Thông điệp không lời tân Thủ tướng Canada gửi đến Mỹ

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (phải) chào đón Thủ tướng Canada Mark Carney đến Paris ngày 17-3. Ảnh: Reuters

Trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên trên cương vị thủ tướng Canada, ông Mark Carney đã chọn Paris và London làm điểm dừng chân nhằm thắt chặt quan hệ với các đối tác châu Âu, đối phó với áp lực từ chính sách "nước Mỹ trên hết" của Tổng thống Donald Trump. Sự chào đón nồng nhiệt tại Pháp và Anh dành cho ông Carney hoàn toàn trái ngược với mối quan hệ rạn nứt của đất nước ông với người hàng xóm phía Nam. Trong cuộc họp báo chung tại Điện Élyseé, ông Carney nói với Tổng thống Macron rằng Canada là "quốc gia châu Âu nhất trong số các quốc gia không phải châu Âu" và hứa sẽ là "đối tác đáng tin cậy, đáng tin cậy và mạnh mẽ" của Paris. Đáp lại, ông Macron ca ngợi Canada vì đã "sát cánh" với Pháp và châu Âu, đồng thời bày tỏ với cá nhân ông Carney rằng: "Chúng tôi đang chào đón một người bạn và chúng tôi đón tiếp bạn với rất nhiều niềm vui".

Các cuộc gặp tại châu Âu diễn ra trong bối cảnh quan hệ giữa Canada và Mỹ rơi xuống mức thấp nhất trong lịch sử hiện đại, khiến Canada phải tính toán lại các liên minh của mình. Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Trump áp dụng chính sách tăng thuế với các mặt hàng của Canada, nói rằng đất nước này nên trở thành bang thứ 51 của Mỹ. Ông Trump cũng nhiều lần hạ thấp người tiền nhiệm của Carney là ông Justin Trudeau khi còn đương nhiệm, gọi ông là "thống đốc" thay vì "thủ tướng". Phát biểu sau cuộc gặp Vua Charles, Thủ tướng Carney nói rằng kế hoạch của ông Trump về việc sáp nhập Canada là "không thể tưởng tượng được" và "thiếu tôn trọng". Ông cũng nói rằng tổng thống Mỹ cần dừng đưa ra những phát biểu như vậy "trước khi chúng ta ngồi lại và trao đổi về quan hệ đối tác".

Ông Carney cũng tiết lộ rằng đất nước ông đang xem xét lại việc có nên mua máy bay phản lực F-35 do Mỹ hay không, đồng thời cho biết ông đã nói chuyện với cả các quan chức Anh và Pháp về việc tăng cường quan hệ an ninh, quân sự và kinh tế. Tuy nhiên, ông Carney cũng thể hiện sẵn sàng đàm phán với Washington. Ông nói rằng Canada muốn thảo luận về "mối quan hệ thương mại và an ninh chung" của hai quốc gia. "Khi Mỹ sẵn sàng cho cuộc trò chuyện đó, chúng tôi sẵn sàng ngồi lại với nhau", ông Carney phát biểu tại London.

Thủ tướng Carney nói sẵn sàng gặp Tổng thống Mỹ nếu ông thể hiện sự tôn trọng đối với chủ quyền Canada. Ông nói thêm không có kế hoạch tới thăm Washington lúc này, nhưng mong sớm có cuộc điện đàm với ông chủ Nhà Trắng. "Chuyến thăm này là động thái chiến lược. Nó cho thấy cách phản ứng với ông Trump không chỉ là đối đầu với các rào cản, mà còn giúp mở ra các kênh truyền thông, ngoại giao và thương mại mới", cựu ngoại trưởng Canada Lloyd Axworthy nhận xét về chuyến công du đầu tiên của Thủ tướng Carney, thêm rằng việc ông Carney lựa chọn điện đàm thay vì gặp trực tiếp ông Trump là quyết định khôn ngoan.

T.N