Thêm cơ chế cho NOXH: Dân có nhà, doanh nghiệp thuận lợi phát triển

Cần sự đồng hành để vượt qua áp lực

Trong bối cảnh thị trường nhà ở thương mại khu vực phía Nam giá cả đang tăng cao, "giấc mơ an cư" của những người thu nhập thấp, công nhân ngày càng xa vời. Thì nhiều chủ đầu tư tại các tỉnh khu vực phía Nam như Tp.HCM, Bình Dương, Đồng Nai đã chuyển hướng phát triển dự án nhà ở xã hội cho thuê nhằm đáp ứng nhu cầu an cư cho người dân thu nhập thấp ở đô thị.

Tuy nhiên, trong nhiều năm qua tại Tp.HCM và các tỉnh lân cận, việc xây dựng và phát triển nhà ở xã hội (NOXH) đang gặp nhiều khó như vướng pháp lý, quỹ đất, chủ đầu tư chưa được tạo điều kiện rõ ràng và những cơ chế trong vấn đề xét duyệt người được mua NOXH.

Cần sự đồng hành để vượt qua áp lực.

Trao đổi với Người Đưa Tin, ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty bất động sản Lê Thành cho rằng, hiện nay chủ đầu tư NOXH đang vướng phải nhiều áp lực và gánh nặng khi phát triển dự án.

"Để NOXH đúng với ý nghĩa bền vững và là nơi an cư, tôi nghĩ cần phải có cả NOXH bán và cho thuê. Đây là quyền kinh doanh của doanh nghiệp và họ sẽ lựa chọn những thế mạnh của mình để triển khai dự án", ông Nghĩa cho hay.

"Hiện nay, với lợi nhuận giới hạn ở mức 10% là quá thấp khi thủ tục kéo dài đến 5 năm, giai đoạn đầu tư mất thêm 2 năm. Tính bình quân, trong 7 năm mỗi năm chỉ đạt khoảng 1,3-1,5% lợi nhuận – không đủ để tái đầu tư.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp xin làm NOXH thủ tục rất phức tạp và nhiều vấn đề hơn nhà ở thương mại. Ngoài ra ở khâu hậu kiểm về giá bán, thanh tra và kiểm tra khiến doanh nghiệp gặp nhiều áp lực.

Ngoài ra, hiện nay những chính sách ưu đãi chủ yếu mang lại lợi ích cho người dân, trong khi lợi ích doanh nghiệp chưa được hài hòa. Chính vì vậy, rất mong trong thời gian tới cơ quan chức năng cần điều chỉnh cân bằng giữa các bên, cùng chung tay để xây dựng NOXH theo mục tiêu dân có nhà, doanh nghiệp hoạt động bền vững", ông Nghĩa chia sẻ.

Đồng quan điểm trên, ông Trương Anh Tuấn, Chủ tịch Công ty CP Địa ốc Hoàng Quân cho rằng: "Hiện nay doanh nghiệp làm NOXH hay người dân rất kỳ vọng vào chính sách từ cơ quan Nhà nước. Đơn cử như việc bổ sung đối tượng thụ hưởng nhà ở xã hội và bỏ điều kiện cư trú là một chính sách tuyệt vời, góp phần hỗ trợ hiệu quả cho công nhân và người có thu nhập thấp. Việc này sẽ mang lại cơ hội thuê nhà ở xã hội tại bất kỳ tỉnh, thành nào mà còn tạo thêm nguồn cầu quan trọng để thực hiện mục tiêu xây dựng 1 triệu căn NOXH".

Cơ chế là tiền đề, cơ sở cho sự phát triển NOXH

Là một trong những doanh nghiệp đi đầu trong công tác xây dựng và phát triển NOXH tại tỉnh Bình Dương, ông Nguyễn Văn Thanh Huy, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Công nghiệp CTCP (Becamex IDC) cho hay: "Về mặt tổng quan, nhà ở xã hội là một sản phẩm nhà ở, nhà nước phải đóng vai trò để nhà ở xã hội có giá phù hợp.

Nhà ở xã hội cần các chính sách phù hợp nhất tùy thu nhập từng địa phương. Tất cả doanh nghiệp đều mong muốn đóng góp cho phát triển nhà ở xã hội nhưng gặp nhiều vướng mắc về vấn đề pháp lý, nguồn vốn…Vì thế, các gói kích cầu của Chính phủ phải giải quyết được nguồn vốn. Các quỹ vay phải có chính sách hỗ trợ cụ thể hơn, thời gian vay dài hạn 25 - 35 năm, người lao động mới tiếp cận được nhà ở xã hội".

