Thị trường xuất khẩu gạo lớn nhất của Việt Nam có diễn biến mới

Theo Thương vụ Việt Nam tại Philippines, năm 2025, nhu cầu nhập khẩu gạo của Philippines vẫn ở mức cao, dự báo từ 4,92 triệu tấn, thậm chí trên 5 triệu tấn.

Dự báo nhu cầu nhập khẩu gạo của Philippines vẫn ở mức cao

Gạo Việt Nam vẫn sẽ là nguồn nhập khẩu chính của Philippines, dự báo năm 2025 đạt khoảng 4,350 triệu tấn.

Trong những năm qua, lượng gạo và kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường Philippines luôn chiếm trên 40% đến gần 45% về lượng và kim ngạch trong tổng lượng và tổng kim ngạch xuất khẩu gạo của Việt Nam.

Ông Phùng Văn Thành, Tham tán thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Philippines, thông tin nhằm kiểm soát và hướng tới mục tiêu giảm giá bán lẻ gạo, ngày 20-1-2025, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp đề xuất và được Chính phủ Philippines cho phép để yêu cầu các doanh nghiệp nhập khẩu, cửa hàng bán lẻ, thương nhân kinh doanh gạo tuân thủ thực hiện chính sách "giá bán lẻ gạo tối đa theo đề xuất" (MSRP - Maximum Suggested Retail Price) không quá 58 pesos/kg gạo. Chính sách mang tính mệnh lệnh hành chính này trong thực tế cũng không mang lại hiệu ứng tích cực làm giảm giá bán lẻ gạo trên thị trường.

Vì vậy, tháng 2-2025, xuất phát từ diễn biến giá gạo trên thị trường và trên cơ sở đề xuất của Hội đồng điều phối giá quốc gia (National Price Coordinating Council - NPCC), Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp đã ra tuyên bố tình trạng an ninh lương thực khẩn cấp đối với mặt hàng gạo.

Tuyên bố này cho phép Cơ quan lương thực quốc gia (NFA - National Food Authority) thực hiện vai trò điều phối ổn định thị trường bán lẻ gạo thông qua việc mở bán gạo từ các kho dự trữ quốc gia ra thị trường theo mức trợ giá của Chính phủ.

Chính phủ Philippines cũng yêu cầu các cơ quan chức năng vào cuộc điều tra làm rõ tình trạng giá bán lẻ gạo trên thị trường tăng cao, đặc biệt là việc điều tra xác định có hay không hành vi cấu kết, móc ngoặc thao túng thị trường gạo của một số doanh nghiệp lớn hay các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xuất nhập khẩu gạo…

Các động thái chính sách mà Philippines thực hiện nhằm mục tiêu giảm giá bán lẻ gạo trên thị trường có thể gây tâm lý bất an hoặc dẫn tới mức lợi nhuận không được như kỳ vọng cho các nhà nhập khẩu gạo của Philippines. Vì vậy, có thể ảnh hưởng tới xuất khẩu của Việt Nam.

Cần duy trì vị thế xuất khẩu gạo của Việt Nam

Mặc dù vậy, nhu cầu nhập khẩu gạo của Philippines trong năm 2025 và trong các năm tiếp theo thực tế vẫn ở mức cao, song không loại trừ khả năng Philippines sẽ tìm được những nguồn cung gạo mới nhằm giảm phụ thuộc vào bên cung ứng gạo duy nhất là Việt Nam.

Vì vậy, doanh nghiệp xuất khẩu gạo, bên cạnh tranh thủ những cơ hội mới ở những thị trường mới, cần quan tâm duy trì đảm bảo vị thế xuất khẩu gạo của Việt Nam tại Philippines.

Thương vụ Việt Nam tại Philippines khuyến nghị các doanh nghiệp xuất khẩu gạo cần tiếp tục phối hợp với Bộ Công Thương và Thương vụ để triển khai các chương trình xúc tiến, tuyên truyền, quảng bá các sản phẩm gạo của Việt Nam.

Gạo của Việt Nam cần được tiếp tục giữ vững, đảm bảo ổn định và không ngừng nâng cao chất lượng qua đó góp phần nâng cao giá trị kim ngạch xuất khẩu.

"Cần đa dạng các mặt hàng gạo xuất khẩu, không quá tập trung vào các sản phẩm gạo có chất lượng cao phục vụ cho người có thu nhập cao, cũng như cần khai thác tiềm năng của các loại gạo chất lượng trung bình, chất lượng thấp hơn để phục vụ cho một số lượng lớn người dân có thu nhập trung bình và thấp" - ông Phùng Văn Thành đánh giá.

Lê Thúy