Thích ứng khí hậu - xu hướng bền vững cho thị trường bất động sản

Mối đe dọa và động lực thay đổi từ biến đổi khí hậu

Việt Nam đang chứng kiến gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan như ngập lụt, xâm nhập mặn, nhiệt độ cao bất thường và mực nước biển dâng; những biến động này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sống mà còn trực tiếp làm giảm giá trị, rút ngắn vòng đời của các bất động sản, đặc biệt là tại các đô thị ven biển, vùng trũng thấp và nơi hạ tầng thích ứng còn yếu.

Theo Savills, các đô thị lớn như Tokyo, Jakarta, Bangkok hay TP. Hồ Chí Minh đang chứng kiến nguy cơ biến đổi khí hậu trở thành mối đe dọa hiện hữu. Báo cáo Savills Impacts 2025 cho thấy, năm 2024 ghi nhận hàng loạt kỷ lục đáng lo ngại: nhiệt độ toàn cầu vượt ngưỡng 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp; cháy rừng hoành hành giữa mùa đông ở Los Angeles; bão lũ dữ dội tại Tây Ban Nha và Đông Nam Hoa Kỳ; nắng nóng gay gắt bao trùm châu Âu. Cùng lúc đó, mực nước biển toàn cầu tăng khoảng 0,33cm mỗi năm đe dọa gây lũ quét tại nhiều đô thị lớn.

Các thành phố lớn tại Việt Nam chịu ảnh hưởng nhiều bởi biến đổi khí hậu. Ảnh: Hoàng Anh

Những biến động này kéo theo hệ quả kinh tế rõ rệt: chi phí bảo hiểm tăng cao, tính thanh khoản của bất động sản tại vùng rủi ro suy giảm, và hiện tượng “tài sản mắc kẹt” ngày càng phổ biến. Năm 2024, thiệt hại toàn cầu do thiên tai lên tới 368 tỷ USD (theo Aon); riêng tại Mỹ, chi phí bảo hiểm bất động sản đã tăng gấp đôi trong 5 năm qua. Xu hướng này đang lan rộng sang nhiều nước châu Á, trong đó có Việt Nam.

Đặc biệt, bất động sản nhà ở chịu ảnh hưởng nặng nề do tính chất cư trú lâu dài và khó di dời trong thiên tai. Trong khi đó, bất động sản công nghiệp do thường có vòng đời ngắn và ít nằm trong vùng rủi ro nên ít chịu tác động hơn. Tuy nhiên, vị trí địa lý và khả năng kết nối hạ tầng vẫn là yếu tố quyết định giá trị và sức hút đầu tư.

TP. Hồ Chí Minh: áp lực từ thực tiễn và nhu cầu thích ứng toàn diện

Là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, TP. Hồ Chí Minh đang phải đối mặt với loạt thách thức nghiêm trọng do biến đổi khí hậu: từ ngập lụt kéo dài, xâm nhập mặn hệ thống cấp nước, cho đến sụt lún do khai thác nước ngầm quá mức; đây là phần mở rộng tự nhiên của vùng đồng bằng sông Cửu Long - nơi thường xuyên hứng chịu lũ lớn do triều cường và mưa mùa.

Ông Troy Griffiths, Phó Giám đốc Điều hành Savills Việt Nam, nhận định: TP. Hồ Chí Minh là một trong những đô thị châu Á bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn không chỉ đe dọa sinh kế nông nghiệp mà còn trực tiếp ảnh hưởng tới hệ thống hạ tầng nước sạch của thành phố.

Theo ông Troy Griffiths, dù ở TP. Hồ Chí Minh, nhiều nỗ lực đã được triển khai như phát triển giống lúa chịu mặn, xây dựng quy hoạch tổng thể phân bổ nguồn lực hạ tầng, song thực tế cho thấy, khả năng thích ứng của từng công trình riêng lẻ là chưa đủ nếu hạ tầng đô thị xung quanh chưa được nâng cấp đồng bộ. Một tòa nhà bền vững vẫn có thể bị “cô lập” nếu ngập lụt làm gián đoạn giao thông hay ảnh hưởng đến cộng đồng cư dân.

Theo các chuyên gia Savills, thích ứng khí hậu không chỉ là yêu cầu bắt buộc, mà còn là động lực tái cấu trúc thị trường bất động sản. Những nhà phát triển tiên phong trong xây dựng công trình “chống chịu khí hậu” sẽ là bên dẫn dắt xu hướng đầu tư bền vững, nâng cao giá trị tài sản và uy tín thương hiệu. Đồng thời, những thành phố chứng tỏ năng lực ứng phó tốt với khí hậu sẽ thu hút thêm dòng vốn, doanh nghiệp và cư dân chất lượng cao.

Do đó, việc quy hoạch lại đô thị, cải tạo đồng bộ hạ tầng, khuyến khích phát triển công trình xanh bền vững sẽ không chỉ bảo vệ tài sản trước biến động khí hậu, mà còn củng cố sức hấp dẫn dài hạn của thành phố trong mắt các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Vũ Quang