Thông tin mới nhất về vụ cựu Tổng thống Philippines bị giam giữ ở Hà Lan

Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte

Phát biểu đầu tiên khi bị đưa lên máy bay đến Hà Lan

“Bất kể điều gì đã xảy ra trong quá khứ, tôi sẽ là tiền tuyến của lực lượng thực thi pháp luật và quân đội Philippines. Tôi đã nói điều này rồi, rằng tôi sẽ bảo vệ các bạn và sẽ chịu trách nhiệm cho mọi thứ”, ông Duterte nói trong phát biểu đầu tiên kể từ khi bị đưa lên máy bay đến The Hague.

Cựu Tổng thống Philippines đã bị đưa về Hà Lan hôm 12-3 sau khi bị giữ tại Manila với cáo buộc giết người liên quan đến “cuộc chiến chống ma túy” dưới thời ông làm Tổng thống. Đoạn video cho thấy ông Duterte lúc đó có thể đang trên máy bay, với tiếng động cơ yếu ớt có thể nghe thấy ở phía sau.

Trong một tuyên bố, ICC cho biết, nhà cựu lãnh đạo Duterte đã “bị giao nộp cho Tòa án Hình sự Quốc tế. Ông đã bị chính quyền Cộng hòa Philippines bắt giữ... vì tội giết người là tội ác chống lại loài người”.

Vị cựu Tổng thống sẽ được đưa ra trước thẩm phán ICC trong những ngày tới và hiện đã được chuyển đến một cơ sở giam giữ ở bờ biển Hà Lan. “Đây sẽ là một quá trình tố tụng pháp lý kéo dài, nhưng tôi nói với các bạn rằng, tôi sẽ tiếp tục phục vụ đất nước của mình. Và cứ như vậy, nếu đó là số phận của tôi. Tôi ổn, đừng lo lắng”, cựu lãnh đạo Philippines 79 tuổi nói trong đoạn video clip dài hơn 2 phút.

Máy bay chở cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte về thực hiện quy trình tố tụng tại Hà Lan

Bà Sara Duterte, Phó Tổng thống Philippines, con gái của ông Duterte, đã đến The Hague vào 12-3. Các luật sư và học giả nhận định việc bắt giữ và chuyển giao này là một bước ngoặt quan trọng đối với ICC, một tòa án không có lực lượng cảnh sát riêng và đang phải đối mặt với các lệnh trừng phạt của Mỹ.

Quyền hạn của Tòa án Hình sự Quốc tế

Vào ngày 10-2-2025, Văn phòng Công tố viên của ICC đã nộp đơn xin lệnh bắt giữ ông Duterte vì các tội ác chống lại loài người là giết người, tra tấn và hiếp dâm. Hội đồng xét xử đã đánh giá tài liệu do Viện kiểm sát đệ trình và tìm thấy căn cứ hợp lý để tin rằng ông Duterte phải chịu trách nhiệm cá nhân với tư cách là đồng phạm gián tiếp về tội ác chống lại loài người xảy ra ở Philippines trong khoảng thời gian từ ngày 1-11-2011 đến ngày 16-3-2019.

Hội đồng xét xử nhận thấy đã có một cuộc tấn công nhằm vào dân thường khi ông Duterte là người đứng đầu Biệt đội tử thần Davao (DDS) và theo chính sách của Nhà nước khi ông là Tổng thống Philippines nhiệm kỳ 2016-2022. Cụ thể, Tổng thống Philippines Duterte đã thành lập, tài trợ và trang bị vũ khí cho các đội tử thần có quyền trừng phạt thẳng tay những người bị cáo buộc sử dụng và buôn bán ma túy. Theo thống kê của cảnh sát, có 6.200 nghi phạm đã thiệt mạng trong các chiến dịch chống ma túy trong suốt 6 năm ông tại vị.

“Có căn cứ hợp lý để tin rằng cuộc tấn công này vừa lan rộng vừa có hệ thống: diễn ra trong nhiều năm và khiến hàng nghìn người tử vong”, thông cáo chính thức của ICC cho biết.

Ông Osvaldo Zavala Giler, Thư ký ICC, đã cảm ơn chính quyền Philippines vì đã cam kết duy trì các cơ chế giải trình quốc tế và cảm ơn chính quyền của quốc gia chủ nhà, Hà Lan, vì đã hợp tác và hỗ trợ.

Phiên điều trần đầu tiên đối với chính trị gia người Philippines sẽ được lên lịch vào thời điểm thích hợp. Trong phiên điều trần này, cơ quan tố tụng sẽ xác định ông Duterte đã được thông báo về tội danh mà ông bị cáo buộc hay chưa và về các quyền cá nhân theo Quy chế Rome - hiệp ước thành lập của Tòa án.

ICC giữ quyền tài phán đối với các tội ác bị cáo buộc đã xảy ra tại Philippines trong thời gian quốc gia này vẫn là một thành viên của ICC

Trước đó, vào ngày 15-9-2021, Văn phòng Công tố viên của ICC đã được phép mở cuộc điều tra các cáo buộc đã xảy ra trên lãnh thổ Philippines trong bối cảnh chiến dịch “cuộc chiến chống ma túy” do Chính phủ Philippines phát động từ năm 2011-2019.

Philippines, một quốc gia thành viên của ICC kể từ ngày 1-11- 2011, đã gửi thông báo bằng văn bản về việc rút khỏi Quy chế Rome vào ngày 17-3-2018. Việc rút khỏi này có hiệu lực vào ngày 17-3-2019. Tuy nhiên, ICC vẫn giữ quyền tài phán đối với các tội ác bị cáo buộc đã xảy ra tại Philippines trong khi nước này là một quốc gia thành viên của quy chế.

Yên Vũ