'Thiện Sáo' và hành trình bước qua bóng tối

Thủ khoa tốt nghiệp xuất sắc

Nguyễn Đức Thiện chào đời khi mới được 31 tuần tuổi. Biến cố sinh non khiến đôi mắt em vĩnh viễn chìm trong bóng tối. “Mẹ tôi đã đưa đi khắp nơi, gõ cửa nhiều bệnh viện với hy vọng tìm lại ánh sáng cho con, nhưng đều không thành,” Thiện nhớ lại. Từ đó, thế giới của cậu chỉ còn là âm thanh, mùi hương, xúc giác và sự chở che của gia đình.

Khi những đứa trẻ khác vui đùa cùng bạn bè, Thiện thường lặng lẽ ngồi một mình. Nhận thấy con trai có sự nhạy cảm đặc biệt với âm thanh, mẹ đã mua cho Thiện cây đàn organ làm bầu bạn vơi bớt cô đơn. Và cũng từ đó, cây đàn trở thành “người bạn” thân thiết nhất với Thiện. Âm thanh từ những phím đàn trở thành niềm an ủi, cũng là cánh cửa kết nối Thiện với cuộc sống bên ngoài, mở ra cho cậu một thế giới mới đầy ước mơ, khát khao với âm nhạc.

Năm lên 7 tuổi, Thiện rời vòng tay gia đình ở Hà Nam (nay là tỉnh Ninh Bình), lên Hà Nội nhập học tại Trường Phổ thông cơ sở Nguyễn Đình Chiểu - ngôi trường đặc biệt dành cho trẻ em khiếm thị. Những ngày đầu xa nhà, cậu bé Thiện đã phải đối mặt với cảm giác bỡ ngỡ, lo sợ và nỗi nhớ nhà bủa vây. “Suốt 1 năm đầu xa vòng tay cha mẹ, tôi khóc rất nhiều và không ít lần xin về nhà, không học nữa. Dù rất thương con nhưng bố mẹ cương quyết cho tôi ở lại trường để học hành, rèn tính tự lập để sau này còn tự đứng trên đôi chân của mình. Giờ nghĩ lại, tôi biết ơn điều đó, bởi nếu không, chắc gì mình có được hôm nay”, Thiện nhớ lại. Và từ đó, Thiện nỗ lực tự chăm sóc bản thân, tự làm lấy mọi việc, và nỗ lực học tập.

Anh Nguyễn Đức Thiện biểu diễn tốt nghiệp Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam.

Nhạy cảm với âm thanh, Thiện sớm bộc lộ khả năng đặc biệt với nhạc cụ. Từ sáo trúc đến piano, Thiện miệt mài luyện tập và dần bộc lộ tố chất nghệ sĩ. Dưới mái trường Nguyễn Đình Chiểu, Thiện có cơ duyên gặp gỡ thầy Trần Bình Minh - người đã phát hiện ra năng khiếu đặc biệt của cậu với cây sáo trúc và khuyên cậu thi vào Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. Được thầy cô định hướng, năm 2017, Thiện thi đỗ Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, hệ trung cấp.

Trở thành sinh viên âm nhạc là một thách thức lớn của Thiện. Anh học cùng với các bạn sáng mắt, và không có tài liệu chuyên biệt cho người khiếm thị. Là người khiếm thị, để học thuộc một bản nhạc, Thiện cần cả tuần, thậm chí lâu hơn, trong khi bạn bè chỉ cần vài lần luyện tập. Anh phải nhờ thầy cô, bạn bè đọc bản nhạc, ghi âm lại để về nhà tự học. Các buổi học trên lớp âm nhạc, Thiện luôn bật sẵn máy ghi âm, về nhà nghe lại nhiều lần để luyện tập.

“Càng khó khăn, tôi càng tập nhiều để phản xạ nhanh hơn. Tôi tự nhủ: người khác làm được, mình cũng phải làm được”, Thiện chia sẻ. Bằng sự nỗ lực bền bỉ đó, suốt 4 năm liền học hệ trung cấp Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, Thiện luôn đạt danh hiệu Học sinh giỏi.

