Thị trường mặt bằng kinh doanh vắng bóng người thuê

Một mặt bằng kinh doanh ở Quốc lộ 9, TP. Đông Hà treo biển thông báo cho thuê -Ảnh: H.T

Theo ghi nhận của phóng viên, dọc tuyến Quốc lộ 9 có hàng loạt biển hiệu “cho thuê nhà”, “sang nhượng cửa hàng”, phản ánh sự trầm lắng rõ nét của phân khúc bất động sản thương mại trong khu vực. Không chỉ tuyến Quốc lộ 9, nhiều tuyến đường từng sầm uất, sôi động khác trên địa bàn TP. Đông Hà cũng đang rơi vào tình trạng tương tự.

Các mặt bằng vốn là địa điểm kinh doanh sầm uất nay trở nên vắng vẻ, những căn nhà bỏ trống suốt nhiều tháng không có người thuê. Qua tìm hiểu thì nguyên nhân chủ yếu được xác định là do sức ép chi phí, trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn, không ít doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ buộc phải thu hẹp quy mô hoặc tạm ngừng hoạt động. Ngoài ra, nhiều người lo ngại việc bỏ tiền ra đầu tư trong lúc sức mua đang chững lại cũng như phải “gánh” lãi suất ngân hàng, tiền nhân viên, tiền thuế mà không có lượng khách hàng ổn định nên đã trả lại mặt bằng hoặc tìm nơi khác rẻ hơn để kinh doanh.

Chị Lê Thị Thoan, chủ một cửa hàng kinh doanh ăn uống ở TP. Đông Hà chia sẻ: “Tôi đã có 7 năm thuê mặt bằng để kinh doanh ăn uống ở đường Lê Lợi, TP. Đông Hà với giá thuê 7 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, do giá thuê nhà mỗi năm đều tăng, nhưng doanh số bán ra không tăng, thậm chí giảm do người dân có xu hướng thắt chặt chi tiêu trong khi giá cả nguyên liệu đều tăng từng ngày, nguồn thu không thể bù lại chi phí, vốn cũng từ đó mà giảm dần. Đến bây giờ thì không thể kham nổi được nên tôi đành phải chấp nhận đóng cửa, trả mặt bằng, về kinh doanh online tại nhà”.

Theo nhận định của nhiều môi giới bất động sản tại địa phương, giá thuê mặt bằng đã giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2024. Cụ thể, trước đây, giá thuê nguyên căn tại các vị trí đắc địa trên các tuyến Quốc lộ 9, Hùng Vương dao động từ 15 - 20 triệu đồng mỗi tháng, hiện giảm còn từ 11 - 16 triệu đồng. Những mặt bằng nhỏ hơn, như tầng 1 hoặc phòng khách, trước kia có giá thuê từ 6 - 8 triệu đồng, nay còn khoảng 5 - 6 triệu đồng mỗi tháng. Dù vậy, lượng khách hỏi thuê vẫn không nhiều, một số chủ nhà thậm chí chấp nhận giảm thêm giá hoặc linh hoạt thời hạn hợp đồng, song tình hình vẫn chưa cải thiện.

Một yếu tố quan trọng dẫn đến sự trầm lắng của thị trường cho thuê mặt bằng là sự chuyển dịch mạnh mẽ của thói quen tiêu dùng từ mua sắm trực tiếp sang mua sắm trực tuyến. Mặt khác, hiện vẫn tồn tại sự “mâu thuẫn” giữa kỳ vọng của chủ mặt bằng và nhu cầu thực tế của thị trường. Nhiều chủ sở hữu vẫn giữ mức giá thuê cao dựa trên tiềm năng hoặc chi phí đầu tư ban đầu. Bên cạnh đó, các điều kiện cho thuê thường đi kèm khá nhiều ràng buộc khắt khe như: thời gian thuê dài hạn, số tiền đặt cọc lớn, hoặc các quy định về sửa chữa, cải tạo mặt bằng.

Chị Lê Thị Hiền, chủ một cửa hàng kinh doanh online thời trang tại Phường 5, TP. Đông Hà cho hay, từ trước Tết đến nay chị có ý định tìm kiếm một mặt bằng phù hợp để mở rộng việc kinh doanh. Bởi quần áo, giày dép là mặt hàng mà nhiều khách hàng muốn có một địa điểm “offline” để trực tiếp đến thử cho phù hợp với sở thích, kích cỡ của mình. Song đã gần 3 tháng nay, chị Hiền vẫn chưa tìm được địa điểm mặt bằng phù hợp. “Giá thuê ở những vị trí trung tâm thì quá cao, trên 10 triệu đồng/tháng trở lên, trong khi mặt bằng ở các khu vực khác thì lại quá xa, bất tiện cho khách hàng muốn ghé đến mua sắm, trải nghiệm. Ngoài ra, một số chủ nhà còn yêu cầu đặt cọc đến 6 - 12 tháng tiền thuê, điều này gây áp lực lớn đến dòng tiền của những người kinh doanh nhỏ như chúng tôi”, chị Hiền nói.

Về phía chủ những mặt bằng cho thuê, trước những khó khăn chung của thị trường hiện nay, nhiều chủ nhà cũng đang chủ động thích ứng bằng cách tiến hành sửa chữa, chia nhỏ diện tích mặt bằng để phù hợp với mô hình kinh doanh nhỏ lẻ.

Một số chủ nhà hỗ trợ người thuê trong các vấn đề về vận hành, chi phí lắp đặt điện, nước, đồng thời giảm giá thuê từ 10% - 20% và cam kết giữ nguyên mức giá trong 2 - 3 năm đầu để người thuê yên tâm gắn bó lâu dài.

Việc ưu tiên các hợp đồng thuê dài hạn, chủ động tiếp cận khách hàng phù hợp và linh hoạt trong việc nắm bắt giá cả ở từng thời điểm cho thuê không chỉ giúp hạn chế mặt bằng bỏ trống mà còn thể hiện sự chuyên nghiệp, thích nghi trước một thị trường đang thay đổi nhanh chóng.

Có thể nhận thấy, thị trường mặt bằng kinh doanh cho thuê khá trầm lắng trong thời gian qua là thực trạng chung ở nhiều địa phương trong tỉnh. Tình hình này chưa thể cải thiện ngay mà còn tùy thuộc vào diễn biến của nền kinh tế và sức hồi phục, chiến lược kinh doanh của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, để từng bước khắc phục khó khăn, chủ sở hữu mặt bằng cho thuê và các hộ kinh doanh cần có những biện pháp cùng hỗ trợ nhau bước qua giai đoạn này.

Trong đó, cần tham khảo mặt bằng chung để đưa giá thuê nhà về đúng giá trị của nó, đi kèm với đó là hoàn thiện hạ tầng mặt bằng, đáp ứng các điều kiện của pháp luật, công năng sử dụng hợp lý... để cả hai bên đều có lợi, cùng nhau phát triển.

Hà Trang