Thỏa thuận ngừng bắn ở Dải Gaza lung lay

Về cơ bản, Israel muốn kéo dài giai đoạn 1, theo đó tiếp tục trao đổi tù nhân Palestine đổi lấy con tin Israel và tăng lượng viện trợ vào Dải Gaza. Khoảng 24 con tin Israel được cho là vẫn còn sống ở Gaza.

Tuy nhiên, Hamas nhấn mạnh tiến trình đàm phán phải gồm nội dung Israel rút quân đội khỏi các khu vực đang kiểm soát ở Gaza và chấm dứt vĩnh viễn cuộc xung đột, như hình dung trong giai đoạn thứ hai của thỏa thuận.

Sau cuộc tham vấn với các bộ trưởng, Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu hôm 2-3 cho biết nước này ủng hộ đề xuất của Mỹ về việc tạm thời gia hạn lệnh ngừng bắn hiện tại đến ngày 20-4.

Theo khuôn khổ đó, việc gia hạn lệnh ngừng bắn sẽ bắt đầu bằng việc thả một nửa số con tin Israel còn sống hoặc đã thiệt mạng ở Gaza. Theo đài CNN, việc gia hạn ngừng bắn như đề xuất không đồng nghĩa thực thi giai đoạn 2 của thỏa thuận và Hamas dường như đã bác bỏ cách tiếp cận này.

Israel ngăn chặn viện trợ nhân đạo vào Gaza sau khi giai đoạn đầu tiên của lệnh ngừng bắn kết thúc vào ngày 1-3 Ảnh: Anadolu

Kể từ khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực vào tháng 1, Hamas đã thả 38 con tin và trao trả 8 thi thể. Trong khi đó, Israel đã trả tự do cho 1.737 tù nhân Palestine và rút lực lượng khỏi một hành lang quan trọng phân chia miền Bắc và miền Nam Gaza.

Theo thỏa thuận ban đầu, lệnh ngừng bắn có thể tiếp tục miễn là các nhà đàm phán vẫn duy trì thương thảo nhưng hiện chưa rõ điều này có đang thực sự diễn ra hay không.

Tiến trình đàm phán về giai đoạn thứ 2 của thỏa thuận dự kiến bắt đầu vào đầu tháng 2 nhưng bị trì hoãn nhiều lần trong bối cảnh Hamas cáo buộc Israel không hề quan tâm đến giai đoạn này.

Hôm 28-2, một phái đoàn Israel đột ngột rời thủ đô Cairo - Ai Cập về nước, khiến tiến trình đàm phán tiếp tục bế tắc. Một nguồn tin Israel cho đài CNN biết nước này đang tìm cách kéo dài giai đoạn đầu tiên của thỏa thuận "càng lâu càng tốt" với hy vọng có thêm nhiều con tin được thả.

Trong bối cảnh đàm phán đình trệ, theo tờ Guardian, các quốc gia thuộc Liên đoàn Ả Rập dự kiến nhóm họp ngày 4-3 để thảo luận về kế hoạch tái thiết Dải Gaza do Ai Cập đề xuất. Kế hoạch này kéo dài từ 3-5 năm, bắt đầu bằng việc xây dựng các trại tạm thời cho người dân Gaza sinh sống trong khi các khu vực nhà ở của họ được tái xây dựng.

Một trong những vấn đề chính gây tranh cãi trong kế hoạch tương lai cho Dải Gaza là bên nào sẽ kiểm soát vùng đất này sau khi xung đột khép lại. Có ý kiến cho rằng nên để Ai Cập chịu trách nhiệm quản lý Gaza trong thời gian tái thiết nơi này.

Xuân Mai