Với đà đó, năm 2021, chàng trai khiếm thị Nguyễn Đức Thiện khiến bạn bè cùng lớp ở Học viện ngỡ ngàng khi biết tin cậu quyết định thi vượt cấp 2 năm để học lên hệ đại học. Và Thiện đã thi đỗ vào hệ Đại học Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam trong sự thán phục của mọi người.

Mới đây, anh trở thành thủ khoa tốt nghiệp xuất sắc hệ Đại học Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam. “Đó là quả ngọt cho một hành trình nỗ lực không biết mệt mỏi của tôi và tôi muốn truyền cảm hứng tích cực, tinh thần bền bỉ này đến những bạn trẻ có số phận không được may mắn như mình hãy vươn lên, đừng bỏ cuộc dù trong bất cứ hoàn cảnh nào”, Thiện nói.

Niềm vui “mang tiền về cho mẹ”

Từ ngày thi đỗ vào Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, Thiện cũng rời mái trường Nguyễn Đình Chiểu, ra thuê phòng trọ ở quận Long Biên để rèn kỹ năng thích ứng với cuộc sống. Hằng ngày, anh đi xe buýt gần 10km mỗi lượt để đi học. Song hành với việc học, Thiện tham gia biểu diễn âm nhạc tại nhiều sự kiện lớn nhỏ. Anh cùng thầy giáo sáng lập Mái ấm Đông Đô và Ban nhạc Nắng Mới - nơi nuôi dưỡng niềm đam mê âm nhạc cho những người khiếm thị, giúp họ học nhạc miễn phí, tạo dựng thu nhập và từng bước tự lập trong cuộc sống. Với tài năng và khát khao cống hiến, các thành viên của Mái ấm Đông Đô và Ban nhạc Nắng Mới đã vinh dự đại diện Việt Nam tham dự Festival Âm nhạc dân tộc dành cho người khiếm thị tại Thái Lan năm 2018.

Không dừng lại ở đó, Thiện và các cộng sự còn thành lập Câu lạc bộ hát xẩm Tâm Việt sau khi may mắn được nghệ nhân dân gian Đào Bạch Linh - học trò cuối cùng của nghệ nhân Hà Thị Cầu - truyền dạy. Đây là câu lạc bộ đàn, hát xẩm đầu tiên của người khiếm thị tại Việt Nam và xuất sắc giành nhiều giải thưởng tại các Liên hoan Hát xẩm mở rộng.

Thiện và ban nhạc Nắng Mới có lịch biểu diễn cố định tại khu vực Phố đi bộ Hồ Gươm vào tối thứ Sáu, thứ Bảy và Chủ nhật. Những buổi biểu diễn của ban nhạc luôn nhận được sự cổ vũ nhiệt tình của khán giả. Ban nhạc có 15 thành viên đều là người khiếm thị, chơi đủ nhạc cụ dân tộc, phương Tây và ca sĩ. Từ những buổi diễn nhỏ ban đầu đầy bỡ ngỡ, nhưng bằng khát vọng và sự kiên trì đã đưa Nắng Mới tiến xa góp mặt vào các sự kiện trong nước đến giao lưu quốc tế, từ sân khấu dân cư đến liên hoan toàn quốc. Họ đã chứng minh rằng, nếu có nghị lực và niềm tin, âm nhạc không chỉ giúp người khiếm thị nuôi sống bản thân, mà còn mang lại niềm vui, niềm tự hào và lan tỏa cảm hứng cho cộng đồng.

Từ năm 19 tuổi, Thiện đã tự lo liệu mọi chi phí sinh hoạt và thậm chí còn dành dụm gửi tiền về cho mẹ. “Bố mẹ chưa bao giờ đòi hỏi, nhưng tôi muốn tự lập bằng chính sức lao động và niềm đam mê. Tôi mong được nhìn nhận như một người bình thường, không phải với ánh mắt thương hại dành cho người khiếm thị, và được mang tiền về cho mẹ là niềm hạnh phúc lớn lao đối với tôi”, Thiện chia sẻ.

Thiện ấp ủ mong muốn xây dựng bộ giáo trình âm nhạc dễ tiếp cận cho người khiếm thị, từ chữ nổi đến phương pháp nghe để những bạn đồng cảnh có thể học tập và theo đuổi đam mê.

LƯU TRINH