Thị trường chứng khoán trước giờ nâng hạng

Dòng vốn ngoại chờ chảy mạnh vào thị trường

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang tiến gần tới một thời khắc mang tính bản lề, khi FTSE (tổ chức chuyên về các dịch vụ chỉ số tài chính) dự kiến xem xét nâng hạng trong kỳ tháng 9/2025. Nếu kịch bản này diễn ra thuận lợi, Việt Nam có thể đón nhận một làn sóng vốn đầu tư thụ động và chủ động quy mô lớn, ước tính từ 5 - 25 tỷ USD ròng, dựa trên dữ liệu các trường hợp nâng hạng trước đây do Ngân hàng Thế giới (WB) tổng hợp.

Điều đáng nói là triển vọng nâng hạng lần này không đơn thuần là một “sự kiện thị trường” mang tính ngắn hạn. Đây còn là cơ hội để Việt Nam tái cấu trúc, mở rộng quy mô và nâng chất lượng hàng hóa trên sàn, đồng thời tạo động lực cho các doanh nghiệp quy mô lớn nhưng chưa niêm yết sớm tham gia thị trường.

Thị trường chứng khoán trước giờ nâng hạng.

Theo ông Nguyễn Nam Sơn - Phó trưởng phòng Phân tích, Công ty cổ phần Chứng khoán Phú Hưng, nếu các doanh nghiệp đầu ngành gia nhập với vốn hóa đáng kể, cấu trúc hàng hóa sẽ đa dạng hơn, thanh khoản cải thiện rõ rệt và sức hút đối với nhà đầu tư quốc tế sẽ gia tăng. Khi đó, hoạt động IPO có thể bước vào giai đoạn sôi động, góp phần nâng tầm quy mô và chất lượng của thị trường chứng khoán.

Tuy nhiên, ông Sơn cũng nhấn mạnh, cơ hội chỉ biến thành lợi ích thực sự khi thị trường có sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Không chỉ cần đảm bảo khả năng hấp thụ dòng vốn, các quy trình niêm yết cũng phải được hoàn thiện hơn. Đặc biệt, với các cổ phiếu vốn hóa lớn, việc trải qua giai đoạn giao dịch ổn định trên HOSE trước khi gia nhập các rổ chỉ số chính thức là cần thiết để bảo đảm tiêu chí minh bạch và tính đại diện.

“Đây là yếu tố quan trọng, bởi đặc thù của dòng vốn thụ động là có thể dịch chuyển nhanh theo biến động chỉ số. Vì vậy, các doanh nghiệp vẫn cần sự đồng hành của nhà đầu tư chiến lược, nhằm duy trì định hướng dài hạn, tránh phụ thuộc vào dòng tiền ngắn hạn dễ biến động” - ông Sơn khẳng định.

Bên cạnh yếu tố nội tại, khung pháp lý cũng đã có những thay đổi quan trọng trong năm nay, tạo nền tảng hỗ trợ tiến trình nâng hạng. Luật Chứng khoán sửa đổi đã chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, cùng với việc Ngân hàng Nhà nước ban hành 03/2025/TT-NHNN có hiệu lực ngày 16/6/2025 cho phép nhà đầu tư nước ngoài mở tài khoản bằng đồng Việt Nam và đơn giản hóa thủ tục đối với dòng vốn đầu tư gián tiếp.

Thêm động lực cho IPO và thanh khoản

Cùng quan điểm về sự cần thiết của việc chuẩn bị kỹ lưỡng, nhưng ở góc nhìn rộng hơn về thị trường và chính sách, ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc Phân tích Khối Khách hàng cá nhân, Công ty TNHH Chứng khoán Yuanta Việt Nam cho rằng, tác động của quá trình nâng hạng cần được đánh giá song song cả ở khía cạnh quy mô và hạ tầng.

“Vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam hiện đạt khoảng 70% GDP, thấp hơn so với các thị trường phát triển như Singapore (trên 130%), hay một số thị trường mới nổi khác như Malaysia hoặc Hàn Quốc, nơi tỷ lệ này có thể vượt 100% GDP. Khoảng cách này không chỉ phản ánh dư địa tăng trưởng lớn, mà còn cho thấy tiềm năng để thị trường mở rộng và thu hút thêm dòng vốn” - ông Minh đánh giá.

Không chỉ quy mô, hạ tầng giao dịch cũng đang được nâng cấp để đáp ứng tiêu chuẩn cao hơn. Hệ thống giao dịch KRX dự kiến hoàn tất vào năm 2025 sẽ mang đến nhiều tính năng cải tiến, giúp giao dịch linh hoạt và minh bạch hơn. Cùng với đó, các chính sách hỗ trợ kinh tế tư nhân theo Nghị quyết 198/2025/QH15, cùng với các cải cách liên quan đến quản lý dòng vốn và đầu tư gián tiếp, được kỳ vọng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình nâng hạng thị trường.

“Thực tế, từ khi triển khai Hệ thống KRX, thanh khoản đã cải thiện rõ rệt, với giá trị giao dịch trung bình từ đầu tháng 7 đạt gần 40.000 tỷ đồng, thậm chí có thời điểm vượt Singapore và Thái Lan. Đây là minh chứng cho sức hấp dẫn ngày càng gia tăng của thị trường Việt Nam” - ông Minh đánh giá.

Ở góc độ chính sách vĩ mô, Chính phủ đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm nâng cao chất lượng thị trường và rút ngắn thời gian niêm yết. Nghị quyết 68/NQ‑TW của Bộ Chính trị xác định rõ vai trò của thị trường vốn trong phân bổ nguồn lực cho nền kinh tế tư nhân - một động lực tăng trưởng quan trọng.

“Các bước đi cụ thể như điều chỉnh Nghị định 155/2020/NĐ‑CP nhằm tích hợp quy trình IPO và niêm yết, nâng cao minh bạch và tối ưu quy trình đưa doanh nghiệp lên sàn, cũng đang được thúc đẩy trong thời gian này” - ông Minh bổ sung.

Mặc dù chất lượng hàng hóa trên thị trường vẫn còn khoảng cách so với chuẩn quốc tế, nhưng với loạt cải cách về hạ tầng, pháp lý và chính sách đang diễn ra đồng thời, thị trường chứng khoán Việt Nam hội tụ nhiều yếu tố để bước vào giai đoạn phát triển mạnh mẽ hơn.

“Sự kết hợp giữa cải thiện nội lực và thu hút ngoại lực, nếu duy trì ổn định, sẽ giúp Việt Nam không chỉ tiến gần hơn tới nhóm thị trường mới nổi hạng nhất của MSCI, mà còn từng bước khẳng định vị thế trong khu vực” - ông Minh nói.

Triển vọng nâng hạng vì thế vừa là cơ hội, vừa là thước đo cho khả năng tự nâng cấp của thị trường chứng khoán Việt Nam, nơi sức hút vốn ngoại sẽ song hành cùng nỗ lực củng cố nội lực để tiến xa hơn trên bản đồ tài chính toàn cầu.

Thu Hương