Thế giới mộng mơ của bà Harris sụp đổ

Thất bại được dự báo từ trước

Ngày 6/11 (giờ địa phương), Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris đã thừa nhận thất bại trước ông Donald Trump trong bài phát biểu tại trường cũ của bà, Đại học Howard, ở Washington, DC.

Sau bục phát biểu, bà Harris vẫn cười nhưng đầy gượng gạo và không còn rạng rỡ như một ngày trước đó. Thất bại của chính trị gia sinh năm 1964 một lần nữa khép lại giấc mơ về nữ tổng thống đầu tiên của nước Mỹ, sau bà Hillary Clinton vào năm 2016.

Bà Kamala Harris cay đắng thừa nhận thất bại trước Donald Trump. Ảnh: Getty Images/Reuters.

Điều đáng nói là 8 năm qua đi, chứng kiến những gì xảy ra với cựu Ngoại trưởng Mỹ, bà Harris lại giẫm vết xe đổ của người tiền nhiệm. Bên cạnh việc đều có đối thủ là ông Trump và có kinh nghiệm dày dặn trên chính trường, hai người phụ nữ đều nhận được sự ủng hộ nồng nhiệt từ những người nổi tiếng Hollywood.

Hai chiến dịch tranh cử đều có sự góp mặt của nhiều ngôi sao hàng đầu, tạo ra nhiều khí thế và năng lượng tại các sự kiện vận động tranh cử, đến mức đảng Dân chủ và những người ủng hộ họ đều tin tưởng chiến thắng trong tầm tay. Tuy nhiên, kết cục giống như cái tát thẳng vào mặt, thức tỉnh họ từ chốn thiên đường xuống thẳng địa ngục.

Theo nhiều ý kiến, sự ủng hộ của người nổi tiếng dành cho Harris gây hại nhiều hơn có lợi. Điều này được cảnh báo từ trước khi ngày bầu cử diễn ra.

Không thể phủ nhận lợi thế từ việc được người nổi tiếng lựa chọn. Nghiên cứu của Trung tâm Đổi mới và Quản trị Dân chủ Ash, thuộc Đại học Harvard, công bố vào tháng 8, xác định tiếng nói của người nổi tiếng chứa đựng sức mạnh to lớn trong việc thúc đẩy sự tham gia của công dân và thay đổi số liệu trong cuộc bầu cử.

Không chỉ bà Harris, ngay cả ông Trump cũng khai thác lợi thế này. Ông mời Elon Musk, biểu tượng đấu vật Hulk Hogan, ngôi sao nhạc rock Kid Rock, người mẫu kiêm rapper Amber Rose… tham dự các sự kiện vận động tranh cử để thu hút và kêu gọi đám đông.

Tuy nhiên, The New York Post đánh giá sai lầm của bà Harris và cộng sự là quá sa đà vào sự tán thưởng của dàn nghệ sĩ, thay vì tập trung xây dựng chính sách thiết thực và phù hợp với số đông.

Tờ báo Mỹ mô tả nỗ lực tranh cử tổng thống của bà Harris bị biến thành một chương trình tạp kỹ kéo dài 3 tháng với những màn trình diễn hấp dẫn, những diễn giả nổi bật và loạt sự công nhận từ những công dân được chiều chuộng nhất của La La Land (thế giới mộng mơ).

Bà Harris bị đắm chìm vào sự tung hô của giới nghệ sĩ mà quên mất điều cốt lõi của bầu cử là các chính sách thuyết phục được số đông. Ảnh: Getty Images.

Trong khi phần lớn cử tri lo lắng về thực trạng nước Mỹ đang đi sai hướng và bị lạm phát đè bẹp về mặt tài chính, đám đông đến với bà Harris lại nổi giận vì Beyoncé chỉ phát biểu mà không hát, chê cười Cardi B không nói nên lời vì máy nhắc chữ hỏng và thắc mắc Jennifer Lopez có biết về những tội ác của Diddy hay không.

Theo New York Post, thay vì bận tâm đến chính sách, bà Harris chọn cách giải quyết vấn đề bằng một bài hát, được thể hiện bởi người giàu có, không nhọc lòng về tiền bạc hay mưu sinh.

Đảng Dân chủ được cho là từ bỏ hoàn toàn tầng lớp lao động, thay vào đó tìm kiếm sự công nhận của tầng lớp thượng lưu, thậm chí cho mình là thượng đẳng trong xã hội.

Nhóm biên tập viên của The New York Times nhận định những lời nói hoa mỹ mà đảng Dân chủ đưa ra (từ thời Barack Obama đến Kamala Harris) chỉ là vỏ bọc cho sự khinh thường sâu sắc của họ đối với công chúng. Đến hiện tại, cử tri nhận ra mặc dù khoa trương và có tính cách khó ưa, ông Trump mang đến những chính sách gần hơn nhiều với lý tưởng của người Mỹ và những gì họ coi là bình thường.

Chiến dịch lỗi thời

Một dòng tóm tắt hảo hảo về chiến dịch của Phó Tổng thống Mỹ là ứng cử viên nói vài lời rồi để người nổi tiếng gánh vác phần nặng nhọc. Tất cả nhân vật từng tham dự tiệc hậu Oscar của tạp chí Vanity Fair đều ra mặt vì bà Harris. Họ vận động, gõ cửa từng nhà và đăng tất cả mọi thứ về bà Harris trên mạng xã hội để tích điểm thiện cảm.

Tuy nhiên, cử tri đã nhìn thấu tất cả. Năm 2008, ông Barack Obama đã sử dụng người nổi tiếng như Julia Roberts hoặc George Clooney để làm lóa mắt một nhóm cử tri quan trọng. Mặc dù có khẩu hiệu là "chúng ta sẽ không quay lại", chiến dịch của bà Harris vẫn bám vào cách làm cũ mà không chịu đổi mới.

Ông Trump hiểu rõ người Mỹ mong muốn điều gì và biết cập nhật xu hướng thời đại. Ảnh: Getty Images.

Hiện tại là năm 2024, sự thay đổi văn hóa hậu COVID-19 trở nên rõ nét. Sức mạnh của các tạp chí, hãng phim và tổ chức giải trí khác sụp đổ trước sức nặng của Internet - đã dân chủ hóa giải trí và dòng chảy thông tin. Ảnh hưởng nằm trong tay những người như dẫn podcast Joe Rogan, những streamer (người chuyên phát trực tiếp trên mạng xã hội) và podcaster khác đến sau ông.

Tại bữa tiệc chiến thắng của Trump rạng sáng 6/11, ông trùm UFC (Ultimate Fighting Championship - tổ chức võ thuật tổng hợp toàn cầu) Dana White lên sân khấu để ghi nhận những người làm podcast đã phỏng vấn Trump và cấp phó JD Vance: “Tôi muốn cảm ơn NELK Boys, Adin Ross, Theo Von, Bussin' With The Boys và cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, Joe Rogan vĩ đại và quyền lực”.

Để hiểu rõ hơn, nhóm người có tầm ảnh hưởng này thuộc "Manosphere" - tập hợp những kênh thông tin đại chúng ủng hộ nam tính độc hại, tư tưởng thù ghét phụ nữ và phản nữ quyền. Tác dụng của họ trong chiến dịch là đối trọng với làn sóng ủng hộ nữ quyền được sự hưởng ứng từ những ngôi sao lớn như Taylor Swift, Cardi B, Beyoncé hay Jennifer Lopez...

Không phải là Trump không có một nhóm nhỏ những người nổi tiếng. Tuy nhiên, phe ủng hộ ông có vẻ ngoài khác biệt và ít theo chủ nghĩa tinh hoa hơn. Những người như Hulk Hogan hay ca sĩ God Bless the USA Lee Greenwood chỉ là vật trang trí trong vũ trụ MAGA (Make America Great Again - Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại) được ông tuyển chọn kỹ lưỡng, không nhằm mục đích thuyết phục cử tri mà là để tạo dựng hình ảnh.

Nhóm người ủng hộ có quyền lực khác, như Dan White và Elon Musk, là những doanh nhân đã trở thành nhân vật văn hóa được tôn kính vì đã xây dựng nên một sản phẩm có ý nghĩa, chứ không phải vì đọc thoại.

Sự ủng hộ của Taylor Swift không giúp ích gì cho bà Harris khi mà người Mỹ đã thất vọng về đảng Dân chủ.

Chiến dịch ông Trump nắm bắt sự thay đổi này và tận dụng nó, đồng thời vẫn tiếp tục trò chuyện với cử tri thường xuyên và giải quyết nhu cầu thực tế của họ.

Kết quả, ông Trump giành chiến thắng áp đảo, chiếm đa số cả phiếu phổ thông và đại cử tri. Ông đảo ngược chiến thắng tại các tiểu bang quan trọng như Georgia, Pennsylvania và Wisconsin, những nơi đã bỏ phiếu cho đảng Dân chủ trong các cuộc bầu cử trước đó, để giành được nhiệm kỳ thứ hai không liên tiếp.

Về phần bà Harris, sau này khi xem được một vài buổi hòa nhạc tử tế, nữ chính trị gia luôn có mùa thu năm 2024 để nhìn lại.

Tú Oanh