Thị xã An Nhơn (Bình Định): Đạt tiêu chí đô thị loại III

Phó Cục trưởng Cục Phát triển đô thị Nguyễn Cao Viên chủ trì Hội nghị.

Thị xã mang giá trị lớn về lịch sử

Thị xã An Nhơn có vị trí nằm ở phía Nam của tỉnh Bình Định, cách thành phố Quy Nhơn khoảng 17km về phía Tây Bắc, cách Cảng hàng không Quốc tế Phù Cát khoảng 8km về phía Nam, trong đó một phần diện tích Cảng hàng không nằm trên địa bàn thị xã. Phía Đông giáp huyện Tuy Phước; phía Tây giáp huyện Tây Sơn; phía Nam giáp huyện Vân Canh và Tuy Phước; phía Bắc giáp huyện Phù Cát.

An Nhơn từng là kinh đô của hai Vương triều Chăm Pa (thành Đồ Bàn) và Thái Đức Nguyễn Nhạc - Tây Sơn (thành Hoàng Đế, nay thuộc xã Nhơn Hậu, thị xã An Nhơn), một thời là trung tâm học vấn của tỉnh Bình Định. Thị xã An Nhơn được mệnh danh là “Đất Thành” hay “Đất Kinh xưa”.

Hệ thống giao thông trên địa bàn thị xã có giao thông đường bộ, đường sắt, đường hàng không khá thuận lợi. Đường bộ có các tuyến đường như: Quốc lộ 1 đoạn đi qua thị xã có chiều dài 14,1km; Tuyến tránh Quốc lộ 1 dài 8,5km; Quốc lộ 19 đi qua thị xã có chiều dài 14,3km nối liền cảng biển quốc tế Quy Nhơn với các tỉnh thuộc khu vực vùng Bắc Tây Nguyên qua các cửa khẩu quốc tế Đức Cơ, Bờ Y và vùng biên giới Việt Nam - Lào - Campuchia; Quốc lộ 19B đoạn qua thị xã dài khoảng 7,8km là tuyến kết nối đường ven biển - Quốc lộ 1 - sân bay Phù Cát - Quốc lộ 19; Tuyến đường trục Khu kinh tế Nhơn Hội. Đường sắt có đường sắt Bắc - Nam đi qua thị xã với chiều dài 12km và ga tránh Bình Định.

Năm 2019, để triển khai định hướng đến năm 2025 phát triển thị xã An Nhơn trở thành thành phố đô thị loại III theo Quy hoạch vùng tỉnh Bình Định đến năm 2035 và Chương trình phát triển đô thị tỉnh Bình Định đến năm 2035 đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, UBND tỉnh Bình Định đã phê duyệt Đồ án Điều chỉnh quy hoạch chung đô thị An Nhơn đến năm 2035.

Năm 2020, UBND thị xã An Nhơn tổ chức lập Đề án đề nghị công nhận thị xã An Nhơn là đô thị loại III và trình Bộ Xây dựng thẩm định. Ngày 2/3/2021, thị xã An Nhơn đã được Bộ trưởng Bộ Xây dựng quyết định công nhận là đô thị loại III tại Quyết định số 219/QĐ-BXD với phạm vi công nhận loại đô thị là toàn bộ ranh giới hiện trạng thị xã An Nhơn gồm 15 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó khu vực nội thị gồm 5 phường là Nhơn Thành, Đập Đá, Nhơn Hưng, Bình Định và Nhơn Hòa và khu vực ngoại thị gồm 10 xã.

Ngày 14/12/2023, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch tỉnh Bình Định thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 tại Quyết định số 1619/QĐ-TTg. Theo đó, đô thị An Nhơn được xác định thuộc Khu vực kinh tế trọng điểm của tỉnh, đảm nhận vai trò là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và khoa học kỹ thuật. Đến năm 2025, thị xã là đô thị loại III và trở thành thành phố trực thuộc tỉnh…

Nhằm cụ thể hóa định hướng phát triển hệ thống đô thị tỉnh Bình Định; tạo lập cơ sở pháp lý cho công tác quy hoạch xây dựng, phát triển đô thị và nông thôn, gắn kết chặt chẽ với bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn; tạo động lực thúc đẩy phát triển và chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong vùng, UBND tỉnh Bình Định đã phê duyệt Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch chung thị xã An Nhơn đến năm 2045.

Trên cơ sở đó, UBND thị xã An Nhơn đã tổ chức lập và phê duyệt quy hoạch phân khu cho 6 xã dự kiến thành lập phường nhằm cụ thể quy hoạch chung đô thị được duyệt cũng như đảm bảo sự phát triển bền vững, hài hòa và hiệu quả của đô thị, nâng cao chất lượng sống và đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Sau gần 4 năm được công nhận là đô thị loại III, An Nhơn đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ, nền kinh tế tiếp tục tăng trưởng và phát triển, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực. Nhìn chung, hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội trên địa bàn thị xã được triển khai đầu tư xây dựng cơ bản, phù hợp với điều kiện phát triển của địa phương. Khu vực nông thôn có cơ sở hạ tầng, dịch vụ xã hội từng bước được tiệm cận với khu vực đô thị, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng cao rõ rệt.

Như vậy, việc lập Báo cáo rà soát tiêu chí đô thị loại III thị xã An Nhơn (khu vực nội thị dự kiếm mở rộng) và Báo cáo đánh giá trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị khu vực dự kiến thành lập phường thuộc thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định trình cấp có thẩm quyền thẩm định, công nhận là phù hợp với quy định pháp luật hiện hành. Đây cũng là một trong những cơ sở pháp lý để cụ thể hóa mục tiêu thành lập thành phố An Nhơn trực thuộc tỉnh Bình Định; đáp ứng nguyện vọng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trên địa bàn tỉnh nói chung và thị xã An Nhơn nói riêng.

