng.

Trong hai tháng ngừng bắn gần đây nhất, Haddad được giao nhiệm vụ xây dựng lại cơ sở hạ tầng dân sự và quân sự của Hamas. Israel cho rằng với hệ thống viện trợ do các tổ chức phi chính phủ truyền thống dẫn đầu bị cắt đứt, công việc đó giờ đây trở nên khó khăn hơn.

Ngay cả trong thời kỳ ổn định, vẫn rất khó để có được dữ liệu chính xác về thái độ của dân thường tại Dải Gaza đối với Hamas. Một loạt các cuộc biểu tình trong những tuần gần đây đã khiến một số nhà phân tích tin rằng nỗi sợ hãi của người dân Gaza đối với Hamas đang giảm dần.

Không chỉ vậy, người đứng đầu Hamas còn phải đối mặt với sự trỗi dậy của các gia tộc có vũ trang giữa những “lỗ hổng” quyền lực. Một số gia tộc có liên hệ với các nhóm khủng bố khác như Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng, một số là các nhóm tội phạm có tổ chức, một số là các gia đình vũ trang, đều đang tìm cách giành được quyền lực khi tình hình bất ổn.

Ngày 5/6, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu thừa nhận nước này đã trang bị vũ khí cho ít nhất một trong số các gia tộc – một nhóm dưới sự chỉ huy của một người du mục Arabia tên là Yasser Abu Shabab. Các gia tộc có vũ trang thường xuyên chiếm đoạt viện trợ và nhờ vậy, họ có khả năng hơn Hamas.

"Haddad là một trong những nhà lãnh đạo cuối cùng và duy nhất còn ở lại Gaza, điều đó có nghĩa là áp lực mà ông ta phải chịu là rất lớn. Nếu không đạt được thỏa thuận, ông ta không muốn đi vào lịch sử với tư cách là nhà lãnh đạo cuối cùng giám sát Gaza trong khi nơi này đang tan rã dưới sự kiểm soát của Israel. Mặt khác, ông ấy cần phải chứng tỏ rằng mình là một nhà lãnh đạo", một viên chức an ninh khu vực mô tả vị thế của Haddad trong một bản đánh giá.

Haddad gia nhập nhóm khi còn trẻ, ngay khi nhóm thành lập vào năm 1987. Từ đó, ông đã trở thành chỉ huy trung đội và cuối cùng là chỉ huy tiểu đoàn. Đến năm 2023, ông đã chỉ huy Lữ đoàn Gaza, đóng tại và xung quanh Thành phố Gaza ở phía Bắc Dải Gaza.

Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc