Thị trường ôtô tại Mỹ 'nín thở' chờ ông Trump

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump từng không ít lần bày tỏ quan điểm gay gắt đối với ôtô điện trong quá khứ. Cụ thể, ứng viên chính thức cho cuộc đua vào Nhà Trắng của Đảng Cộng hòa khi trao đổi với Bloomberg từng cho rằng ôtô điện sẽ không đi đủ xa, giá cả lại đắt đỏ và rất nặng.

Ông Trump cũng từng nhấn mạnh ngành công nghiệp ôtô Mỹ sẽ phải đối mặt với một “cuộc tắm máu” từ sự cạnh tranh của các đối thủ Trung Quốc nếu ông không tái đắc cử Tổng thống Mỹ.

Tuy nhiên tại Đại hội toàn quốc của đảng Cộng hòa vừa diễn ra ở Milwaukee hồi tuần trước, ông Trump lại bày tỏ sự cởi mở đáng ngạc nhiên về khả năng thiết lập cơ sở sản xuất tại Mỹ đối với những nhà sản xuất ôtô nước ngoài, bao gồm cả các hãng xe Trung Quốc.

Kêu gọi mở nhà máy ở Mỹ

Cụ thể, ông Trump bày tỏ sự không hài lòng khi các hãng xe chọn Mexico làm nơi thiết lập cơ sở sản xuất, thay vì đặt nhà máy trên lãnh thổ xứ cờ hoa.

“Ngay lúc này khi chúng ta đang trò chuyện, các nhà máy sản xuất ôtô lớn đang được xây dựng bên kia biên giới Mexico. Các nhà máy đó sẽ được xây dựng tại Mỹ và người dân Mỹ sẽ điều hành các cơ sở sản xuất này”, ông Trump tuyên bố.

Theo InsideEVs, lời kêu gọi của ông Trump dường như đang chủ yếu nhắm đến các hãng xe Trung Quốc. Hiện, không ít nhà sản xuất ôtô từ đất nước tỷ dân đang chọn Mexico làm địa điểm đặt nhà máy để “lách” khoản thuế nhập khẩu bổ sung đến 100% mà Mỹ đang áp đặt lên ôtô có nguồn gốc Trung Quốc.

Kể từ tháng 6/2022, đã có 29 nhà cung cấp phụ tùng và các hãng xe Trung Quốc công bố kế hoạch đầu tư vào Mexico với tổng giá trị xấp xỉ 7,09 tỷ USD. Những cái tên này bao gồm MG, Chery và cả BYD, theo CPA.

Ông Trump có động thái "mời gọi" các nhà sản xuất ôtô, bao gồm những hãng xe Trung Quốc, chọn Mỹ làm địa điểm đặt nhà máy thay vì Mexico. Ảnh minh họa: BYD.

Các tuyên bố của ông Trump được cho là gây bất ngờ đối với không ít quan chức ngành công nghiệp ôtô Mỹ, vốn đang lo ngại sự cạnh tranh từ nhóm xe điện thương hiệu Trung Quốc.

Chuyên trang InsideEVs cho biết cựu Tổng thống Mỹ cũng ám chỉ rằng nếu tái đắc cử, bản thân ông sẽ thúc đẩy sửa đổi Hiệp định thương mại tự do Mỹ - Mexico - Canda (USMCA) và áp thuế nhập khẩu đến 200% đối với nhóm ôtô sản xuất tại Mexico, một động thái nhằm ngăn chặn luồng ôtô nhập khẩu vào Mỹ từ quốc gia phía nam.

Hiện, chính quyền của Tổng thống Joe Biden đã tiến hành áp mức thuế nhập khẩu bổ sung đến 100% đối với ôtô nhập khẩu từ Trung Quốc, một động thái gần như tương đương với lệnh cấm bán các mẫu xe này tại Mỹ.

Theo InsideEVs, tuyên bố của ông Trump nếu được hiện thực hóa sẽ dẫn đến một sự thay đổi không nhỏ đối với toàn bộ ngành công nghiệp ôtô tại Mỹ, nhất là khi xét đến số lượng lớn dòng xe đang được General Motors, Ford, Mazda, Nissan, BMW cùng nhiều hãng khác cho sản xuất tại các nhà máy ở Mexico.

Hiện, Chevy Blazer EV và Chevy Equinox EV là những mẫu xe đang được sản xuất tại nhà máy Ramoz Arizpe của General Motors ở Mexico. Mẫu xe điện Kia EV3 sắp bán tại Mỹ cũng nhiều khả năng sẽ được sản xuất tại quốc gia này.

Với ông Trump, khi các nhà sản xuất ôtô lớn như BYD và cả Tesla đều đang lên kế hoạch thiết lập nhà máy tại Mexico, thay đổi địa điểm sản xuất để “lách” khoản thuế nhập khẩu bổ sung và dễ bề đưa sản phẩm vào Mỹ, cựu Tổng thống dường như đã cảm thấy không hài lòng.

Cơ hội cho các hãng xe Trung Quốc

Chuyên trang InsideEVs đánh giá rằng động thái mời gọi thiết lập nhà máy tại Mỹ của ông Trump có thể khiến các nhà sản xuất ôtô Trung Quốc phần nào cảm thấy vui.

Trong quá khứ, nhiều hãng xe Nhật Bản từng bắt đầu chinh phục khách hàng Mỹ vào những năm 1980 thông qua các cơ sở sản xuất đặt tại lãnh thổ xứ cờ hoa.

Các mẫu ôtô thương hiệu Honda, Toyota và Nissan đầu tiên xuất xưởng từ các dây chuyền tại Mỹ đã ra mắt cách đây nhiều thập kỷ. Trong suốt quá trình đó, các hãng xe Nhật Bản cũng giới thiệu những quy trình hiệu quả giúp giảm thiểu lỗi xuất hiện trên dây chuyền sản xuất, đồng thời tối ưu được sản lượng đầu ra.

Trải qua nhiều năm, ôtô Nhật Bản được cho là vẫn có thể duy trì vị thế hàng đầu tại Mỹ. Toyota là cái tên dẫn đầu ở một số phân khúc, trong khi phần lớn ôtô Honda bán ra cho khách hàng xứ cờ hoa cũng được sản xuất tại quốc gia này.

Sự thành công của ôtô Nhật Bản tại Mỹ có thể là tham khảo đáng xem xét dành cho các hãng xe Trung Quốc. Ảnh: Toyota USA.

Chuyên trang InsideEVs cho rằng về lý thuyết, các hãng xe Trung Quốc sẽ mang đến những kỹ thuật chuyên môn đáng kể khi đưa dây chuyền sản xuất vào Mỹ.

Các nhà sản xuất ôtô và pin của đất nước tỷ dân đang nắm trong tay quyền kiểm soát nhiều nhà máy chế biến và tinh chế nguyên liệu pin. Cái tên đang dẫn đầu ngành công nghiệp pin ôtô toàn cầu cũng là CATL, một thương hiệu đến từ Trung Quốc.

Với riêng các nhà sản xuất ôtô Trung Quốc, việc được ông Trump chào đón thiết lập nhà máy tại Mỹ sẽ giúp mở cánh cửa bước vào xứ cờ hoa, tương tự cách mà các nhà sản xuất ôtô Nhật Bản từng làm được trong quá khứ.

Tuy nhiên ở chiều hướng ngược lại, những diễn biến này cũng là tin không vui với nhóm thương hiệu ôtô địa phương. Theo InsideEVs, các hãng xe Mỹ gần như sẽ có động thái phản ứng và ngăn chặn các chính sách ưu đãi nói trên trong trường hợp ông Trump tái đắc cử.

Tương lai xe điện tại Mỹ

Liên quan đến tương lai xe điện tại Mỹ, ông Trump cũng khẳng định sẽ chấm dứt cái mà ông gọi là “lệnh bắt buộc sử dụng xe điện” ngay khi trúng cử.

Dù thực tế vẫn chưa tồn tại bất kỳ lệnh bắt buộc nào được đưa ra, ông Trump được cho là đang đề cập đến các quy định liên quan đến khí thải của phương tiện lưu thông tại Mỹ, do EPA hoàn thiện hồi đầu năm nay.

Ôtô điện có thể mất đi sự ủng hộ từ chính quyền Mỹ trong trường hợp ông Trump tái đắc cử. Ảnh: Car and Driver.

Cụ thể, các quy định của EPA yêu cầu các nhà sản xuất ôtô tại Mỹ cần đảm bảo phần lớn sản phẩm bán ra tại Mỹ cần phải là xe điện hoặc hybrid vào năm 2032. Loạt quy định này đồng thời không cấm các hãng xe tại Mỹ bán ôtô du lịch hay xe tải sử dụng động cơ xăng, theo The New York Times.

Ông Trump cũng nhấn mạnh rằng giao thông tại Mỹ sẽ không bao giờ được bao phủ bởi toàn bộ ôtô chạy điện. “Chúng ta không thể điện hóa hoàn toàn các thành phố của mình”, ứng cử viên đảng Cộng hòa khẳng định.

Về phần mình, Thượng nghị sĩ JD Vance - “phó tướng” của ông Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng - thậm chí còn đề xuất triển khai một dự luật, trong đó chuyển đổi khoản miễn thuế liên bang trị giá 7.500 USD từ xe điện sang các xe đốt trong được sản xuất tại Mỹ.

Có thể thấy các chính sách của ông Trump muốn hướng tới các hãng xe duy trì các nhà máy sản xuất tại Mỹ thay vì nhập khẩu, đồng thời tỏ ra công bằng với xe điện, xe động cơ đốt trong hay xe Hybrid, tất cả đều sẽ được đối xử như nhau.

Phúc Hậu