"Thuê NOXH là vấn đề ban đầu nhưng sở hữu là vấn đề lâu dài. Muốn người lao động sở hữu nhà ở thì phải có nguồn vốn ưu đãi, lãi suất thấp, lâu dài và phát triển NOXH tại địa phương thì doanh nghiệp cũng cần được tạo điều kiện, mở rộng cơ chế xuyên suốt để phát triển", ông Huy chia sẻ.

Ông Nguyễn Văn Thanh Huy, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Công nghiệp CTCP (Becamex IDC)

Cũng theo vị đại diện Becamex IDC, người lao động đến Bình Dương làm việc, UBND tỉnh Bình Dương xem đây là cơ hội, cũng là thách thức cho địa phương. UBND tỉnh Bình Dương đã làm việc với Becamex để phát triển nhà ở xã hội gắn liền hệ sinh thái như y tế, giáo dục, giao thông… Người lao động phải được hưởng tất cả tiện ích xã hội như bao người dân khác. Nếu đưa đi xa, đi lại khó khăn, người lao động thu nhập khó lại càng khó. Nhà ở xã hội gắn với hệ sinh thái không thể tách rời.

Chia sẻ với PV tại Hội thảo NOXH đột phá từ chính sách mới, TS Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện Kinh tế và Quản lý Tp.HCM cho rằng: "Nhiều luật và bộ luật mới ban hành đã có các giải pháp mang tính đột phá, gỡ bỏ nhiều vướng mắc về cơ chế, thuế và lãi suất để hỗ trợ phát triển NOXH, đáp ứng nhu cầu của người có thu nhập thấp. Tại Tp.HCM, chính quyền đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ đối với người mua NOXH. Cụ thể, các hộ nghèo và cận nghèo được hỗ trợ một phần kinh phí mua hoặc thuê mua nhà ở xã hội, với mức hỗ trợ dao động từ 30 đến 90 triệu đồng.

Cơ chế là tiền đề, cơ sở cho sự phát triển NOXH.

Để đạt mục tiêu phát triển NOXH như Tp.HCM đã đề ra, bên cạnh những chính sách mới, cần triển khai các giải pháp linh hoạt, sáng tạo, kết nối các khu đô thị vệ tinh xung quanh trung tâm Tp.HCM, nhằm giảm giá thành nhà ở xã hội, tạo thêm cơ hội cho người thu nhập thấp".

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (HoREA) nhận định: "Dù Luật Nhà ở 2023 có nhiều chính sách mới, tích cực hơn nhưng các văn bản dưới luật vẫn còn nhiều vấn đề cần cân nhắc. Một số doanh nghiệp tự dùng nguồn vốn cá nhân để phát triển dự án NOXH mà không nhận bất kỳ ưu đãi nào từ nhà nước nhưng vẫn bị yêu cầu kiểm toán, gây thêm áp lực".

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM (HoREA).

Ông Châu cũng chỉ ra rằng việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch các phân khu chính sẽ giúp giải quyết nhiều vấn đề tồn tại trong việc quy hoạch xây dựng NOXH. Về mục tiêu xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021 - 2030, kết quả thực hiện đến nay còn quá thấp. Trên cả nước, chỉ đạt khoảng 10% kế hoạch, trong khi tại Tp.HCM con số này thậm chí chỉ đạt 2,39%.

Theo ông Châu, phát triển nhà ở xã hội cho thuê nên được coi là định hướng chủ đạo. Khảo sát gần đây cho thấy, nhu cầu thuê nhà ở xã hội của công nhân và người lao động cao hơn nhiều so với nhu cầu mua. Điều này phù hợp với khả năng tài chính và điều kiện sống của đa số người lao động.

"Để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, cần tập trung vào các yếu tố cốt lõi như quỹ đất, hỗ trợ tín dụng và đơn giản hóa thủ tục đầu tư. Chi phí mua đất cần được tính toán đúng và đủ, đồng thời lãi suất cho vay nên được giảm để tạo điều kiện thuận lợi hơn.

Việc phát triển NOXH, đặc biệt tại Tp.HCM, là một nhiệm vụ cấp bách, đòi hỏi sự thống nhất đồng lòng từ hệ thống chính trị đến doanh nghiệp. Kỳ vọng trong thời gian tới, các cơ chế về pháp lý sẽ ngày được gỡ để doanh nghiệp tự tin hơn vào làm NOXH, người dân thỏa giấc mơ có nhà, ổn định cuộc sống", Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Tp.HCM chia sẻ.