Thị trường trái phiếu doanh nghiệp giảm tốc

Phát hành mới giảm mạnh

Theo dữ liệu mới nhất của FiinGroup, tính đến cuối tháng 11/2025, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp lưu hành trên thị trường đạt xấp xỉ 1,37 triệu tỷ đồng. Mặc dù con số này tăng nhẹ 1,2% so với tháng trước và tăng 9,4% so với cùng kỳ năm 2024, nhưng thực tế cho thấy đà tăng trưởng đang có dấu hiệu chậm lại.

Nguyên nhân chính dẫn đến sự giảm tốc này là do hoạt động phát hành mới trong tháng 11 sụt giảm mạnh. Tổng giá trị phát hành chỉ đạt 36,7 nghìn tỷ đồng - mức thấp nhất trong vòng 4 tháng qua, giảm tới 46,3% so với tháng 10. Điều này phản ánh tâm lý thận trọng hơn của bên phát hành trong bối cảnh chi phí vốn có xu hướng nhích lên. Đáng chú ý, kênh phát hành ra công chúng vắng bóng trong tháng này, đẩy toàn bộ trọng tâm sang kênh phát hành riêng lẻ.

Xét về cơ cấu, trái phiếu riêng lẻ tiếp tục chiếm vị thế áp đảo với 1,21 triệu tỷ đồng, tương đương 88,8% quy mô toàn thị trường. Trong khi đó, trái phiếu công chúng sụt giảm xuống còn 153,6 nghìn tỷ đồng, do không có hoạt động phát hành mới trong tháng, đồng thời xuất hiện các đợt mua lại toàn bộ lô trái phiếu trước hạn của LPB, BAB và các lô trái phiếu đến hạn của CII, TCX.

Tháng 11 chứng kiến sự suy giảm đồng loạt ở cả nhóm ngân hàng và phi ngân hàng. Tuy nhiên, khối ngân hàng vẫn giữ vai trò "trụ cột" khi chiếm 68% tổng giá trị phát hành lũy kế từ đầu năm, tương đương 366,6 nghìn tỷ đồng. Trong tháng, các ngân hàng đã huy động 22,1 nghìn tỷ đồng qua kênh trái phiếu. Dù con số này giảm 24,7% so với tháng trước và là mức thấp nhất trong 8 tháng, nhưng điểm tích cực là sự xuất hiện của các ngân hàng quy mô vừa và nhỏ (SSB, LPB, TPB, ABB) phát hành trái phiếu đủ điều kiện tính vào vốn cấp 2.

Tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 11/2025 chỉ đạt 36,7 nghìn tỷ đồng – mức thấp nhất trong vòng 4 tháng qua. Ảnh: VGP

Ở chiều ngược lại, nhóm phi ngân hàng - vốn bùng nổ trong tháng 10 - đã chính thức "hạ nhiệt". Giá trị phát hành nhóm này chỉ đạt 14,6 nghìn tỷ đồng, giảm mạnh 62,6% so với tháng trước. Trong đó, lĩnh vực bất động sản ghi nhận sự sụt giảm rõ rệt khi chỉ đạt 12,8 nghìn tỷ đồng, giảm 60,8% so với tháng 10. Con số này vẫn cao gấp ba lần so với cùng kỳ và tương đương mức bình quân giai đoạn quý II/2025. Dẫu vậy, nếu nhìn vào bức tranh lũy kế 11 tháng, doanh nghiệp bất động sản vẫn huy động được 120,5 nghìn tỷ đồng, tăng trưởng ấn tượng 96% so với cùng kỳ năm ngoái.

Một xu hướng đáng lưu ý là các doanh nghiệp đang ưu tiên lựa chọn trái phiếu lãi suất cố định, chủ yếu trả lãi một lần khi đáo hạn. Điều này phản ánh chiến lược thận trọng của các tổ chức phát hành, nhằm khóa chi phí vốn và giảm áp lực dòng tiền ngắn hạn trong bối cảnh mặt bằng lãi suất đang nhích lên.

Áp lực thanh toán hiện hữu

Báo cáo của FiinGroup cũng chỉ ra rằng "đỉnh" đáo hạn đang nằm ngay trước mắt. Tháng 12/2025 dự kiến ghi nhận dòng tiền phải trả lên tới 45 nghìn tỷ đồng, trong đó riêng bất động sản chiếm khoảng 13,3 nghìn tỷ đồng. Dòng tiền gốc đến hạn của nhóm phi ngân hàng ước khoảng 20,1 nghìn tỷ đồng, cho thấy áp lực thanh toán là hiện hữu.

Bước sang tháng 1/2026, dòng tiền phải trả dự kiến đạt mức 8,6 nghìn tỷ đồng, chỉ bằng 1/5 so với tháng trước nhưng tương đương với cùng kỳ. Giá trị gốc trái phiếu doanh nghiệp đến hạn của khối phi ngân hàng ước đạt khoảng 5 nghìn tỷ đồng, thấp hơn đáng kể so với tháng 12/2025 song vẫn cao hơn 23,4% so với cùng kỳ.

Áp lực đáo hạn trong tháng đầu năm ở mức thấp do yếu tố mùa vụ. Trong đó, bất động sản tiếp tục giữ vai trò chi phối, đóng góp khoảng 66,6% tổng giá trị đáo hạn, tương đương 3,4 nghìn tỷ đồng, tăng mạnh 132,6% so với cùng kỳ.

FiinGroup cũng chỉ ra những tín hiệu cần cảnh báo. Đó là trong tháng 11/2025, đã có 5 tổ chức phát hành ghi nhận tình trạng tái cấu trúc nợ hoặc chậm trả gốc và lãi. Nhìn xa hơn trong nửa đầu năm 2026, khối phi ngân hàng dự kiến đối mặt với khoảng 77,7 nghìn tỷ đồng trái phiếu đến hạn, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, bất động sản chiếm tới gần 70% tỷ trọng này, tương đương khoảng 54 nghìn tỷ đồng. Điều này hàm ý rủi ro thanh khoản trung hạn vẫn hiện hữu và mang tính tập trung theo ngành.

Minh Châu