Thiếu vaccine đậu mùa khỉ - mối lo hiện hữu
Thiếu vaccine để phòng dịch không phải là một thách thức mới. Khi Covid-19 bùng phát, thì làm thế nào để sản xuất đủ vaccine, phân phối vaccine như thế nào cho công bằng và hợp lý cũng đã từng là vấn đề khiến thế giới phải đau đầu.
Trong bối cảnh thiếu vaccine đậu mùa khỉ đã trở thành mối lo hiện hữu, thì câu hỏi đang được nhiều chuyên gia y tế đặt ra là: Chúng ta đã học được gì từ đại dịch Covid-19? Các quốc gia, và các cơ quan y tế, đã rút ra được kinh nghiệm gì, để sẵn sàng đương đầu với các đại dịch nguy hiểm có thể xảy đến trong tương lai?
Trong bối cảnh nguồn cung vaccine đậu mùa khỉ hạn chế, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) tuần qua đã cho phép tiêm một liều vaccine Jynneos ít hơn thông thường giữa các lớp da thay vì tiêm 1 liều vaccine đầy đủ dưới lớp mỡ. Theo cơ quan này, cách làm này có thể giúp tăng số liều vaccine hiện có lên 5 lần. Tuy nhiên, công ty sản xuất vaccine Jynneos cho biết, hiện chưa có đủ dữ liệu an toàn về cách làm này và cần thực hiện thêm các nghiên cứu liên quan.
Thay đổi cách thức tiêm vaccine, rõ ràng rằng, chỉ là giải pháp tình thế. Điều quan trọng là phải tìm rõ căn nguyên của tình trạng thiếu vaccine. Theo ông Sven Schellberg, chuyên gia y tế làm việc tại một phòng khám tại Berlin, Đức cũng đang gặp khó khăn trong đảm bảo đủ vaccine.
Ông SVEN SCHELLBERG, chuyên gia y tế: “Tôi có ấn tượng là chúng ta chưa thực sự học được gì nhiều từ đại dịch. Nói cách khác, về cơ bản, chúng ta lại mắc phải những sai lầm tương tự như trước đây. Các cuộc thảo luận chúng ta có hiện nay lại giống hệt như khi Covid-19 xuất hiện. Tôi nghĩ rằng, đã đến lúc cần phải xem xét về các cách thức và nguyên tắc rõ ràng để ứng phó trong các trường hợp như thế này.”
Tháng 7 vừa qua, Ủy ban Cố vấn vaccine của Đức đã đưa ra khuyến cáo khẩn cấp, nhấn mạnh cần phải sử dụng tất cả vaccine đậu mùa khỉ hiện có để tiêm liều đầu tiên, và chỉ tiến hành tiêm mũi thứ hai khi đã có đủ vaccine. Tuy nhiên, việc sản xuất và phân phối vaccine dường như đang bị tụt hậu.
Ông KARL LAUTERBACH, Bộ trưởng Y tế Đức:“Các công ty sản xuất vaccine nói với chúng tôi rằng, đơn giản là có những điểm tắc nghẽn trong quá trình sản xuất. Chúng tôi thực sự đang rất cố gắng và điều quan trọng là chúng ta phải sử dụng vaccine một cách có mục tiêu.”
Ông SVEN SCHELLBERG, chuyên gia y tế: “Gần 4 tuần trước, chúng tôi nhận được 300 liều vaccine. Hôm qua, chúng tôi nhận được thêm 60 liều nữa. Nhưng trên thực tế, phòng khám của chúng tôi có tới khoảng 1.500 bệnh nhân cần được tiêm chủng. Vậy nên, dù tuân thủ nguyên tắc chỉ ưu tiên vaccine cho các bệnh nhân tiêm mũi đầu thì số vaccine mà chúng tôi có được vẫn là quá ít.”
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và các cơ quan y tế của các quốc gia Châu Âu, nguồn cung vaccine Jynneos của Công ty công nghệ sinh học Bavarian Nordic (Đan Mạch) - vaccine duy nhất được cấp phép sử dụng phòng bệnh đậu mùa khỉ - đang khan hiếm.
Bên cạnh đó, do bệnh đậu mùa khỉ phần lớn chỉ xảy ra giới hạn ở một số vùng của Châu Phi, nên việc cung cấp vaccine cần thiết để ngăn ngừa căn bệnh này chủ yếu tập trung ở các khu vực đó. Nhu cầu ngày càng tăng ở những châu lục khác không thể được đáp ứng ngay lập tức do các hãng dược phẩm cần thời gian để sản xuất vaccine.
Thực hiện : Kim Ngọc