Thị trường 'F&B' khởi sắc nhưng chưa thể 'thở phào'
Theo báo cáo thị trường Kinh doanh Ẩm thực Việt Nam năm 2024 do iPOS.vn phối hợp cùng Nestlé Việt Nam thực hiện, tính đến cuối năm 2024, cả nước có khoảng 323.010 cửa hàng thực phẩm và đồ uống (F&B) đang hoạt động, tăng nhẹ 1,8% so với năm trước. Tổng doanh thu ngành đạt 688.800 tỷ đồng, tăng 16,6% so với năm 2023. Đây được xem là một kết quả tích cực trong bối cảnh giá nguyên vật liệu tăng, người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, còn doanh nghiệp phải cắt giảm nhiều khoản đầu tư.
Tuy vậy, doanh thu tăng không đồng nghĩa với việc các đơn vị kinh doanh “ăn nên làm ra”. Khảo sát hơn 4.000 doanh nghiệp F&B cho thấy chỉ 25,5% đơn vị duy trì được mức doanh thu ổn định và chỉ 14,7% ghi nhận tăng trưởng thực sự. Áp lực chi phí khiến gần một nửa số doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết họ sẽ buộc phải tăng giá bán trong năm 2025 để duy trì hoạt động.
Dù vậy, một điểm sáng là người tiêu dùng Việt vẫn duy trì nhu cầu ăn uống ngoài hàng. Khảo sát với gần 4.500 khách hàng cho thấy tỷ lệ người ăn ngoài vào cuối tuần đang gia tăng, với gần 70% thuộc nhóm thỉnh thoảng hoặc thường xuyên sử dụng dịch vụ F&B mỗi cuối tuần. Đặc biệt, thói quen uống đồ uống bên ngoài đã trở lại mạnh mẽ sau dịch. Tỷ lệ người dùng từ 3-4 lần/tuần tăng vọt từ 17,4% (năm 2023) lên 32,8% trong năm 2024 - một dấu hiệu rõ ràng cho thấy nhu cầu tiêu dùng đang được phục hồi.
Tuy nhiên, người tiêu dùng cũng ngày càng thận trọng hơn trong chi tiêu. Có tới 52,3% khách hàng cho biết họ chỉ chi dưới 35.000 đồng cho mỗi món đồ uống, phản ánh xu hướng ưu tiên các sản phẩm hợp túi tiền nhưng vẫn đảm bảo chất lượng. Điều này buộc các thương hiệu phải tính toán lại bài toán giá bán và giá trị mang lại, không chỉ dừng ở trải nghiệm mà còn ở sự tối ưu chi phí cho khách hàng.

Một điểm đáng chú ý khác là xu hướng đầu tư vào các trào lưu ẩm thực đã giảm nhiệt rõ rệt. Nếu năm 2023 là năm của “trend” mới nở rộ, thì sang năm 2024, có tới 52,8% doanh nghiệp được khảo sát cho biết họ không theo bất kỳ trào lưu nào. Điều này cho thấy tâm lý thận trọng đã lên ngôi, khi bài học từ những “trend” ngắn hạn khiến không ít doanh nghiệp lao đao.
Bước sang năm 2025, thị trường F&B được kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng, dù mức độ có thể chậm hơn so với năm 2024. Dự báo tăng trưởng toàn ngành đạt khoảng 9,6%, trong bối cảnh Chính phủ đặt mục tiêu tăng GDP lên 8% và tiếp tục ưu tiên thu hút đầu tư nước ngoài, nhất là trong các lĩnh vực chế biến, chế tạo, tiêu dùng nội địa và công nghệ cao.
Đánh giá triển vọng ngành, ông Lê Quang Long, đại diện Nestlé Professional đưa ra nhận định, F&B vẫn là một thị trường lớn và còn nhiều tiềm năng. Tuy nhiên, để tồn tại và phát triển trong giai đoạn hiện nay, doanh nghiệp không thể kinh doanh theo lối mòn. Họ cần linh hoạt hơn, tinh gọn hơn và không ngừng đổi mới…
Trên thực tế, doanh nghiệp muốn giữ chân khách hàng cần tập trung vào 3 yếu tố: chất lượng sản phẩm, giá trị sử dụng và trải nghiệm khách hàng. Đồng thời, việc ứng dụng công nghệ vào vận hành và marketing cũng ngày càng quan trọng, giúp tối ưu hóa chi phí, kiểm soát rủi ro và kết nối hiệu quả với người tiêu dùng. Ngoài ra, việc theo dõi xu hướng thị trường, phân khúc khách hàng rõ ràng và xây dựng thương hiệu bài bản sẽ là yếu tố sống còn trong cuộc cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Từ những gì đã diễn ra trong năm 2024, có thể thấy ngành F&B Việt Nam đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc. Tăng trưởng có, nhưng kèm theo đó là yêu cầu đổi mới toàn diện - từ tư duy vận hành đến cách tiếp cận người tiêu dùng. Năm 2025, nếu biết nắm bắt cơ hội, doanh nghiệp F&B hoàn toàn có thể chuyển mình mạnh mẽ và bứt phá thực sự trên một thị trường đầy cạnh tranh nhưng cũng không thiếu tiềm năng.