Quan tâm đến công tác chỉnh trang đô thị

Phạm vi nghiên cứu lập Báo cáo thuộc toàn bộ ranh giới hành chính thị xã An Nhơn gồm 15 đơn vị hành chính xã, phường. Trong đó khu vực nội thị dự kiến mở rộng gồm 5 phường hiện hữu là Nhơn Thành, Đập Đá, Nhơn Hưng, Bình Định, Nhơn Hòa; 6 xã dự kiến dự kiến thành lập phường gồm: Nhơn Hậu, Nhơn Phúc, Nhơn Lộc, Nhơn Thọ, Nhơn An, Nhơn Phong. Khu vực ngoại thị gồm 4 xã là Nhơn Mỹ, Nhơn Khánh, Nhơn Tân, Nhơn Hạnh.

Đối chiếu quy định tại Điều 13 Nghị quyết số 1210/2016/UBTVQH13 được sửa đổi, bổ sung theo quy định tại khoản 5 Điều 1 của Nghị quyết số 26/2022/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về phân loại đô thị, thị xã An Nhơn (khu vực nội thị dự kiến mở rộng) cơ bản đạt được các tiêu chí của đô thị loại III. Tổng điểm 5 tiêu chí địa phương tự đánh giá là 84,56/100 điểm.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Nguyễn Tự Công Hoàng tiếp thu ý kiến của Hội đồng thẩm định.

Nhóm tiêu chuẩn đạt tối đa và vượt mức tối đa theo tiêu chuẩn đô thị loại III gồm 36/63 tiêu chuẩn. Nhóm tiêu chuẩn đạt điểm tối thiểu, trên điểm tối thiểu nhưng chưa đạt điểm tối đa gồm 18/63 tiêu chuẩn. Nhóm tiêu chuẩn chưa đạt điểm tối thiểu là 9/63 tiêu chuẩn gồm: Tỷ lệ dân số hàng năm; Mật độ dân số toàn đô thị; Đất xây dựng các công trình dịch vụ, công cộng đô thị bình quân đầu người; Mức tiêu thụ nước sạch qua hệ thống cấp nước tập trung bình quân đầu người; Tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật; Tỷ lệ sử dụng hình thức hỏa táng; Đất cây xanh sử dụng công cộng khu vực nội thành, nội thị bình quân đầu người; Công trình xanh; Khu chức năng đô thị, khu đô thị mới được quy hoạch, thiết kế theo mô hình xanh, ứng dụng công nghệ cao, thông minh.

Về kết quả rà soát khu vực dự kiến thành lập phường, 3 xã là Nhơn Phúc, Nhơn Hậu, Nhơn Phong đạt 13/13 tiêu chuẩn. 3 xã là Nhơn Lộc, Nhơn An, Nhơn Thọ đạt 12/13 tiêu chuẩn phường thuộc thị xã; tiêu chuẩn chưa đạt là cơ sở hạ tầng thương mại.

Tại Hội nghị, các thành viên Hội đồng thẩm định đã tham gia đóng góp nhiều ý kiến giúp địa phương hoàn thiện Báo cáo. Theo đó, UBND thị xã An Nhơn cần khắc phục các tiêu chí còn yếu và thiếu; quan tâm triển khai các dự án đầu tư đảm bảo phủ kín đất quy hoạch đô thị; nghiên cứu, áp dụng mô hình đô thị mới; nâng cao năng lực quản lý đô thị; bổ sung, giải trình rõ về diện tích đất nông nghiệp thuộc vùng thoát lũ và các giải pháp thoát lũ trong thời gian tới; hoàn thiện các dự án công viên, cây xanh; cập nhật thêm về quy hoạch phân khu cho 6 xã thành lập phường; rà soát về chỉ tiêu dân số; quan tâm bảo tồn các khu di tích, nhất là khu vực quanh thành Hoàng Đế; quan tâm đến các khu vực dễ bị sạt lở, khu vực thoát lũ, xây dựng nhà ở xã hội…

Thay mặt lãnh đạo tỉnh Bình Định, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Tự Công Hoàng đã giải trình thêm một số nội dung về nhà ở xã hội; nguồn lực phát triển hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; hàng lang thoát lũ; công tác chỉnh trang đô thị. Đồng thời cho biết UBND tỉnh Bình Định, UBND thị xã An Nhơn sẽ tiếp thu đầy đủ ý kiến của các thành viên Hội đồng thẩm định, tập trung khắc phục những tiêu chí còn chưa đạt.

Toàn cảnh Hội nghị.

Kết luận Hội nghị, Phó Cục trưởng Cục Phát triển đô thị Nguyễn Cao Viên tổng hợp ý kiến Hội đồng thẩm định, đề nghị địa phương tiếp tục nghiên cứu thêm về không gian ngầm, kết nối đường sắt đô thị, mô hình TOD; nghiên cứu các giải pháp bảo vệ tài nguyên nước; xác định ranh giới khu vực bảo tồn các di tích lịch sử quan trọng, các công trình kiến trúc tiêu biểu; quan tâm đến Chương trình phát triển đô thị, khắc phục các tiêu chí, tiêu chuẩn còn yếu.

Hội đồng thẩm định thống nhất thị xã An Nhơn (khu vực nội thị dự kiến mở rộng) đạt tiêu chí đô thị loại III với số điểm 83,5/100 điểm. Khu vực dự kiến thành lập phường gồm 6 xã Nhơn Hậu, Nhơn Phúc, Nhơn Lộc, Nhơn Thọ, Nhơn An, Nhơn Phong đạt trình độ phát triển cơ sở hạ tầng đô thị thuộc thị xã An Nhơn.

Yến Mai