Thế khó của TikTok

Với 170 triệu người dùng hàng tháng tại Mỹ, TikTok là một món hời trong mắt các nhà đầu tư và doanh nghiệp công nghệ. Ảnh: Bloomberg.

TikTok đang đứng trước nguy cơ bị cấm hoàn toàn tại Mỹ nếu không tìm được chủ sở hữu mới trong vòng hơn 2 tháng tới. Theo Bloomberg, bất kỳ thương vụ mua bán nào cũng phải đáp ứng được các lo ngại về an ninh quốc gia của chính phủ Mỹ. Cho đến nay, ByteDance vẫn chưa thể giải quyết vấn đề này và tỏ ra miễn cưỡng khi bán lại ứng dụng.

Quá trình tìm kiếm giải pháp đã kéo dài đến mức TikTok suýt bị cấm vào ngày 19/1 theo luật Mỹ. Thay vì thực thi lệnh cấm, Trump đã ban hành một sắc lệnh hành pháp, hoãn lệnh cấm và cho ByteDance thêm 75 ngày để hoàn tất việc bán. “Tôi có một chút thiện cảm với TikTok mà trước đây tôi không có”, Trump nói khi ký sắc lệnh ở Phòng Bầu dục.

Hiện vẫn chưa rõ liệu ByteDance có sẵn sàng bán công ty này hay không. Công ty đã dành phần lớn thời gian trong năm qua để từ chối ý tưởng bán TikTok, dù thương vụ này có thể mang về hơn 50 tỷ USD. Bill Ford, thành viên hội đồng quản trị của ByteDance và Giám đốc điều hành của General Atlantic, cho biết công ty tin rằng có thể có các giải pháp “không cần phải bán”.

Cũng chưa rõ liệu quyết định gia hạn của Trump có phù hợp với pháp luật hay không. Theo luật an ninh quốc gia Mỹ, việc gia hạn quá trình bán chỉ được cho phép nếu một thỏa thuận đã được tiến hành, trong khi hiện tại chưa có thương vụ nào được công bố.

Tuy nhiên, sẽ không thiếu những bên muốn mua lại TikTok. Ứng dụng hiện có khoảng 170 triệu người dùng hàng tháng tại Mỹ và là một phần không thể thiếu của giới trẻ nơi đây.

Với Tổng thống Donald Trump, ông rất tự hào về khả năng đàm phán của mình. Trong trường hợp này, ý kiến của ông rất quan trọng. Bất kỳ thỏa thuận mua bán TikTok nào cũng cần có sự chấp thuận của ông và đảm bảo rằng thỏa thuận mới thực sự đáp ứng được các lo ngại về an ninh quốc gia của Mỹ. Vậy ai sẽ mua TikTok?

YouTuber nổi tiếng MrBeast. Ảnh: Bloomberg.

Những bên công khai muốn mua TikTok

Frank McCourt, tỷ phú và cựu chủ sở hữu đội bóng chày Los Angeles Dodgers, cùng nhà đầu tư nổi tiếng Kevin O’Leary từ chương trình “Shark Tank” đã gửi đề xuất mua TikTok. Sở hữu khối tài sản trị giá 2,4 tỷ USD, McCourt cho rằng nhóm của ông không cần phải mua lại thuật toán đề xuất nội dung của TikTok. Điều này có thể làm hài lòng ByteDance và chính phủ Trung Quốc. McCourt còn cho biết ông sẵn sàng hợp tác với chính phủ Mỹ trong thương vụ này nếu điều đó hợp pháp.

Ngôi sao YouTube nổi tiếng MrBeast, tên thật là Jimmy Donaldson, cũng tham gia các cuộc đàm phán với nhiều nhóm đầu tư có ý định mua TikTok. Trong số đó có một nhóm do Jesse Tinsley, người sáng lập Employer.com, dẫn đầu. Tuy nhiên, Donaldson chưa ký bất kỳ thỏa thuận độc quyền nào với các nhóm này. Vai trò của anh sẽ thiên về vận hành hơn là tài chính, theo phát ngôn viên của MrBeast.

Trước đây, vào năm 2020, Oracle của Larry Ellison từng được Trump chọn mua lại TikTok nhưng thỏa thuận cuối cùng đã đổ bể. Ảnh: Bloomberg.

Các ứng cử viên tiềm năng Trump ưa thích

Là người giàu nhất thế giới với tài sản ròng 440 tỷ USD và sở hữu mạng xã hội X (trước đây là Twitter), Elon Musk cũng là một ứng viên sáng giá. Các quan chức chính phủ Trung Quốc cũng đã đề cập đến khả năng Musk mua lại TikTok. Đây có thể là một trong số ít những người mua tiềm năng được cả Mỹ và Bắc Kinh chấp thuận. Khi được hỏi về khả năng Musk mua lại ứng dụng này, Trump đã trả lời: “Tôi sẽ ủng hộ nếu ông ấy muốn”.

Chủ tịch Larry Ellison của Oracle cũng nằm trong danh sách những cái tên được Trump ủng hộ. “Tôi cũng muốn Larry mua nó”, ông nói tại một sự kiện khi Ellison đứng cách đó chỉ vài bước. Sở hữu khối tài sản trị giá 209 tỷ USD, Ellison là đồng minh thân cận của Trump. Oracle cũng là đối tác công nghệ và cơ sở hạ tầng lớn của TikTok, chịu trách nhiệm lưu trữ dữ liệu người dùng Mỹ.

Khi Trump cố gắng ép bán TikTok năm 2020, tức là cuối nhiệm kỳ đầu tiên, Oracle đã được Trump chọn để mua TikTok và thỏa thuận đã đổ vỡ. Tuy nhiên, Oracle đang gánh một khoản nợ từ một vụ mua lại trước đó và đang đầu tư phần lớn tiền mặt vào việc xây dựng các trung tâm dữ liệu.

Trump cũng nhiều lần nói rằng ông muốn chính phủ Mỹ sở hữu một phần TikTok. Ngày 21/1, ông gợi ý rằng một nhà đầu tư mới nên mua ứng dụng này và “chia một nửa” cho Mỹ để đổi lấy một loại “giấy phép” nào đó, để nó có thể hoạt động tại quốc gia này. Hiện chưa rõ cách thức hoạt động của thỏa thuận này.

Ngoài ra, cũng có rất ít tiền lệ về việc chính phủ Mỹ nắm cổ phần trong một doanh nghiệp tư nhân hoặc sở hữu một công ty truyền thông kỹ thuật số khổng lồ. Cũng không rõ liệu một thỏa thuận như vậy có được chính phủ Trung Quốc chấp thuận hay không. Tuy nhiên, Trump tin rằng ông có quyền lực để buộc người mua mới phải chia sẻ lợi ích tài chính với chính phủ Mỹ trong tương lai của TikTok.

CEO Mark Zuckerberg của Meta. Ảnh: Bloomberg.

Những đối thủ tiềm năng khác

Sở hữu Facebook và Instagram, CEO Mark Zuckerberg có lẽ là người giỏi nhất trong việc xây dựng các nền tảng mạng xã hội lớn mạnh. Công ty này đã thành lập một doanh nghiệp quảng cáo, nên có thể hưởng lợi rất lớn nếu thêm TikTok vào danh mục dịch vụ của mình.

Tuy nhiên, chính thành công và vị thế thống trị này cũng là lý do khiến thương vụ khó xảy ra. Meta đang đối mặt với áp lực từ các cơ quan chống độc quyền của Mỹ. Các nhà lập pháp liên bang Mỹ đang cố gắng chia nhỏ công ty. Khả năng thâu tóm thêm một mạng xã hội có quy mô như TikTok có lẽ là điều không thể.

Theo Bloomberg, Google hiện sở hữu YouTube, nền tảng video hàng đầu thế giới và cũng có một doanh nghiệp quảng cáo có thể kết hợp tốt với TikTok. Công ty này có kiến thức và kinh nghiệm làm việc với các nhà sáng tạo video trực tuyến. Điều này sẽ khiến công ty trở thành một điểm đến hấp dẫn cho những người kiếm sống bằng cách đăng video lên TikTok.

Nhưng giống như Meta, Google của công ty mẹ Alphabet đang phải đối mặt với các cáo buộc chống độc quyền. Năm 2024, Bộ Tư pháp Mỹ phát hiện công ty này đã độc quyền bất hợp pháp thị trường tìm kiếm trực tuyến. Ý tưởng các nhà quản lý chấp thuận việc thêm một nền tảng quảng cáo lớn khác là điều khó xảy ra.

Thúy Liên